CDA en PvdA op zoek naar maximumtarief en maximum aantal zorg zzp'ers
Apr 25, 2023Dat Kamerleden weinig weet hebben van de omstandigheden van zzp'ers in de zorg, werd vorige week weer eens duidelijk. Kamerleden van het CDA en de PvdA blijken op zoek naar een maximumtarief voor zzp'ers in de zorg en zien graag een maximaal aantal werkzame zelfstandigen in de GGZ.
'Wildgroei zelfstandigen' in de GGZ
Het CDA wil een einde maken aan de 'wildgroei' aan zzp'ers in de GGZ. Het is 'veel te lonend om zzp'er in de zorg te worden'. Kamerlid van den Berg wil een maximumvergoeding voor zzp’ers wettelijk geregeld hebben. Aan minister Helder van het ministerie van VWS luidde de opdracht dan ook: "Verzin een plan om het in wetgeving te regelen." Werving en selectie voor spaarzaam zorgpersoneel is voor werkgevers op het moment "dweilen met de kraan open", aldus Van den Berg. Kamerlid Mohandis van de PvdA voegde eraan toe dat een norm voor een maximaal aantal zzp'ers in de GGZ wenselijk zou zijn. Volgens de Kamerleden is het aantal zzp'ers in de GGZ gegroeid naar 169.000. Zzp'ers in die sector zouden rond de 65 euro per uur verdienen, veel meer dan in loondienst.
ZZP'ers in de GGZ
Wat zijn de feiten rondom zzp'ers in de GGZ? In totaal werken er ruim 100.000 zorgmedewerkers in de GGZ, waarvan een klein deel als zzp'er. Daarmee is het aantal van 169.000 zzp'ers in de GGZ schromelijk overdreven. Van de 100.000 zorgmedewerkers in de GGZ is inmiddels 17% niet meer werkzaam in een vast dienstverband. Wat kosten deze externen? Van de € 5,6 miljard aan personeelskosten werd in 2020 8% aan Personeel Niet in Loondienst (PNIL) uitgegeven. In de GGZ zijn 207 zorgorganisaties samen verantwoordelijk voor 93% van de totale omzet. Daarmee is de kans aanzienlijk dat het leeuwendeel van die 17% PNIL werkzaam was voor GGZ zorgorganisaties. In 2020 zou 17% van deze PNIL zorgmedewerkers voor 8% van de personeelskosten verantwoordelijk zijn. Eerder goedkoper dus, dan duurder. Toch was er zes maanden geleden in de media nog sprake van een 'zzp-golf' die ervoor zorgt dat de 'patiënt de klos' is. Dit soort berichtgeving komt uit het niets omhoog. Daar komen dan nu, zes maanden later, de suggesties van Kamerleden bovenop.
Belemmeren van zzp'ers is geen oplossing
Minder salaris is niet de oplossing voor de ‘wildgroei’ van zzp’ers, zo stelt een uitstekend stuk van Zorg + Welzijn. Medewerkers in zorg en welzijn gaan niet zelfstandig vanwege het geld, zo stellen onderzoekers van Movisie. Zij deden feitelijk onderzoek naar de beweegredenen van zzp'ers in zorg en welzijn. Zzp'ers verdienen helemaal niet meer dan hun collega's in een dienstverband, zo liet hun onderzoek ook zien. Tenslotte is het niet zo dat zzp'ers profiteurs zijn. "Nee, zzp’ers in zorg en welzijn zijn juist vaak deskundige, bevlogen en betrokken ex-werknemers die er bewust voor hebben gekozen om het werk op een andere, beter werkende manier te doen". Het is teleurstellend dat deze feitelijkheden rondom zzp'ers in de zorg en welzijn niet aankomen bij Kamerleden.
Koers van VWS onbekend bij Kamerleden
Zit er dan helemaal geen beleid op de inzet van zzp'ers in de zorg? Zeker wel, al blijkt de rolverdeling bij het werken met zzp'ers in de zorg onbekend bij de Kamerleden van CDA en PvdA. Wat is er via het Integraal Zorg Akkoord (IZA) en Toekomstbestendige Arbeidsmarkt in de Zorg (TAZ) afgesproken over zzp'ers in de zorg?
- Een zorgmedewerker moet bewust en weloverwogen kiezen voor zzp-schap;
- Bemiddelende partijen krijgen een gedragscode voor transparant handelen;
- Tarieven van zzp'ers mogen niet teveel verschillen van loondienst;
- Zorgorganisaties moeten op een professionele manier zzp'ers contracteren.
De zorgsector is klaar voor meer zzp regels, ze zijn beschreven in plannen van het ministerie van VWS en deze plannen dienen bekend te zijn bij Kamerleden zoals van den Berg en Mohandis. Hoe is het dan mogelijk dat Kamerleden zonder aanleiding escaleren richting zzp'ers in de zorg?
Waar is de zorg zzp lobby?
Het valt op dat Kamerleden een zeer eenzijdig beeld hebben over zzp'ers in de zorg en simpelweg zonder enige onderbouwing proefballonetjes oplaten richting de minister. Zij kennen de omstandigheden van zzp'ers niet, gaan mee in de negatieve framing over zzp'ers en kennen het beleid dat op tafel ligt niet. De beelden van Kamerleden van den Berg en Mohandis lijken vooral op de beelden die werkgevers en hun GGZ koepel hebben over zzp'ers. De lobby vanuit werkgevers in de GGZ lijkt daarmee dus op orde. De vraag is of onafhankelijke en objectieve informatie vanuit zzp'ers zelf de Kamerleden bereikt. Was dat wel het geval geweest, dan hadden de Kamerleden kunnen vernemen dat ingrijpen in het tarief van zorg zzp'ers in België tot beddensluiting heeft geleid. Of dat het belemmeren van zzp'ers leidt tot uitstroom uit de sector. Het wordt tijd dat Kamerleden het verhaal van de zzp'er in de zorg te horen krijgen.
