Concept Zorgakkoord heropent de aanval op ongecontracteerde zorg

Vele duizenden kleinschalige zorgaanbieders zijn noodgedwongen afhankelijk van financiering zonder contract met een zorgverzekeraar. Zorgverzekeraars streven naar gecontracteerde zorg en lobbyen daar stevig voor. Zij willen af van ongecontracteerde zorg. Het uitgelekte concept zorgakkoord heropent de aanval op ongecontracteerde zorg.

Afbraak ongecontracteerde zorg, poging 3

We zijn inmiddels toe aan de derde gecoördineerde poging om ongecontracteerde zorg van tafel te krijgen.

1. 2014: Het verbieden van ongecontracteerde zorg struikelde onder Schippers nipt over de Eerste Kamer;
2. 2020: Voorstel tot verminderen vergoeding ongecontracteerde zorg of tot 0% laten dalen haalde het niet;
3. 2022: Via het Regeerakkoord en het Integraal Zorgakkoord wordt geprobeerd artikel 13 te belemmeren.

Zorg zonder contract wordt ook wel 'artikel 13', 'niet gecontracteerde zorg' of 'vrije artsenkeuze' genoemd. In dit artikel houden we 'ongecontracteerde zorg' aan.

Wat is het nut van ongecontracteerde zorg?

Als een verzekerde op zoek gaat naar een geschikte zorgaanbieder, dan kan deze nu nog kiezen voor een organisatie zonder contract of een met contract. Dit recht van keuzevrijheid in de zorg is voor de burger verankerd binnen artikel 13 van de zorgverzekeringswet. In de praktijk vervult ongecontracteerde zorg een belangrijke rol. Als er onvoldoende zorg gecontracteerd is door een zorgverzekeraar, dan kan de verzekerde uitwijken naar een aanbieder zonder contract. Keuzevrijheid en overcapaciteit zijn de meest voorname functies van ongecontracteerde zorg.

Concept IZA: ongecontracteerde zorg is niet passend

Het uitgelekte concept van het Integraal Zorgakkoord (IZA) maakt nogal wat verwijten aan ongecontracteerde zorg, maar onderbouwt deze verder niet met onderzoek of feiten. Dit leidt tot de nodige -bekende- verbijstering.

Ongelofelijk:kabinet komt weer met rampzalige plan afschaffen vrije artsenkeuze.Alle macht aan zorgverzekeraars.Onbegrijpelijk 3 liberale ministers Rutte,Kuipers, Helder hiermee durven te komen.Retweet als u het met mij eens bent. ( bron bericht : @volkskrant ) / @medischcontact

— frans weisglas (@fransweisglas) August 17, 2022

 Het verwijt dat de partijen binnen het IZA maken is dat zorg zonder contract geen passende zorg is en dat er maatregelen moeten komen.

Wat valt er te lezen in het concept IZA?

Het concept Zorgakkoord heropent de aanval op ongecontracteerde zorg. Het blokkeren van ongecontracteerde zorg is al langer een vurige wens van zorgverzekeraars. Via het doorstrepen van ongecontracteerde zorg kunnen zij via (verplichte) contractering zelf zorgaanbieders selecteren en de tarieven voor zorgverlening bepalen. Er is echter geen aantoonbare inhoudelijke aanleiding om de keuzevrijheid van de verzekerde te beperken. Om tot een doelredenatie te kunnen komen, worden er keer op keer redenen bedacht om de tienduizenden zorgaanbieders die via ongecontracteerde zorg werkzaam zijn, te kleineren.

De verwijten luiden deze keer als volgt:

• Niet-gecontracteerde zorgaanbieders onttrekken zich aan 'passende zorg', zonder aan te tonen waar dat uit blijkt;
• 'Versnippering' van het zorgaanbod is slecht voor de verzekerde en wordt met name door ongecontracteerde zorg veroorzaakt;
• Niet-gecontracteerde zorgaanbieders zijn niet of minder betrokken om passende zorg te bieden;
• Ongecontracteerde zorg is een toevluchtsoord voor zzp'ers die 'pervers gedrag' vertonen om ANW diensten en scholing te ontlopen.

In het concept IZA staat nergens onderbouwd waar deze uitingen op gebaseerd zijn.

Voorstel afbraak ongecontracteerde zorg (weer) zonder onderbouwing

ZZP-erindezorg.nl volgt al een aantal jaar het dossier ongecontracteerde zorg. In 2020 beschreven we dat het voorstel voor het afschaffen van ongecontracteerde zorg te voorbarig was. De verwijten die zorgverzekeraars destijds maakten, kantelden we naar vragen. Want waar is die antipathie op ongecontracteerde zorg nu eigenlijk op gebaseerd? Zorgverzekeraars, die normaal gesproken prat gaan op hun big data, blijven angstvallig stil als het aankomt op het onderbouwen van hun verwijten. De volgende vragen zouden we -opnieuw- kunnen stellen:

1. Waaruit blijkt dat verzekerden graag minder keuzevrijheid hebben?
2. Uit welk onderzoek blijkt dat contractering de kwaliteit van zorg aantoonbaar heeft verhoogd?
3. Hoe is aangetoond dat ongecontracteerde zorgaanbieders minder betrokken zijn bij passende zorg?
4. Waaruit blijkt dat een divers zorgaanbod als 'versnipperd' wordt ervaren door de verzekerde?
5. Hoe leidt contractering door zorgverzekeraars tot het beter organiseren binnen de regio?
6. Waaruit blijkt dat zorgverzekeraars de afgelopen jaren contractering hebben gestimuleerd?
7. Op welke manier hebben zorgverzekeraars aangetoond dat contractering tot 'passende zorg' leidt?
8. Waaruit blijkt dat gecontracteerde zorg in voldoende volume wordt ingekocht door zorgverzekeraars?

Voorgenomen maatregelen tegen ongecontracteerde zorg

Het Concept Zorgakkoord heropent de aanval tegen ongecontracteerde zorg via een aantal concrete maatregelen:

• Verlagen van de vergoeding van ongecontracteerde zorg. In eerdere voorstellen deden zorgverzekeraars het voorstel dit percentage te reduceren tot 0%;
• De verzekerde wordt verplicht om de eigen bijdrage bij ongecontracteerde zorg daadwerkelijk te betalen. De zorgaanbieder mag zijn of haar tarief niet naar beneden bijstellen om de verzekerde tegemoet te komen. Dit wordt een 'coulanceverbod' genoemd;
• Zorgaanbieders zonder contract worden verplicht om cliënten vooraf een offerte aan te bieden met daarin de behandeling en de bijbehorende kosten die door de patiënt / client moeten worden voldaan. De behandeling kan pas starten nadat de patiënt akkoord is gegaan met de offerte;
• Verplicht stellen van een kwaliteitsregistratie en een onafhankelijke indicatiestelling voor ongecontracteerde zorg. Waarmee indirect wordt gesteld dat ongecontracteerde zorgaanbieders niet over een kwaliteitsregistratie beschikken en onafhankelijk de zorg indiceren.