Een hoger salaris is niet dé universele oplossing voor zorgmedewerkers

Werkgevers schreeuwen om meer salaris voor hun zorgmedewerkers. Maar een hoger salaris is niet dé universele oplossing voor zorgmedewerkers. ZZP-erindezorg.nl doet doorlopend onderzoek naar de drijfveren van vaste medewerkers in hun stap naar zzp-schap. Wat levert dit op?

Lees ook: Doorlopend onderzoek naar instroom zzp-schap gestart

Zorgmedewerkers hebben last van een te laag salaris

Grofweg een derde van de respondenten uit ons doorlopende onderzoek geeft aan behoefte te hebben aan meer loon. Het is daarmee een voorname reden om over te stappen naar het zzp-schap. De vraag is wel hoe je de behoefte aan meer loon leest. Op dit moment wordt er geen onderzoek gedaan onder zorgmedewerkers of zij 'voldoende' loon hebben om van rond te kunnen komen. Alhoewel er wel signalen zijn dat het loon simpelweg onvoldoende is om de rekeningen mee te kunnen betalen, wordt hier verder niet veel mee gedaan.

Nader onderzoek nodig

Mochten de lonen te ver achtergebleven zijn de afgelopen jaren, dan is het logisch dat de flexibilisering in de zorg verder toeneemt. Als zorgverlener werk je hard en loop je met corona veel risico. Om er dan iedere maand mee geconfronteerd te worden dat je financieel niet comfortabel kunt leven, zorgt dat er mogelijk voor dat zorgmedewerkers het vaste dienstverband beëindigen. Het lijkt ons logisch als hier nader onderzoek naar gedaan wordt.

Lees ook: Kamerbrief: sinds 1999 blijven salarissen in de zorg 6-9% achter

Primaire behoeftes: combinatie werk/privé en zeggenschap

De behoefte aan meer loon is niet de meest voorname reden om te starten als zzp-er in de zorg. Waar heeft de zorgverlener last van in een dienstverband? De problematische combinatie van werk en privé staat op een gedeelde plek met een gebrek aan zeggenschap over het eigen vak. Inmiddels wordt het laatste steeds vaker in taal gegoten zoals 'meer zeggenschap' of 'inspraak' en moet zelfs via wetgeving afgedwongen worden om werkgevers in die stand te krijgen. Ondertussen ervaren zzp-ers in de zorg juist meer regie in het eigen vak als zzp-er, zo blijkt uit tevredenheidsonderzoek.

"Ze hebben je handen nodig, maar niet je hoofd."

- respondent doorlopend onderzoek ZZP-erindezorg.nl

Werk en privé valt slecht te combineren

De dynamiek binnen zorgteams is op dit moment dusdanig dat vaste medewerkers worden overvraagd. Het zorgt ervoor dat werk en privé steeds meer door elkaar heen zijn gaan lopen. De stap naar zzp-er in de zorg wordt daarmee soms een heel praktische. Om werk en privé te kunnen combineren wordt de stap naar het ondernemerschap genomen. Zeker als er een levensfase aanbreekt waarin je geforceerd wordt om op een andere manier je agenda in te delen, dan wordt het problematisch.

"Ik wilde graag mijn kind naar school brengen, maar dat kon niet bij mijn werkgever. Daarom werd ik zzp-er." 

- respondent doorlopend onderzoek ZZP-erindezorg.nl

Lees ook: Waarom kunnen vaste zorgmedewerkers werk en privé slecht combineren?

Type arbeidsrelatie is secundair

We vragen ook uit of een ander vast dienstverband niet meegenomen bij de overweging van het zzp-schap in de zorg. Dat blijkt het geval. 70% van de respondenten heeft een ander dienstverband overwogen. Daarmee wordt duidelijk dat het zzp-schap op zichzelf niet per se de reden is om te kiezen voor een start als zzp-er in de zorg. Op de vraag wat de zorgverlener tegenhoudt om bij een andere zorgorganisatie in dienst te gaan, geeft 40% aan dat de associatie met het dienstverband inmiddels negatief is. Een kwart van de respondenten verwacht ook bij een andere werkgever werk en privé niet te kunnen combineren en een kwart geeft aan niet te verwachten dat de werkomstandigheden beter zijn bij een andere zorgorganisatie.

Ervaren, goede krachten verlaten de organisaties

Op de vraag wat de collega's ervan vinden dat jij het dienstverband opgeeft, komen sprekende antwoorden. 85% van de respondenten geeft aan dat de zorgorganisatie de zorgmedewerker liever niet ziet vertrekken, omdat hij / zij het werk goed doet. 60% van de respondenten heeft meer dan 10 jaar ervaring in de zorg. Hiermee wordt het beeld (nogmaals) bevestigd dat ervaren, gewaardeerde krachten de teams verlaten. Het zijn juist deze krachten die graag op een kwalitatief goede wijze willen werken, maar er niet meer aan toekomen. Vervolgens zoeken zij hun heil in het zzp-schap en vinden dit daar ook.

Lees ook: Zorgorganisaties bevestigen drijfveren zzp: eigen regie, flexibiliteit

Een hoger salaris is niet dé universele oplossing

Het is bijzonder te noemen dat werkgevers zich wel sprekend uit durven te drukken als het om meer salaris gaat, maar de kwaliteit van het werkgeverschap onbesproken blijft. Op dat onderwerp blijft het nog steeds angstvallig stil. Via de roep om meer geld voor een hoger salaris wordt de discussie stelselmatig buiten de zorgorganisatie zelf gelegd, terwijl zorgmedewerkers van die organisaties óók weglopen vanwege hun werkomstandigheden.

Breed, landelijk onderzoek naar drijfveren van zorgverleners

Het valt op dat er de afgelopen decennia geen breed, landelijk onderzoek gedaan is naar de beweegredenen van vast naar flex. Door het ontbreken van zo'n onderzoek kun je als werkgever blijven wijzen op het salaris als dé oorzaak van alle problematiek. Je hoeft je namelijk niet te verhouden tot andere argumenten en dat is wel zo handig. Landelijk onderzoek zou naar onze mening uitwijzen dan het veel genuanceerder ligt dan een hoger salaris. Sterker nog, we zijn overtuigd van het feit dat de zorgverlener op dit moment nog meer last heeft van het feit dat hij / zij begrensd wordt in zijn vak en privé leven, dan dat hij / zij de rekeningen niet kan betalen.

Doorlopend onderzoek naar instroom zzp

ZZP-erindezorg.nl doet onderzoek doet doorlopend onderzoek naar de beweging van de zzp-er in de zorg. Een doorlopend onderzoek naar de instroom van zzp-schap in de zorg maakt daar onderdeel vanuit. Binnen diverse artikelen op deze website is het onderzoek onderaan te vinden.