Huidig concept regionale flexpool niet toegestaan volgens ACM

Afgelopen week heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) laten weten hoe zij kijkt naar regionaal werkgeverschap. Samenwerking tussen werkgevers in de regio is volgens de ACM aan regels gebonden. Uit de informatie van de ACM blijkt dat het huidige concept van de regionale flexpool aanpassingen nodig heeft.

Samenwerking mag niet nadelig zijn voor zorgverleners

Samenwerking tussen zorgorganisaties onderling mag niet nadelig uitpakken voor zorgmedewerkers. Het maakt hierbij niet uit of een zorgmedewerker een dienstverband heeft of zzp'er is. Op een aparte webpagina instrueert de ACM samenwerkende werkgevers in de zorg. Vooral werkgeverskoepel de Rotterdamse Zorg viel de laatste jaren op met haar standpunt dat haar regionale flexpool 'de Workflow' de zzp'er in de zorg moest terugdringen. Ziekenhuis bestuurder en Workflow initiatiefnemer Tasche riep op tot haar 'droom dat alle werkgevers tegelijk de achterdeur voor zzp’ers dichttrekken'. Nu blijkt dat dit soort oproepen en het concept Workflow genuanceerder met de zzp'er om moeten gaan. Zorgmedewerkers mogen niet gediscrimineerd worden op basis van wel of geen dienstverband. 

Verzet Workflow tegen zzp niet toegestaan

De Workflow is een concept van werkgevers in Zuid-Holland, dat erop aanstuurt dat flexibel werkende zorgmedewerkers kiezen voor een flex dienstverband met ruimere arbeidsvoorwaarden. Zzp'ers bleken zelf niet geïnteresseerd te zijn in het concept. Er volgde ook een oproep dat de Belastingdienst zzp'ers moest dingen tot een flexibel dienstverband. Het collectieve verzet tegen zzp'ers is volgens de ACM niet toegestaan.

Ruimere CAO voorwaarden niet toegestaan

Het concept van de Workflow biedt binnen de regio andere arbeidsvoorwaarden dan binnen de CAO ziekenhuizen bepaald is. Deze verruiming van CAO bepalingen zouden medewerkers over de streep moeten trekken. Het anders toepassen van de CAO is volgens de ACM niet toestaan, omdat 'dit soort afspraken meestal tot slechtere voorwaarden leidt voor zorgmedewerkers.' Daar bovenop werken ziekenhuizen op zo'n manier samen dat zij aansturen op een dienstverband om nog flexibel te mogen werken in de regio. Het concept is er uiteindelijk op uit om zzp'ers te blokkeren. Dit is niet toegestaan. Een samenwerking van werkgevers 'mag niet ten koste gaan van de positie van zorgmedewerkers'. Dienstverband of zzp maakt hierbij niet uit.

Samenwerking bij inkoop PNIL niet toegestaan

De samenwerking tussen zorgorganisaties in Zuid-Holland gaat verder dan alleen een flexpool. De factsheet van een ander type samenwerking vind je hier. Sinds 2018 werken zorgorganisaties bij de Rotterdamse Zorg samen om 'actief regie te voeren op prijs, kwaliteit en inzet met behulp van de contractafspraken met externe zorgprofessionals.' Zij centraliseren hun inkoop van PNIL. Dit blijkt niet toegestaan. De ACM: 'Werkgevers mogen niet samen beslissen dat zij minder of geen zzp’ers inhuren.' en 'Werkgevers mogen ook niet afspreken om pas in laatste instantie een beroep te doen op zzp’ers en eerst alle andere mogelijkheden uit te nutten'. Ziekenhuizen mogen wel gezamenlijk arbeidsmarktonderzoek doen, werven en opleiden, maar daar blijft het bij.

Gezamenlijke inkoop door de Rotterdamse Zorg (dRZ) blijkt niet toegestaan. Volledig flyer.

Wat stelt de ACM nog meer?

• Zorgorganisaties mogen de tarieven waarvoor zij zzp'ers hebben ingehuurd niet met elkaar delen;
• Werkgevers mogen niet regionaal afstemmen over arbeidsvoorwaarden voor zorgmedewerkers;
• De voorwaarde “geen zzp’er” is geen objectieve voorwaarde om een zorgmedewerker te kwalificeren;
• Werkgevers mogen geen gezamenlijke afspraken maken over maximale zzp-tarieven;
• Onderling afspraken maken over naleving van de wet DBA is niet toegestaan.

Regionaal werkgeverschap vraagt zorgvuldigheid

Het concept van de regionale flexpool blijkt in de huidige vorm niet levensvatbaar. Aanpassingen zijn nodig. De oproep van de Rotterdamse Zorg om per 1 april 2023 helemaal te stoppen met zzp'ers, is ongepast. Zorgorganisaties die samenwerken om groepen zorgmedewerkers beperkingen op te leggen is niet toegestaan, ook niet als deze groep zzp'ers in de zorg zijn. 

Binnen het Integraal Zorgakkoord (IZA) is regionaal werkgeverschap een belangrijk voornemen om de flexibilisering van zorgmedewerkers op te vangen. Dit vraagt wel een zorgvuldig doordacht concept, zo laat de ACM nu zien. Al eerder was bekend dat zorgmedewerkers uitlenen tussen organisaties niet zomaar BTW vrij kan. De pagina van het ACM voegt hier nu een reeks aan voorwaarden aan toe.