Leren van incidenten hoger op je prioriteitenlijst krijgen?

Leren van incidenten wordt verwacht van iedere zzp-er in de zorg. Dat is logisch voor een zorgprofessional, maar staat het ook bovenaan je to-do lijstje? Als je leren van incidenten hoger op je prioriteitenlijst wil, lees dan de suggesties in dit artikel. Maar eerst staan we stil bij denkbeelden en misverstanden over incidenten in de zorg.

Incidenten verbinden we automatisch aan schuld en boete

Dat we incidenten koppelen aan schuld en boete is niet vreemd, want dat was jarenlang de praktijk. Daarnaast houdt niemand ervan als alles anders gaat dan je verwacht. Ook al gebeurt dat wel vaker, het blijft lastig. Inmiddels weten we dat incidenten niet altijd vermijdbaar en verwijtbaar zijn. Wel moeten we erbij stilstaan en ervan leren. Die verandering vraagt om een ander toezicht door de inspectie. En gelukkig heeft de inspectie daar werk van gemaakt. De woorden reflecteren, leren en verbeteren staan centraal in hun toezicht. En ja, soms zijn er fouten en sancties. Maar wat is een incident eigenlijk?

Er is onduidelijkheid over wat een incident precies is

Wat zijn incidenten? Daarover lezen we in een handreiking van de IGJ over leren van incidenten voor kleine zorgaanbieders het volgende:

Een incident is  ‘een niet beoogde of onverwachte gebeurtenis die betrekking heeft op de kwaliteit van de zorg, en heeft geleid, had kunnen leiden of nog zou kunnen leiden tot schade bij de cliënt’. De gevolgen van een incident kunnen variëren van geen gevolgen voor de cliënt tot merkbare, soms ernstige gevolgen, waaronder – in het uiterste geval - overlijden.

Als het resultaat van zorg negatief afwijkt van wat je nastreeft en verwacht, kan er sprake zijn van een incident. Om dan te beoordelen of het een incident is, breng je de afwijking en de gevolgen in beeld. Daarbij kijk je niet alleen naar jouw handelingen, want zorg is een samenspel van mensen, techniek en omgevingsfactoren. Zo bepaal je of iets een incident is en de vraag of je het incident moet melden.

Lees ook: Eisen uit de Wkkgz: het verschil tussen een incident en calamiteit

Moet je alle incidenten melden bij de inspectie? 

Nee, je hoeft niet alle incidenten te melden bij de Inspectie. Incidenten zonder merkbare gevolgen of gevolgen die niet ernstig zijn, hoef je niet te melden. Je moet ze wel registreren in je kwaliteitssysteem en met de client bespreken.  Als een incident gezien kan worden als 'calamiteit',  moet je deze wel bij de inspectie melden.

In de brochure “Calamiteiten melden aan de IGZ”. Staat de volgende omschrijving van een calamiteit.

Calamiteiten zijn ernstige incidenten waarbij de cliënt een ernstig schadelijk gevolg ondervindt of – in het uiterste geval – is overleden. Als er sprake is van geweld (alle vormen van geweld inclusief seksueel misbruik of seksueel grensoverschrijdend gedrag) richting een cliënt door uzelf of een ander die in uw opdracht werkt (bijvoorbeeld iemand die u inhuurt om tijdens uw vakantie waar te nemen)

Hoe geef jij het leren van incidenten meer prioriteit?  

Leren van incidenten is onderdeel van kwaliteitsontwikkeling.  Je doet het niet omdat het moet (ook al is het verplicht), maar omdat je goede zorg wil leveren. Pak het opzetten stapsgewijs aan.

• Weet waar je aan moet voldoen. Lees erover in de Wkkgz en Wtza dan weet je precies welke verplichtingen je hebt als zzp ‘er in de zorg.
• Wat zijn jouw intenties. Benoem eerst wat jij belangrijk vindt voor de kwaliteit van jouw zorg. Beschrijf op basis daarvan je visie op kwaliteit, de doelen en activiteiten. Neem dat dan op in je kwaliteitssysteem.
• Geef je visie op kwaliteit handen en voeten. Bedenk hoe je wil  investeren in de kwaliteitsontwikkeling van je bedrijf. Heb je een kwaliteitssysteem en is dat op orde? Wil je bijscholing of leren in een intervisiegroep?  Met de lessen die je daaruit trekt, verhoog je de kwaliteit van jouw onderneming.
• Vraag feedback. Laat je inspireren door collega zzp ‘ers, die mee willen denken.

Wij kunnen je op weg helpen bij het zelf organiseren van intervisie. We bieden ook intervisie bij incidenten.  Klik hier voor informatie en/of een telefonisch informatiegesprek.