Lobby voor afbraak ongecontracteerde zorg weer in volle gang

Voor het zoveelste jaar op rij zijn zorgverzekeraars druk bezig met het dwarsbomen van niet-gecontracteerde zorg. Dit zou voor duizenden zorgaanbieders betekenen dat zij niet langer zorg kunnen verlenen aan cliënten. Een alternatief is er niet, want gecontracteerde zorg heeft te weinig capaciteit. De lobby voor afbraak ongecontracteerde zorg is in volle gang.

Ongecontracteerde zorg is een recht voor de burger...

Het recht op ongecontracteerde zorg, ook wel niet-gecontracteerde zorg, 'vrije artsenkeuze' of 'artikel 13' genoemd, is een recht dat verzekerden nu nog hebben. De bedoeling van ongecontracteerde zorg is het bieden van keuzevrijheid aan iedereen met een zorgpolis. Als de burger een zorgaanbieder wil kiezen die de zorgverzekeraar zelf níet uitgekozen heeft, dan moét je hier als verzekerde alsnog voor vergoed worden door de zorgverzekeraar. Van de verzekerde wordt wel de bereidheid gevraagd om een eigen bijdrage te betalen. De zorgverzekeraar betaalt dus niet de volle mep bij ongecontracteerde zorg, maar een deel. De eigen bijdrage van de verzekerde mag de vrije keuze niet hinderen. Dat betekent dat de zorgverzekeraar een groot deel van het tarief moet vergoeden. In de praktijk was dit zo'n 75% van het tarief. Vergoedt de zorgverzekeraar te weinig aan de verzekerde, dan worden mensen met een smalle beurs onevenredig hard geraakt.

.. maar een last voor de zorgverzekeraar

Ongecontracteerde zorg levert zorgverzekeraars een groot probleem op. Vooral in de wijkverpleging en de GGZ zijn er veel meer cliënten met een indicatie voor zorg, dan er gecontracteerde zorgaanbieders zijn. Veel cliënten nemen als gevolg daarvan hun toevlucht naar ongecontracteerde zorg. Dit betekent in de praktijk dat er duizenden ongecontracteerde zorgaanbieders actief zijn die zorgvragen afhandelen en hun rekening insturen naar de cliënt en dus zorgverzekeraar. Op deze uitgaven kun je slecht sturen als zorgverzekeraar en om die reden heeft Zorgverzekeraars Nederland een strategie uitgezet om artikel 13 van tafel te krijgen. In 2014 kregen zorgverzekeraars door hoe lastig het zou gaan worden om ongecontracteerde zorg door te strepen. Toen struikelde hun lobby nipt over de Eerste Kamer. Sindsdien proberen zorgverzekeraars van artikel 13 af te komen zonder dat de zorgverzekeringswet vergaand aangepast hoeft te worden.

Lobby voor afbraak over de jaren heen

• Zorgverzekeraars houden al jarenlang vol dat ongecontracteerde zorg frauduleus is, want 'tweemaal zo duur';
• In 2020 kwam naar voren dat zorgverzekeraars de vergoeding voor ongecontracteerde zorg sterk verminderden;
• Datzelfde jaar 2020 hebben zorgverzekeraars getracht om via wetgeving de vergoeding naar 0% te kunnen laten dalen;

De strategie van zorgverzekeraars zit er samengevat op om ongecontracteerde zorg onwerkbaar te maken voor de praktijk. Zonder wetswijziging welteverstaan.

Lees ook: Vrije artsenkeuze afschaffen? Eerst antwoord op deze 10 vragen

Lobby voor afbraak ongecontracteerde zorg via Integraal Zorgakkoord

Vorige week werd bekend dat het Integraal Zorgakkoord (IZA) van dit kabinet mogelijk een einde brengt aan ongecontracteerde zorg. Zorgthuisnl directeur Hans Buijing zit aan tafel bij de onderhandelingen van het IZA en maakt zich grote zorgen over ongecontracteerde zorg. Zorgverzekeraars blijven maar herhalen dat een contract per se noodzakelijk is om 'de transitie naar passende zorg te maken'. Hoogleraar Pauline Meurs stelt daar tegenover dat de term 'Passende Zorg' vooral een instrument is geworden om zorg niet te vergoeden. Advocaat en universitair docent Bastiaan Wallage schreef een proefschrift over ongecontracteerde zorg en stelt dat niet zorgverzekeraars, maar de wetgever iets moet vinden van het recht op ongecontracteerde zorg.

Wat is het Integraal Zorgakkoord?

Het Integraal Zorgakkoord is een akkoord tussen beroeps- en brancheorganisaties over de 'integrale' aanpak van de gezondheidszorg voor de aankomende tien tot vijftien jaar. Sinds 12 april zijn de onderhandelingen achter gesloten deuren gaande. Halverwege mei kwam er deze voortgangsbrief van minister Kuipers. "Door het afsluiten van een Integraal Zorgakkoord wil ik, samen met alle betrokken partijen, de komende vier jaar de lange termijn transformatie (10-15 jaar) naar passende zorg versneld in gang zetten." Welke partijen zetten straks hun handtekening onder het IZA? Verzorgenden en Verpleegkundigen Nederland, Federatie Medisch Specialisten, Patiëntenfederatie Nederland, MIND, De Nederlandse GGZ, Landelijke Huisartsen Vereniging, InEen, ZorgthuisNL, Actiz, Nederlandse Federatie van Universitaire medische centra, Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, Zelfstandige Klinieken Nederland en Zorgverzekeraars Nederland.

Belangenorganisaties van kleinschalige zorgaanbieders zoals solistisch werkende zorgverleners zitten niet aan tafel. Deze kleinschalige zorgaanbieders zijn juist in de praktijk afhankelijk van- en werkzaam via ongecontracteerde zorg. Omdat zij geen contract kunnen krijgen.

Lees ook: Oproep zorgverzekeraars aan minister: stop onmiddelijk groei zzp'ers

Wat zijn de gevolgen voor de praktijk?

Samenwerkingsverband van zzp'ers zonder contract - 'Maandag krijgen we nog een cliënt in zorg. De zorgverzekeraar heeft ons al twee weken geleden benaderd voor deze cliënt omdat ze al 10 zorgorganisaties hadden geprobeerd. De medewerker van de zorgverzekeraar was toen heel gelukkig met ons! Twee weken geleden wilde de zorgverzekeraar eerst zelf nog verder zoeken omdat we het Nza tarief wilden. Vandaag belden ze terug. Het is de zorgverzekeraar nog steeds niet gelukt en nu na twee weken mogen we het als nog doen. De cliënt zit dus inmiddels twee weken zonder zorg'

Dit bericht, dat ons vorige week bereikte, laat zien hoe de praktijk verloopt. Burgers zijn afhankelijk van ongecontracteerde zorg geworden omdat zorgverzekeraars via contractering de zorg niet rond krijgen. Ongecontracteerde zorgaanbieders leveren datgene waar de cliënt recht op heeft. Dit verhaal wordt niet verteld en ook niet in kaart gebracht. Daar hebben zorgverzekeraars geen belang bij. De data die betrekking heeft op hoeveel verzekerden afhankelijk zijn van ongecontracteerde zorg is alleen beschikbaar voor.. zorgverzekeraars. Zo kun je de lobby voor afbraak ongecontracteerde zorg probleemloos weer oppakken. Nieuw kabinet, nieuwe kansen.

Lees ook: Thuiszorg loopt vast, maar inzet zzp-ers afgebouwd door zorgverzekeraars