Omgaan met de dood van cliënten. Wat ervaren zorgverleners?

Zzp ‘ers in de zorg hebben te maken met de dood van familie, maar ook van cliënten. Rouwen na het overlijden van een dierbare is vanzelfsprekend. Minder bekend is hoe zorgverleners omgaan met verdriet na het overlijden van een cliënt. Omgaan met de dood van cliënten. Wat ervaren zorgverleners?  In dit artikel belichten we omgaan met de dood en rouwen door zorgverleners.

'De dood. Praat erover, niet eroverheen' 

Uit recent onderzoek komt dat ruim één op de drie mensen nooit over de dood praat. Daarom begon SIRE deze maand met de publiekscampagne De dood. Praat erover, niet eroverheen Deze campagne is bedoeld om mensen aan te zetten om over de dood te praten. Ook voor zorgverleners is het belangrijk om bij de dood stil te staan en hun ervaringen te delen. Meer resultaten van het onderzoek vind je in deze infographic.

Met wie delen zorgverleners hun ervaringen na overlijden cliënt?

‘De dood hoort bij het werk en daar moet je mee om kunnen gaan’ zegt Gila, zzp verzorgende IG. Zij vertelt over haar ervaringen met het omgaan met de dood van cliënten in de ouderenzorg.  Zeker als je met ouderen werkt, maak je het overlijden van cliënten vaak mee. Tijdens de coronapandemie werken we heel hard om mensen te helpen, vertelt Gila, en worden we toch dagelijks geconfronteerd met lijden en overlijden. Dat maakt je verdrietig. Die droefheid kan van korte duur zijn, maar soms duurt het langer. Sommigen collega’s onderdrukken hun gevoelens en leiden zichzelf af. Anderen willen hun emoties juist uiten. Gila adviseert zzp ‘ers in de zorg om hun ervaringen met collega's te delen. Als je verdriet hebt na het overlijden van een client, accepteer dan dat je iemand nodig hebt om mee te praten. Er is altijd een collega die naar je wil luisteren.

Omgaan met de dood van cliënten doe je op je eigen manier

Omgaan met de dood van cliënten doet iedere zorgverlener op een eigen manier. Omgaan met de dood hoort bij de zorg, maar is niet altijd makkelijk. Soms kun je het verdriet van een zorgverlener 'rouwen' noemen. Dat kun je zo duiden als het verdriet lang duurt en diep raakt. Als een zorgverlener dat meemaakt, kan dat een persoonlijke reden hebben. Niet iedere zorgverlener herkent signalen van rouw bij zichzelf, omdat rouw ‘hoort’ bij het verlies van een dierbare. Tekenen van rouw kun je wel herkennen. Als je veel vermoeider dan normaal bent, erg somber of snel gestrest, kan dat een teken zijn. Vraag je dan af wat de reden daarvoor kan zijn.  Anja Guldemond, verpleegkundig specialist MANP (Master Advanced Nursing Practice), gespecialiseerd in verlies en rouw schrijft in dit artikel over het herkennen van kenmerken van rouw bij de verpleegkundige of verzorgende. Ook geeft zij zorgprofessionals begeleiding bij het omgaan met verlieservaringen.

Tijd nemen om te rouwen als je het druk hebt als zzp 'er in de zorg

Er is weinig aandacht voor rouw bij zorgverleners na het overlijden van een cliënt. Als er wel aandacht voor is, richt die zich vooral op regelen van verlof voor werknemers in dienstverband. Voor zzp 'ers in de zorg gaat verlof nemen op eigen kosten. De vraag is of zij daar dan tijd en geld voor hebben. Kun je thuisblijven als je dat nodig hebt? Hoe lang kun je thuisblijven zonder dat het je inkomen bedreigd. Rouwverlof is niet geregeld in de wet. Als je in dienstverband werkt, kan je nog wel eens gebruik maken van andere verlofregelingen. Ruimte om te rouwen, zal je zzp ‘er zelf moeten vinden. We horen dat zzp’ers soms bang zijn om in financiële problemen te komen als ze niet voldoende werkuren maken. Hoe dat zit lees je in dit artikel van zzp-erindezorg.

Bedroefdheid of rouwen als zorgprofessional, wat kan helpen?

Mensen rouwen op hun eigen manier, in hun eigen tempo en tijd. Het is duidelijk dat het overlijden van een cliënt invloed kan hebben op het welzijn en de energie van zorgverleners. Vaak is dat van tijdelijke aard, maar soms heeft het langdurige gevolgen. Als je geconfronteerd wordt met het verlies van een cliënt, is het heel logisch als je daar hulp bij zoekt.

Zoek steun bij je collega's 

Rouwexpert Manu Keirse vertelt in dit interview hoe hij tegen rouwen aankijkt en in dit artikel  geeft hij aan hoe je een collega bij kunt staan.

Lees over de ervaringen met verlies van anderen zorgverleners

Lees in dit verhaal  hoe een verzorgende terugkijkt op de samenwerking met collega's rond stervende cliënt tijdens de coronapandemie. En vooral hoe dankbaar ze daarvoor is. Op website Rouwen Tijdens Corona zijn nog veel meer ervaringen te vinden van zorgverleners.

Maak gebruik van professionele ondersteuning bij rouw

Soms heb je hulp nodig bij het rouwen en wil je graag praten over jouw verlieservaring. Dan kan je ook professionele ondersteuning zoeken. Daar kun je je verhaal kwijt en hulp krijgen om zaken op een rijtje te zetten en weer in balans te komen.

Verdiep je in de dood en rouwen in de zorg 

Wil je je verdiepen in de palliatieve zorg voor cliënten? Op de website van Radicale vernieuwing zorg vind je veel artikelen, een podcast en linkjes naar interessante websites.