Wanneer ben je een formele of informele zorgverlener?

We krijgen met regelmaat de vraag binnen wanneer je een formele zorgverlener bent en op welk moment je informeel zorg verleent. In dit artikel gaan we in op de verschillen tussen de twee. We beantwoorden de vraag: wanneer ben je een formele of informele zorgverlener?

Wat is een informele zorgverlener?

Wanneer ben je een informele zorgverlener? Op het moment dat iemand zorg nodig heeft, kan een ander besluiten om deze zorg te verlenen. Zo'n zorgverlener wordt een informele zorgverlener genoemd. Een informele zorgverlener is iemand die zorg verleent aan naasten of aan willekeurige derden. Bij het verlenen van informele zorg is het niet noodzakelijk dat iemand daar een formele zorgopleiding voor heeft gehad. Dit maakt de zorg 'informeel'. Hieronder volgen vier voorbeelden van informele zorg.

• Gebruikelijke zorg. Omzien naar elkaar zoals je mag verwachten tussen naasten. Denk aan koken of boodschappen doen;
• Mantelzorg. Structurele hulp van een naaste op vrijwillige basis. De zorg voor familie, vrienden of kennissen;
• Informele zorg via PGB. Inkoop van informele (structurele) zorg door een PGB-houder;
• Hulp uit het sociale netwerk. Hulp uit het sociale netwerk waar de gemeente een vergoeding voor kan bieden.

Financiering informele zorg

Informele zorgverlening kan dus zowel betaald als onbetaald zijn. Als informele zorg via een PGB wordt gefinancierd vanuit de gemeente, een zorgverzekeraar of een zorgkantoor, dan gelden hier vaak maximale tarieven voor. Deze tarieven liggen grofweg rond de € 25 per uur. Het kunnen financieren van informele zorg maakt het mogelijk dat naasten of willekeurige derden die structureel willen ondersteunen, dit ook financieel vol kunnen houden.

Wat is een formele zorgverlener?

Wanneer ben je een formele zorgverlener? Je bent een formele zorgverlener als je opgeleid bent voor de zorg die je verleend. Hierbij is het van belang dat je je bevoegd- en bekwaamheden op orde hebt. Veel formele zorgverleners zijn werkzaam als zzp'er in de zorg. Op dat moment word je gezien als zelfstandig zorgprofessional.

Lees ook: ZZP-ers in de zorg zijn zelfstandig zorgprofessional. Hoe zit dat?

Eisen aan formele zorgverleners

Wil je als zzp'er in de zorg gezien worden als formele zorgverlener omdat je PGB gefinancierde zorg verleent? Dan zijn de volgende eisen van belang.

• Je staat ingeschreven in het BIG-register, of;
• Je staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel met een SBI-code 86, 87 of 88;
• Jouw registratie als zorgaanbieder is vindbaar in het Zorgaanbiedersportaal (LRZa);
• Wil je ZVW-PGB gefinancierde zorg verlenen? Dan heb je sowieso een AGB-code nodig. Lees hier meer over een AGB-code aanvragen. 

Tarieven voor formele zorgverleners kunnen oplopen tot een maximum van grofweg € 65 per uur. Voorbeelden van formele zorgverleners zijn bijvoorbeeld verpleegkundigen met een BIG registratie, maar ook verzorgenden-IG.

Formele zorgverleners die familie zijn krijgen geen formeel tarief

Ben jij als zorgverlener opgeleid en heb je je bevoegd en bekwaamheden op orde? Dan ben je een formele zorgverlener. Als je echter zorg gaat dragen voor een naaste, zoals een kind, ouder of familie, dan mag je geen formeel tarief vragen. Het is in zo'n geval wel mogelijk om voor een informeel tarief samen te werken, mits er geen sprake is van gebruikelijke zorg. Let in zo'n geval op de specifieke regels die gelden bij het PGB. Deze zijn verschillend tussen zorgkantoren, gemeenten en zorgverzekeraars.

Waarom is er een onderscheid tussen formele en informele zorg?

Het onderscheid tussen formele en informele zorg is nog niet zo heel oud. Dit onderscheid is ontstaan op basis van praktijkervaring met het PGB. Het bleek in het verleden dat zorgverleners die zonder diploma's met toestemming (informele) zorg gingen verlenen aan hun naasten, formele tarieven in rekening brachten op het PGB. Zo kwam het voor dat naasten die niet opgeleid waren, de zorg voor kind, ouder of familie tegen hoge (formele) tarieven in rekening bracht bij de SVB. Om dit tegen te gaan is het onderscheid tussen formele en informele zorg ook via tarieven tot uitdrukking gebracht. Structureel zorg dragen voor je naasten kan dus gefinancierd worden, maar tegen een gering uurtarief.

Samengevat: wanneer ben je een formele of informele zorgverlener?

Naar aanleiding van dit artikel kunnen we dus de volgende samenvatting maken:

• Het komt erop neer dat je een informele zorgverlener bent als je structureel (mantel)zorg levert;
• Je bent een zelfstandige formele zorgverlener als je een KvK nummer hebt en voldoet aan de Wtza. De kwaliteitswet Wet Kwaliteit Klachten en Geschillen in de Zorg is op jou als zzp'er van toepassing;
• Wil je declareren i.v.m. een PGB-ZVW dan heb je een AGB-code nodig;
• Ook als je een formele zorgverlener bent, word je bij je eigen naasten als informele zorg verlener gezien;