Wat doen IC verpleegkundigen na hun 'massale ontslag'?

Honderden IC-medewerkers hebben tijdens en na de coronacrisis ontslag genomen. Het verloop liep bij sommige ziekenhuizen op tot wel 25% van het personeelsbestand. Wat doen IC verpleegkundigen vervolgens na hun 'massale ontslag'? We vragen het Peter Raus, zelfstandig IC-verpleegkundige.

Massaal ontslag IC-verpleegkundigen

Dit bericht van Zorgvisie geeft aan dat er onder IC-verpleegkundigen massaal ontslag genomen wordt sinds de coronacrisis uitbrak. Gemiddeld nam zo'n 15% van het bestand aan medewerkers ontslag, met uitschieters omhoog en omlaag van 0% tot 25% van het personeelsbestand. De tekorten leiden tot een daling van de IC-capaciteit, terwijl we juist meer in plaats van minder IC bedden nodig hadden tijdens de crisis. Het artikel van Skipr over dit onderwerp stelt dat de meeste IC-verpleegkundigen in de zorgsector bleven werken. Wat doen IC verpleegkundigen dan precies? In dit artikel gaan we in gesprek met een IC-verpleegkundige, die de ontwikkelingen vanuit de Intensive Care en daarom heen in de praktijk meemaakt.

Lees ook: Tekort aan IC verpleegkundigen komt door gebrek aan landelijke regie

Is zo'n hoog verloop nieuw?

We spreken IC-verpleegkundige Peter Raus, van PDN Care, een netwerk aan zzp'ers. Hij geeft aan niet verbaasd te zijn over deze cijfers. "Steeds meer IC collega's zijn de afgelopen jaren zzp'er geworden en dat is tijdens corona niet heel anders geweest. Wat wel opvalt is dat vooral de jongere generatie door blijft studeren en daarom de IC vrij vlot weer verlaat. Werkgevers faciliteren dit doorstuderen ook, al wil dat niet zeggen dat collega's als gevolg daarvan in dienst blijven. Loyaliteit is niet meer vanzelfsprekend. Het gevolg van deze ontwikkelingen is wel dat de continuïteit van zorg steeds vaker onder druk komt te staan. IC-bedden kunnen lang niet altijd beschikbaar blijven door een personeelstekort. Daarnaast zorgen de tekorten ervoor dat er meer druk komt te liggen bij de vaste collega's die er nog wel zijn. Dit heeft weer gevolgen voor verzuim en betrokkenheid van de vaste collega's. Het blijft een cirkel."

Waarom nemen IC-verpleegkundigen ontslag?

"De werkdruk en de druk op continuïteit van zorg zijn heel zwaar", geeft Peter aan. "Er wordt meer en meer van vaste medewerkers gevraagd aan werkzaamheden, administratie, werkgroepen en scholingen, terwijl er steeds minder tegenover staat. Daar bovenop komt de ervaring dat er niet geluisterd wordt door de 'leidinggevenden', en zeker niet door de politiek. Vervolgens heeft dit uiteraard ook invloed op je eigen kwaliteit leven, je familie, privé. De balans is er niet meer."

De optelsom: CAO, wet BIG II, corona

Raus: "Kijk nu toch naar de beschamende CAO onderhandelingen en maak er geen taboe van. Enorme inflatie en stijgende prijzen van energie, brandstof en verlies aan koopkracht. Iedereen voert stijgingen door in zijn prijzen, maar dit wordt niet gecompenseerd bij verpleegkundigen. Daar bovenop speelt meer. Voor de coronacrisis hadden we de discussie omtrent functie-differentiatie, de wet BIG II wat stilletjes door een zijdeur leek te zijn afgevoerd. Vervolgens krijgen we corona met de hele (emotionele) uitputtingsslag, de maatschappelijke houding ten opzichte van de zorg en zorgverleners. De "discussie" over waardering in de Tweede Kamer met vluchtende kamerleden heeft indruk gemaakt. Na dit alles zie ik nu opnieuw in de praktijk dat de wet BIG II bedoeling toch wordt doorgevoerd. De cirkel is weer rond."

Is dit puur voorbehouden aan de IC’s?

"Ontslag en verloop spelen ook bij de andere disciplines. De IC en Spoed Eisende Hulp (SEH) hebben het nog best goed. De A-verpleegkundigen plus verzorgenden hebben het dubbel zo moeilijk wat mij betreft. Er zijn ook veel verzorgenden in thuiszorg en verpleeghuizen die stoppen vanwege de hoge brandstofprijzen welke niet meer in verhouding staan met het kleine loontje wat zij ontvangen voor hun harde werken. Zeker bij deze groep speelt ook nog het "minutenwerk" waarbinnen zij hun werkzaamheden moeten afraffelen bij de cliënten.", aldus Peter.

Wat doen IC verpleegkundigen na hun 'massale ontslag'?

"Veel zorgmedewerkers studeren verder of starten met een heel nieuwe studierichting. Een aantal collega's gaan als ZZP'er in de zorg werken. Ik zie ook collega's het land verlaten. Zij emigreren daadwerkelijk om bijvoorbeeld als verpleegkundige in een ander land te gaan werken. Het hangt ook af van wat de partner verdient merk ik. Zie ook 'Sander en de kloof' (onlangs op NPO) waarin een verpleegkundige heel eerlijk zegt dat zij (zodra er kinderen zijn) degene is die minder zal gaan werken. Reden is dat de kinderopvang duurder is dan haar salaris(je)."

De aflevering van Sander en de kloof met een verpleegkundige heet: Geld werkt harder dan jij

Zijn er nog meer voorbeelden van de stap die gemaakt wordt na dienstverband? "Er zijn ook mensen die in de bedrijfswereld gaan werken. Maar ook mensen die in de zorg blijven werken, maar dan anders. Bijvoorbeeld collega's die in de meldkamer gaan werken of op de ambulance. Ook zie ik dat zorgverleners gaan voor regelmaat, dus bijvoorbeeld geen weekends of nachten meer. Dit is niet specifiek aan IC-verpleegkundigen, maar zie je ook bij SEH of OK personeel. Misschien zijn IC-verpleegkundigen op dit moment wel wat mediagenieker, vanwege de corona crisis. Medewerkers op de IC zijn over het algemeen wel wat assertiever en meer uitgesproken. Dat trekt de aandacht."

Zorgmedewerkers zijn op zoek naar plezier in hun werk

"Uiteindelijk zie je dat zorgmedewerkers op zoek zijn naar plezier in hun werk. Je wil er zijn voor de patiënt. Dit hoor je altijd terug. Back to the CORE van je werk, als het aankomt op de stap uit dienstverband. Daarbij is de status als zzp'er helemaal niet heilig. Misschien is het niet meer als een tussenstap. Dat heb ik zelf ook altijd gedacht. Zodat ik het in ieder geval volhoud."