WOB-verzoek: zorgverzekeraars handelen onwettig bij ongecontracteerde zorg

Een WOB-verzoek van Stichting Handhaving Vrije Artsenkeuze laat zien dat zorgverzekeraars onwettig handelen bij ongecontracteerde zorg. Zorgverzekeraars mogen geen algemene korting geven op het uurtarief van zorgmedewerkers zonder contract. Zij weten dit, maar doen dit toch. Het ministerie van VWS is hiervan op de hoogte, maar laat dit bestaan.

Zorgverzekeraars onttrekken zich aan de wet

Stichting Handhaving Vrije Artsenkeuze is voorvechter van het behoud van ongecontracteerde zorg. Dit wordt ook het recht op vrije artsenkeuze of artikel 13 genoemd. Veel kleinschalige zorgaanbieders zijn afhankelijk van deze financiering, omdat zij geen contact kúnnen krijgen met de zorgverzekeraar. Stichting Handhaving Vrije Artsenkeuze deed een Wet Openbaarheid van Bestuur verzoek (WOB-verzoek) bij de overheid. Hierdoor kregen zij de gesprekken tussen het ministerie van VWS en zorgverzekeraars in te zien. Deze gesprekken bevestigen dat een algemene korting op het uurtarief van zorgverleners zonder contract in strijd is met de wet. Zorgverzekeraars weten dat dit zo is, maar passen zo'n algemene korting toch al jaren toe. Het ministerie van VWS is van deze zaken op de hoogte, maar lijkt te accepteren dat zorgverzekeraars koste wat kost ongecontracteerde zorg van tafel willen krijgen.

Zorgverzekeraars: ongecontracteerde zorg moet van tafel

Al jaren passen zorgverzekeraars een algemene korting toe op de uurtarieven bij ongecontracteerde zorg. Het uurtarief voor zorgverlening zonder contract ligt op dit moment zo'n 25-30% lager dan de uurtarieven van gecontracteerde zorgorganisaties. Voor zorgverzekeraars gaat dit echter niet ver genoeg. Zij willen van ongecontracteerde zorg af, zonder de gevolgen voor de praktijk te onderzoeken. 10 vragen die je hier logischerwijs over zou kunnen stellen, blijven vooralsnog onbeantwoord. Door het WOB-verzoek wordt nu duidelijk dat zorgverzekeraars zonder tegenspraak kunnen doen waar zij zelf voor kiezen. In het vorige kabinet hebben zorgverzekeraars via de minister een wetsvoorstel gedaan om de korting in de thuiszorg en GGZ nog veel verder op te kunnen voeren. Op die manier maak je het zorgaanbieders onmogelijk om nog ongecontracteerde zorg te kunnen bieden. Het ministerie van VWS ging hierin mee. Dat wetsvoorstel haalde het niet, maar ook in het huidige kabinet is er al getekend voor het onmogelijk maken van ongecontracteerde zorg. Zo krijgen zorgverzekeraars alle ruimte om op eigen regie ongecontracteerde zorg van tafel te krijgen. Uit de stukken blijkt dat zorgverzekeraars zich ook niet consequent hoeven te gedragen bij het doen van voorstellen. Hun standpunt hangt af van de gelegenheid die zich voordoet. Zij lijken sowieso op de steun van het ministerie van VWS te kunnen rekenen.

Governance op zorgverzekeraars ontbreekt

We halen een aantal gedragingen van zorgverzekeraars aan over de afgelopen periode. Zorgverzekeraars belemmeren ongecontracteerde zorg op steeds nieuwe manieren. Grote werkgevers in de wijkverpleging geven aan dat zorgverzekeraars goed werkgeverschap in de weg staan. Zorgaanbieders raken hun contract kwijt als zij 'teveel' zzp'ers in de zorg inzetten. Zorgverzekeraars doen een oproep aan de minister om 170.000 zzp'ers in de zorg te belemmeren. Verwijten over 'frauderende' zorgcowboys blijken achteraf toch niet waar te zijn. PGB zorgverleners kunnen wat zorgverzekeraars betreft zonder een zorgbonus. Als je als wijkverpleegkundige zonder contract werkt, wordt de indicatiestelling niet serieus genomen. Daar tellen we nu het onwettige gedrag van zorgverzekeraars bij op. Zorgverzekeraars bepalen zelf hun betalingsgedrag en welke beperkende maatregelen zij opleggen.

Wat vooral opvalt is dat de governance op zorgverzekeraars volledig ontbreekt. Zorgverzekeraars ontvangen geen tegenspraak of tegenkracht. Het moet een stichting zijn die dit soort zaken naar boven haalt. De suggestie van de zorgverzekeraar als een onderneming met een maatschappelijke opdracht blijkt pure fictie.