Zorgorganisatie biedt zzp-ers op eigen verzoek een dienstverband aan

Zorgorganisatie King Arthur Groep werkt 12 jaar lang naar volle tevredenheid met zzp'ers in de zorg. Dan doet deze organisatie iets opmerkelijks. De zorgorganisatie biedt zzp-ers op eigen verzoek een dienstverband aan. Honderden zzp'ers kregen deze keuze voorgelegd. Wil je als zzp'er bij ons verder, of toch liever in een dienstverband? Bijna de helft koos vrijwillig voor dienstverband.

Waarom is dit belangrijk?

ZZP'ers in de zorg worden al jaren weggezet als zorgmedewerkers die alleen de 'leuke diensten' werken en niet solidair zouden zijn aan collega's in dienstverband. Zij kiezen vooral voor zichzelf, voor het geld en niet voor een organisatie, zo stellen gefrustreerde werkgevers met regelmaat. De Belastingdienst stelt al jaren dat zzp'ers in de zorg aangestuurd worden. Zij moéten wel gezag ontvangen omdat de zorgorganisatie anders geen controle heeft over de kwaliteit van zorg. Dit soort vooringenomen beelden leiden tot beleid dat zorgmedewerkers demotiveert en uit doet stromen. ZZP-erindezorg.nl is op zoek naar een tegengeluid op aannames over zzp'ers in de zorg.

Dit artikel samengevat

In een onbedoeld sociaal experiment met honderden zelfstandige zorgmedewerkers bewijst de King Arthur Groep dat de arbeidsrelatie voor zorgmedewerkers van secundair belang is. In dit artikel wordt een opdrachtgever werkgever, omdat de professionals hier zélf om vragen. Een groot deel van de zzp'ers in de zorg die werkzaam waren voor KAG stapte over op een dienstverband zodra zij de kans kregen, omdat zij zich zeer betrokken voelden bij de organisatie. De zorgorganisatie biedt zzp-ers de arbeidsovereenkomst waar zij om gevraagd hebben, maar dan? Eenmaal in het dienstverband aangekomen, heeft de organisatie het moeilijk om binnen de knellende CAO, zorgmedewerkers hun gebruikelijke ruimte te blijven gunnen. We spreken Jarcine Spaander - oprichter van de KAG in het artikel 'Zorgorganisatie biedt zzp-ers op eigen verzoek een dienstverband aan'.

King Arthur Groep en zzp'ers in de zorg

Vanaf de oprichting in 2010 kiest de King Arthur Groep (KAG) voor 100% inzet door zzp'ers. Zorgmedewerkers en ondersteuning werken allen buiten dienstverband. Waar komt deze expliciete keuze vandaan? De doelgroep van de KAG zijn mensen met dementie en deze vragen om creativiteit en ondernemerschap van zorgmedewerkers. Geen dag is hetzelfde en iedere client is anders. Binnen het zzp-schap vinden zorgmedewerkers ruimte om hun vak en rol goed op eigen wijze in te vullen. Het is deze wendbaarheid en ondernemerschap waar de KAG naar op zoek is, omdat dit past bij de visie die zij hebben op hun cliënten.

Zelf je collega's kiezen

De zelfstandige zorgmedewerkers stellen zelf hun teams samen en kiezen hun eigen collega's. Wil je aan het werk bij de KAG als zzp'er? Dan wordt van jou een investering verwacht. Als potentiële collega dien je onbetaald een dag te investeren om mee te lopen, zodat collega's kunnen ervaren of je competenties hebt om écht contact te leggen met cliënten. Want daar gaat het om. De King Arthur Groep (KAG) redeneert sterk vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid voor hun cliënten. De organisatie draagt een deel van de verantwoordelijkheid over de cliënten en dit doen de zzp'ers zelf ook. De organisatie heeft in haar 12 jarig bestaan geen gebruik gemaakt van leidinggevenden. Dit bleek niet nodig.

King Arthur Groep uit Bilthoven scoort een 9,4 op Zorgkaart NL. 

Goed opdrachtgeverschap leidt tot betrokkenheid

Gaandeweg de jaren verstrijken leert de organisatie wat zorgmedewerkers nodig hebben om optimaal tot hun recht te komen. Als het vakmanschap op de inhoud wordt ondersteund, neemt de betrokkenheid met de organisatie en haar cliënten grote vormen aan. Intervisie staat met stip op één als meest gewaardeerde element dat de opdrachtgever aanreikt aan de zzp'ers. De ureninzet voor het bijwonen van teamoverleggen, opleidingen en intervisie wordt vergoed. De kosten voor de opleiding zijn voor eigen rekening.

Transparante communicatie, medezeggenschap en gelijkwaardigheid zijn volgens de KAG de organisatie principes voor haar succes. De organisatie faciliteert zorgmedewerkers, maar vertelt niet wat ze moeten doen en hoe ze moeten werken. Dit is niet nodig, omdat de visie voor de zorgmedewerkers tastbaar genoeg is. De client staat centraal en daar omheen staan de zorgmedewerkers. Deze worden op hun beurt gefaciliteerd, niet bestuurd. King Arthur Groep zet geen leidinggevenden in. Door middel van een ronde tafel methodiek en transparante besluitvorming wordt er samen besloten. Medezeggenschap voor zorgmedewerkers zit in het DNA van de organisatie.

Betrokkenheid leidt tot de wens van werknemerschap

In de jaren na haar oprichting, groeit de King Arthur Groep stevig door. Inmiddels heeft zij meerdere locaties waar zorg wordt verleend, zijn er ontmoetingscentra, logeerplekken en wordt er individuele begeleiding thuis geboden. De organisatie is enkele honderden zorgmedewerkers groot en de betrokkenheid van deze medewerkers is enorm. Sommige zzp'ers in de zorg zijn al jaren verbonden aan de KAG en geven aan dat zij het liefst vooral voor deze organisatie zouden willen werken.

Ondernemerschap: lust of last?

De complexiteit van het ondernemerschap en het vinden van meerdere opdrachtgevers wordt voor sommigen eerder een last dan een uitdaging. Na onderzoek onder- en overleg met zzp'ers in de zorg wordt er gestart met een pilot in dienstverband op één van de locaties. Dit is een succes. De betrokkenheid neemt niet af en medewerkers ervaren meer rust. De pilot wordt uitgerold en de ruim 200 zorgmedewerkers krijgen de mogelijkheid tot een dienstverband voorgelegd. De zorgorganisatie biedt zzp-ers op eigen verzoek een dienstverband aan. Een groot deel van de groep stapt over naar dienstverband. Daarnaast is er ook een groep die bewust ondernemer wil blijven en daar ook de meerwaarde van inziet.

'Werknemers lopen de kantjes er vanaf'

Het naderende onderscheid tussen dienstverband en zzp leidt af binnen de organisatie en brengt in de eerste fase een aantal aannames met zich mee. Zorgmedewerkers in een dienstverband zouden zich makkelijker ziek melden en hun verantwoordelijkheid niet pakken, aldus de zzp'ers. Ze krijgen hun salaris toch wel uitbetaald, dus de bevlogenheid voor de visie en de cliënten zouden snel verdwenen bij een dienstverband zijn zo was het beeld. Dit bleek in de praktijk niet het geval. De arbeidsrelatie is helemaal niet van invloed op de inzet en betrokkenheid van zorgmedewerkers, zo blijkt. Inmiddels weten medewerkers niet meer van elkaar of zij verloond worden, of zzp'er zijn. Dit is niet van belang voor de samenwerking.

Werknemerschap leidt tot de knellende CAO

Na ruim 10 jaar zuiver gewerkt te hebben met zorgmedewerkers buiten dienstverband, is het contrast met dienstverband en de CAO groot. De enorme hoeveelheid regeltjes binnen de CAO hebben de bedoeling om medewerkers goed te positioneren tegenover hun werkgever, maar voor de KAG doet de CAO het tegenoverstelde. Medewerkers waren namelijk al goed gepositioneerd en ervaren veel werkplezier, daar zijn geen strakke kaders met minutieuze regels voor nodig. Op het moment dat de zorgorganisatie zzp-ers op eigen verzoek een dienstverband aanbiedt verandert dit.

De CAO werkt verstikkend voor de visie van de KAG en het gaat hierdoor soms eerder over 'rechten en plichten', dan over ondernemerschap en ruimte voor professionals. Waarom moeten zorgmedewerkers dezelfde aantal weken vakantie hebben? Waarom is de Ondernemingsraad (OR) zo'n smalle vorm van medezeggenschap? Het dienstverband brengt regeltjes en daarmee overhead met zich mee. De King Arthur Groep moet sinds de introductie van het dienstverband haar best doen om níet te sturen.

Dienstverband leidt tot gezag

Sinds deze organisatie het dienstverband introduceerde, komt zij voor die groep steeds meer in een dynamiek van regels en gezag terecht. Het blijkt lastiger om een visie gedreven organisatie te zijn met medewerkers in een dienstverband, dan medewerkers buiten dienstverband. Daarnaast was er een ruim decennium géén leidinggevende nodig, omdát er gewerkt wordt met zelfstandige zorgmedewerkers. Zij pakten zelf de regie.

In de discussie over het voorkomen van gezag door zzp'ers in de zorg gaat de Belastingdienst er simpelweg vanuit dat er altijd gezag nodig is. Dat de mens binnen een organisatie niet zonder sturing kan. De KAG laat zien dat deze aanname niet klopt. Met het dienstverband en de verplichtingen vanuit de CAO ontstaat steeds meer verstikking van vrije ruimte en ondernemerschap. Dat zzp'ers moeten bewijzen dat zij géén gezag ervaren is hiermee de omgekeerde wereld. Zonder dienstverband hoeven zorgmedewerkers geen gezag te ontvangen, zo toont deze organisatie aan. Omdat ze geen dienstverband hebben. Dienstverband leidt dus tot gezag, zo zou je kunnen stellen.

ZZP heeft geen gezag nodig

Het besef dat dienstverband en zzp uitstekend naast elkaar kunnen bestaan én niets zegt over betrokkenheid is iets dat tot op heden aan collega zorgorganisaties voorbij gaat. De King Arthur Groep (KAG) biedt zzp-ers alles wat zij professioneel nodig hebben en dit levert betrokkenheid op. Toch blijft dit goede voorbeeld nagenoeg onopgemerkt. In tijden van personele krapte en de zoektocht naar goed werkgeverschap zijn de voorbeelden van de KAG broodnodig. Dat dit voorbeeld gelezen moet worden op een website over zzp'ers in de zorg zegt in dat opzicht veel.