Zzp belangenorganisaties machteloos bij nieuwe zzp-wet

Ondanks toezeggingen vanuit de politiek om zzp organisaties invloed uit te laten oefenen bij de besluitvorming, is het tegenovergestelde gebeurd. Zzp belangenorganisaties staan machteloos bij de nieuwe zzp-wet en moeten lijdzaam toezien hoe een groot deel van de 1,3 miljoen zzp'ers er in positie verder op achteruit gaat. We zetten een aantal reacties van belangenorganisaties op een rij.

VZN: veel zzp opdrachten mogen straks niet meer

Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN) is opgericht om verschillende zzp organisaties samen te laten werken. Het is een vereniging die een aantal belangenorganisaties als lid heeft, waaronder ZZP Nederland en SoloPartners. Het doel van VZN is om door krachtenbundeling meer invloed uit te kunnen oefenen. De positie van zelfstandigen leek sterk verbeterd binnen de polder, toen de voorzitter van VZN via het nieuwe overlegorgaan NZO plaats mocht nemen in de Sociaal Economische Raad (SER). Nu blijkt dat de opvattingen van de SER en die van VZN ver uit elkaar liggen.

VZN: kabinet moet opnieuw beginnen

Voorzitter VZN - “We hebben veel goede gesprekken gehad over dit voorstel”, vertelt ze. “Helaas is de uitkomst teleurstellend. Wat ons betreft moet het kabinet opnieuw beginnen. De wet biedt geen extra duidelijkheid vooraf en raakt zelfstandig ondernemers rechtstreeks in hun bestaansrecht. De vrijheid van ondernemerschap wordt hen ontnomen. Volgens deze nieuwe regels mogen zzp’ers straks heel veel opdrachten niet meer uitvoeren. Verder houdt de wet te weinig rekening met ondernemerschap van de persoon... Dat is een gemiste kans op echte duidelijkheid."

Minister: wij volgen het SER advies

De minister - "Het wetsvoorstel is een ... uitwerking van onder andere de adviezen van de SER in het middellange termijn (MLT) advies van 2021 tot 2025. Het is in nauw overleg met vakbonden en werkgeversorganisaties tot stand gekomen. Daarnaast heeft er uitvoerig afstemming plaatsgevonden met zzp organisaties." en "Wat ik heel belangrijk vind, is dat we die criteria van ondernemerschap hebben toegevoegd. Dat is echt naar aanleiding van gesprekken met zzp'ers en met zzp-organisaties gebeurd." - interview Financieel Dagblad

PZO: desastreuze wet brengt vooral onzekerheid

Het Platform Zelfstandig Ondernemers (PZO) zit ook in de SER en gaf in juli dit jaar nog aan dat de vertegenwoordiging van zelfstandigen in de SER via PZO verstevigd zou zijn. Inmiddels geeft PZO aan in een reactie een “bloedbad” onder zzp'ers te verwachten, net zoals bij de invoering van de Wet DBA. “Vervanging en interim management kan bijvoorbeeld niet meer als zelfstandige. Dat wordt desastreus voor allerlei sectoren en dit creëert alleen maar heel veel onzekerheid en gedoe”, aldus de directeur van PZO. Volgens PZO had de minister beloofd om de persoonlijke kenmerken van een ondernemer mee te nemen in de nieuwe wet. Dit is niet gebeurd.

Wetsvoorstel: status van ondernemer niet van belang

In juni dit jaar zegde minister Van Gennip nog toe dat het ondernemerschap een ‘stevige’ plek krijgt in beoordeling van zzp. Het doel was toen nog om duidelijkheid te geven over "wanneer je gewoon werknemer bent en ... aan de andere kant weet hoe je de relatie vorm moet geven als je als zelfstandige voor eigen rekening en risico wilt werken.” Nu stelt de minister dat "'Het ondernemerschap binnen de klus beoordeeld moet worden, want zo zit het Nederlands en het Europees arbeidsrecht in elkaar." Of je een ondernemer bent heeft in dit wetsvoorstel weinig betekenis.

Bemiddelaars koepel: deze wet creëert problemen

Ook bemiddelaars koepel Bovib zat bij de klankbordgroep-overleggen op het ministerie van SZW en voelt zich niet gehoord. "Vanaf het begin af aan hebben wij benadrukt dat je de werkende als uitgangspunt moet nemen." Dat is niet gebeurd. Met deze nieuwe wet zijn de gevolgen voor het inhuurbeleid van opdrachtgevers en de consequenties voor zelfstandig werkend Nederland "niet te overzien", aldus de directeur van de Bovib. De organisatie blijft zich inzetten voor een prominente en onafhankelijke rol van de zelfstandige op de arbeidsmarkt en "accepteert niet dat de zelfstandige als een paria wordt behandeld".

Belangenorganisaties machteloos

We krijgen vragen van zzp'ers over hoe het mogelijk is dat zzp belangenorganisaties machteloos staan bij een nieuwe wet over zzp'ers. Dit wordt veroorzaakt door de situatie dat zzp belangenorganisaties niet op 1 lijn zitten. De minister vindt altijd wel een zzp belangenorganisatie die wel mee wil werken aan beperkingen voor zzp'ers. Zo gaf zij in een interview aan dat "er ook zzp-organisaties zijn die zeggen: deze nieuwe wet is juist heel erg een hulp." Zo is FNV Zelfstandigen, onderdeel van de FNV vakbond "voorzichtig positief over het nieuwe wetsvoorstel." Minister van Gennip maakt slim gebruik van de versnipperde en niet eensgezinde zzp belangenbehartiging. In december vorig jaar liet minister van Gennip al zien hoe lastig zij het zzp'ers wilde gaan maken. Zzp organisaties reageerden toen al zeer uiteenlopend, van 'zzp'er onder vuur' tot 'maak je niet te druk'. Nu blijkt dat het nieuwe wetsvoorstel wel degelijk zorgen met zich meebrengt. Inmiddels ligt het wetsvoorstel ter consultatie voor.

VZOZ: dwaling van minister van Gennip

De nieuw opgerichte Vereniging Zelfstandig Ondernemers in de Zorg (VZOZ) is teleurgesteld over de belangenbehartiging tot dusver. René Dongelmans is voorzitter van VZOZ. "We hebben niet het idee dat de minister zich door wie dan ook heeft laten beïnvloeden. Het is bedroevend om te zien dat de zogenaamde belangenverenigingen en branchevertegenwoordigers over elkaar heen tuimelen om te vertellen aan welke overlegtafels ze allemaal zitten, maar dat er uiteindelijk een gedrocht van een concept wet op tafel ligt." Volgens Dongelmans voelen zelfstandig ondernemers in de zorg zich in de kou staan en worden zij inmiddels wanhopig. "Het werd hoog tijd om belangenbehartiging legitiem vorm te geven in de vorm van een ledenvereniging, waarbij de leden de koers bepalen via een algemene ledenvergadering. We moeten de minister niet langer de mogelijkheid geven om over de mening van belangenbehartigers heen te stappen. Daar is formele representativiteit en meer eensgezinde samenwerking voor nodig." Het standpunt van VZOZ over de nieuwe zzp-wet valt hier te lezen.

Ben jij zzp'er in de zorg? Besef dan dat de nieuwe zzp-wet van toepassing is op alle zzp'ers, behalve de zorg.