Goede zzp'ers in de zorg blijken kwetsbaar: een praktijkvoorbeeld

Als zelfstandig ondernemer een verschil maken bij een opdrachtgever wordt je lang niet altijd in dank afgenomen. Goede zzp'ers in de zorg blijken soms kwetsbaar. We gaan in op een praktijkvoorbeeld.

Van toegevoegde waarde voor cliënten..

Zelfstandig ondernemers in de zorg maken het verschil. Door hun kennis en kunde, staat van dienst en ervaringsjaren brengen zij iets extra's naar de werkplek. Op zichzelf is dat wenselijk. De opdrachtgever is geholpen, de client of patiënt is geholpen en de zzp'er in de zorg voelt zich herkend en erkend. Toch komen komen we bij ZZP-erindezorg.nl met regelmaat situaties tegen waaruit blijkt dat zzp'ers ook kwetsbaar zijn, juist omdát zij het goed doen. Kwalitatief hoogstaande zorg van een nieuwkomer kan namelijk bedreigend overkomen voor bestaande teams.

.. kan bedreigend zijn voor vaste collega's

'Zo doen we dingen hier' staat regelmatig centraal bij teams die al wat langer samenwerken in de zorg. We zien dit bij teams rondom cliënten in de thuissituatie, maar ook binnen de muren van een zorgorganisatie is dit met regelmaat het geval. De dag kent een vast ritme, waarbij de zorgmedewerkers een vaste manier van doen hebben. Wie wat doet, wat er gedaan wordt en wat er niet gedaan wordt ligt vast in geschreven en ongeschreven regels. Een nieuwkomer met professionele autonomie, eigenheid en zelfverzekerdheid kan (zeer) verstorend werken voor een team.

Sabotage via een MIC-melding

Zo ontmoeten we verpleegkundige Emma die een aantal maanden geplaatst is binnen een team van een instelling voor mensen met een handicap. Nadat zij ingewerkt is brengt zij vanuit haar professionaliteit en ervaring een werkwijze die past bij bewoners. Cliënten hebben het steeds vaker in positieve zin over Emma en kijken uit naar haar komst. Totdat Emma van de ene op de andere dag te horen krijgt van haar bemiddelaar dat haar opdracht per onmiddellijk is beëindigd. Er is door een teamlid een MIC-melding gedaan over grensoverschrijdend gedrag van Emma richting een bewoner. Het is voor de organisatie niet langer mogelijk om Emma in te zetten, zo geeft de bemiddelaar aan. Aangezien Emma weet dat zij professioneel gehandeld heeft, is de enige conclusie dat de MIC-melding verzonnen is.

Ontbreken van hoor- en wederhoor

De zorgorganisatie heeft in dit praktijkvoorbeeld de bemiddelaar laten weten niet langer gebruik te willen maken van de zzp'er in de zorg. Aan Emma zelf wordt geen vraag gesteld. De bemiddelaar gaat onmiddellijk mee in de wens van de zorgorganisatie en besluit daarnaast dat alle opdrachten bij andere opdrachtgevers ook ingetrokken worden. Emma zit door deze ene MIC-melding van het ene moment op het andere volledig zonder werk. Dit heeft grote financiële en persoonlijke gevolgen voor haar. De bemiddelaar verwijst door naar de klachtenregeling van ZZP-erindezorg.nl en geeft aan dat Emma daar op moet vertrouwen in de afwikkeling van de gevolgen. Wel mag Emma zich melden op een door de zorgorganisatie bepaalde dag om de conclusies over het onderzoek aan te horen. De bemiddelaar zal daar ook bij aanwezig zijn.

Een onterecht verwijt: wat te doen?

Goede zzp'ers in de zorg blijken kwetsbaar en bij ZZP-erindezorg.nl doen we er alles aan om aangesloten abonnees te ondersteunen bij zo'n situatie.

Wat was in het geval van Emma ons advies?

• Kom tot rust. We merken dat zorgprofessionals logischerwijs zeer onder de indruk zijn van pogingen tot belemmeren en sabotage. Als je kunt begrijpen dat je als professional bedreigend over kan komen op vaste teamleden die geen veranderingen willen, dan kun je je er misschien iets minder vervelend over voelen. Ook al is het uiteraard onbegrijpelijk dat mensen elkaar dit aan doen op de werkvloer: goede zzp'ers in de zorg blijken soms kwetsbaar;
• Neem contact op met de opdrachtgever. In dit praktijkvoorbeeld heeft Emma instructies gekregen van de bemiddelaar om geen direct contact op te nemen met de zorgorganisatie waar de melding ontstaan is. De bemiddelaar is in deze geen partij. De overeenkomst van opdracht is gesloten tussen zzp'er en opdrachtgever en het is professioneel om bij de opdrachtgever aan te geven dat je bereid bent tot het beantwoorden van vragen. Meewerken aan een onderzoek is in dit geval zeer wenselijk voor zowel de client, opdrachtgever als de zorgprofessional zelf;
• Vraag of het annuleren van opdrachten teruggedraaid kan worden. Dat een bemiddelaar bij een voorval zonder hoor- en wederhoor andere opdrachten annuleert, is niet overeengekomen in de overeenkomst tussen zzp'er en bemiddelaar. De opdrachtgevers hebben een overeenkomst met de zzp'er gesloten voor opdrachten die gepland zijn. Het is aan de opdrachtnemer (zzp'er) zelf om te bepalen of en zo ja op welke wijze een opdrachtgever wordt geïnformeerd over een voorval bij een andere opdrachtgever. Emma heeft de bemiddelaar verzocht om de opdrachten ingepland te houden;
• De opdrachtgever is aansprakelijk bij financiële schade. Binnen de overeenkomst is overeengekomen dat diensten niet zonder vergoeding teruggetrokken kunnen worden. Nu de bemiddelaar van Emma de diensten bij andere opdrachtgevers heeft beëindigd, ontstaat er financiële schade bij Emma die zij op die opdrachtgevers kan verhalen. In dit voorbeeld zijn opdrachtgevers zich niet bewust van het feit dat zij schade veroorzaken, omdat de opdrachtgevers niet door de bemiddelaar geïnformeerd zijn over de reden van annulering. Als de bemiddelaar niet bereid is om de opdrachten in stand te laten, dan zit er niets anders op dan rechtstreeks contact op te nemen met de opdrachtgevers.

In dit voorbeeld leidt één enkele MIC-melding tot verstrekkende gevolgen voor de zzp'er en enkele zorgorganisaties. Dit wordt met name veroorzaakt door de bemiddelende partij. Deze probeert vanwege reputatieschade de situatie zo klein mogelijk te houden. Hiermee schaadt zij de belangen van de zzp'er en van opdrachtgevers. Daarnaast leidt dit af van het werkelijke probleem: een onterechte en onbewezen melding die op zichzelf al voldoende impact heeft. Een klachtenregeling voor zzp'ers in de zorg is niet bedoeld voor dit soort situaties. Desalniettemin staan we bij met advies in zo'n situatie. Heb jij ook iets meegemaakt? Neem contact met ons op.