Eisen uit de Wkkgz: het verschil tussen een incident en calamiteit

werken als zzp'er zorgaanbieder Jun 18, 2021

In een serie artikelen neem ik de eisen door uit de Wkkgz. Eén van die eisen is dat je als zorgaanbieder incidenten en calamiteiten registreert. Wat is het verschil tussen een incident en calamiteit? Op welk moment dien je te melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd?

Registratie eisen uit de Wkkgz

De Wkkgz onderscheidt drie verschillende soorten registraties rondom incidenten.

Alle incidenten dienen in een intern systeem te worden geregistreerd, zodat jij hier als zzp’er van kan leren;
Incidenten met een merkbaar gevolg voor de cliënt dienen een aantekening te krijgen in het dossier dient met de cliënt te worden besproken;
Als incidenten leiden tot ernstige gevolgen of de dood van een cliënt, dient dit te worden gemeld aan de IGJ. Je spreekt dan een calamiteit.

Volgens de wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen zorg (Wkkgz) moeten professionals (bijna)-incidenten en calamiteiten melden. Met incidenten melden wordt bedoeld: het melden van fouten of onbedoelde gebeurtenissen die zich voordoen tijdens de zorg.

Wat is een incident in de zorg?

Een incident houdt in dat er tijdens het verlenen van zorg handelingen anders zijn gelopen dan verwacht. Op het moment dat er een fout of bijna fout ontstaat, spreken we van een incident. Het registreren van een incident doen we via een VIM (Veilig Incident Melden) procedure.

Definitie van een incident

De definitie van een incident luidt als volgt: ‘een niet beoogde of onverwachte gebeurtenis die betrekking heeft op de kwaliteit van de zorg, en heeft geleid, had kunnen leiden of nog zou kunnen leiden tot schade bij de cliënt’. Deze definitie komt uit artikel 1.1 van het Uitvoeringsbesluit Wkkgz.

De gevolgen van een incident kunnen variëren van geen gevolgen voor de cliënt tot merkbare, soms ernstige gevolgen. In het uiterste geval leidt een incident tot overlijden. Door lessen te leren uit hetgeen gebeurd is, kun je voorkomen dat het in de toekomst weer gebeurt. Openheid over incidenten en het bespreekbaar maken is essentieel bij incidenten. De Wkkgz stelt eisen aan het omgaan met incidenten.

Voorbeelden van incidenten in de zorg

Een medicatiefout die op tijd wordt opgemerkt;
Valincident zonder blijvende gevolgen;
Een stroomstoring die leidt tot uitval van ICT;
Slikproblemen die niet worden opgemerkt.

Wat is een calamiteit in de zorg?

Een calamiteit houdt in dat een gebeurtenis die betrekking heeft op de zorg, tot ernstige schade of de dood van een client heeft geleid. Een incident kan overgaan in een calamiteit. Het is aan de betrokkenen om in te schatten of je te maken hebt met een calamiteit of een incident. Bij een calamiteit ben je verplicht te melden. Melden van een calamiteit moet volgens de wet zo snel mogelijk. Volgens de IGJ houdt dit in dat je de calamiteit binnen 3 werkdagen moet melden. Als je er niet zeker van bent of het gaat om een calamiteit, krijg je 6 weken voor een ‘onderzoek’ hiernaar. Bekijk voor meer informatie hierover de pagina over calamiteiten van de IGJ.

Definitie van een calamiteit

De definitie van een calamiteit luidt als volgt: 'Een calamiteit is een niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis, die betrekking heeft op de kwaliteit van de zorg en die tot de dood van of een ernstig schadelijk gevolg voor een cliënt heeft geleid.'

Na ontvangst van de melding zal de IGJ in eerste instantie vragen om zelf de gemelde calamiteit nader te onderzoeken. De Inspectie vraagt je om uit te zoeken wat volgens jou de oorzaak is. Ook moet je kunnen uitleggen welke maatregelen je neemt te voorkomen dat het nog een keer gebeurd. Het uiteindelijke doel van het onderzoek van een calamiteit is om te komen tot maatregelen waardoor de zorg verder verbetert. Met behulp van een onderzoek kan herheling in de toekomst worden voorkomen. Dit onderzoek is bij zorgorganisaties de taak van de calamiteitencommissie. De commissie legt de bevindingen in een rapport vast. Als zzp'er in de zorg dien je zelf een goed onderzoek te organiseren.

Voorbeelden van calamiteiten in de zorg

Overlijden als gevolg van complicaties na een incident;
Een valincident met blijvende gevolgen;
Suïcide van een cliënt;
Een fout tijdens een operatie, met definitieve gevolgen;
Gebeurtenis die heeft geleid tot ernstig geestelijk lijden van een cliënt;

Lees verder: Eisen vanuit de Wkkgz: waar moet je aan voldoen?

Wkkgz en zzp zorg. Waar moet je aan voldoen?

Mijn naam is Lex Tabak en al meer dan 15 jaar ben ik actief met en voor zzp'ers in de zorg. In de online training 'De basis op orde' ga ik uitgebreid in op de vier rollen die jij hebt als zzp'er in de zorg. Hieronder valt ook 'de zzp'er als zorgaanbieder'. In mijn training leg ik alles uit over wat er komt kijken bij het zzp-schap in de zorg en hoe je kansen benut en de grootste risico's voorkomt.