Eisen vanuit de Wkkgz

De Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg (Wkkgz) deed in 2016 haar intrede en geldt voor alle zorgaanbieders, ook zzp'ers in de zorg. De eisen vanuit de Wkkgz: waar moet je aan voldoen als zzp'er? In dit artikel bespreken we de eisen die voortkomen uit de Wkkgz voor zzp. Zodat jij bijvoorbeeld een zelfevaluatie Wkkgz kunt doen.

De Wkkgz, één van de kwaliteitswetten

De Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) is een kwaliteitswet die van toepassing is op zzp'ers. De andere kwaliteitswetten zijn de Wet BIG, de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) en de Wet toelating zorginstellingen (Wtzi). De Wtzi wordt in 2022 vervangen door de Wtza. Op dat moment wordt het voor zzp'ers in de zorg verplicht om zich te melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). De Wkkgz is dus vooral van betekenis voor de kwaliteit van zorg.

Meer informatie over de Wtza vind je hier.

Toezicht op zzp'ers in de zorg

De organisatie die toezicht houdt op de uitvoering van de Wkkgz is de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). ZZP'ers in de zorg met eigen cliënten en zzp'ers die als onderaannemer werken, vallen onder het toezicht van de Inspectie. Nieuwe zzp'ers worden hiermee geconfronteerd als ze zich moeten melden bij de Inspectie en de vragenlijst van Toetredingnieuwezorgaanbieders.nl onder ogen krijgen. De Inspectie doet steekproeven onder zzp'ers met eigen cliënten en zzp'ers die onderaannemer zijn. De meldplicht voor zzp'ers in de zorg komt voort uit de Wet Toetreding Zorgaanbieders (Wtza). De Wkkgz betekenis wordt duidelijk als je de uitleg leest van de Inspectie.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd - "De Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) verplicht zorgaanbieders hun eigen kwaliteit te bewaken, te beheersen en te verbeteren. Zorgaanbieders zijn zorginstellingen, maar ook solistisch werkende zorgverleners."

Wanneer val je onder de Wkkgz?

Wat is de specifieke betekenis voor zzp'ers in de zorg? Het is belangrijk dat je je realiseert dat jouw handelingen bepalen of je aan de Wkkgz zzp eisen moet voldoen. Zodra je als zorgverlener / zorgaanbieder handelingen op het gebied van de individuele gezondheidszorg uitvoert, val je onder de Wkkgz. Het is dus niet zo dat bepaalde sectoren uitgesloten zijn van de Wkkgz, zoals de GGZ of VG-sector. Zodra je zorgtaken uitvoert bij een individu is de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (Wkkgz) van toepassing.

De domeinen die uitgesloten zijn van de Wkkgz zijn de Jeugdzorg en de Wmo. Deze twee domeinen vallen niet onder de wet Wkkgz. Als je in de Jeugdzorg actief bent val je overigens wel onder de Wtza en de meldplicht. De Wtza verenigt namelijk de Wkkgz en Jeugdwet onder zich, niet geheel ontoevallig de domeinen van de 'Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd'.

Hoe weet de Inspectie dat je onder de Wkkgz valt?

Om helder te krijgen wie er nu precies valt onder de wet Wkkgz, hebben de Inspectie en de Kamer van Koophandel de samenwerking opgezocht. Bij jouw inschrijving als zorgaanbieder bij de Kamer van Koophandel, heb je de keuze uit een aantal SBI codes voor de zorg. Dit zijn registratie codes binnen de KvK. Zodra jij je inschrijft, krijgt de IGJ hier een melding van. Daarnaast word je direct uitgenodigd door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) om je te melden vanwege de meldplicht binnen de Wtza. We hebben een uitgebreid artikel geschreven over de SBI codes, de wet Wkkgz en de Wtza om je verder te informeren.

Lees ook: De Wtza en SBI codes. Hoe zit het precies?

Wkkgz zzp eisen op een rij

Voor zzp'ers in de zorg is de vraag waar je aan moet voldoen op twee manieren te beantwoorden.

• Waar moet je aan voldoen als zorgverlener?
• Waar moet je aan voldoen als zorgaanbieder?

Als zzp'er in de zorg heb je vanuit de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (Wkkgz) op beiden terreinen wat te doen. Dat komt omdat je als zzp'er in de zorg zowel zorgverlener als zorgaanbieder bent. Hieronder benoemen we kort de belangrijkste Wkkgz zzp eisen. Daaronder gaan we dieper in op de verschillende verplichtingen die voortkomen uit de Wkkgz en de betekenis van de wet Wkkgz.

Wat is een kwaliteitssysteem?

Als zzp’er moet je ervoor zorgen dat er een systematische bewaking, beheersing en verbetering is van jouw kwaliteit van zorg. Dit bereik je door het inrichten van een kwaliteitssysteem. Een kwaliteitssysteem is een instrument waarmee je de kwaliteit van jouw bedrijf kunt verbeteren. Het systeem maakt zichtbaar wat de kritieke processen in de organisatie zijn en waar jouw cliënten op mogen rekenen. De Inspectie stelt een aantal eisen aan de inrichting van een kwaliteitssysteem.

ZZP-erindezorg.nl biedt een kwaliteitssysteem aan voor ZZP-ers in de zorg. Lees meer >>

Bundelen van documenten

De eisen waar je aan moet voldoen, dienen vast te liggen in jouw eigen versie van 'beleidsdocumenten', met een vaststellingsdatum, een evaluatiedatum en een proceseigenaar. Bewaar deze documenten gebundeld bij elkaar. De wet verplicht tot een intern kwaliteitssysteem. Het gaat dus niet om een  kwaliteitstoets door een externe partij zoals bijvoorbeeld bij een KIWA of HKZ keurmerk het geval is. Zo’n keurmerk kan helpen aan bepaalde eisen te voldoen, maar is vanuit de Wkkgz zelf niet verplicht.

Welke Wkkgz zzp eisen zijn er?

Wettelijke Wkkgz registratie

Als zorgverlener dien je aantoonbaar te voldoen aan alle wettelijk verplichte registraties in de zorg. Denk hierbij aan jouw BIG-registratie of andere registraties binnen het kwaliteitsregister van jouw beroep.

Materialen en hulpmiddelen

Maak je gebruik van materialen en hulpmiddelen? Zorg er dan voor dat deze periodiek worden gecontroleerd. Je dient dit vast te leggen in een planning en je dient te beschrijven hoe deze controle plaatsvindt.

Verdelen van verantwoordelijkheden

Werk je samen met andere zorgverleners? Het is belangrijk dat je samen met de samenwerkende zorgaanbieders de verantwoordelijkheden goed verdeeld en beschrijft. Stem af wie welke taken en bevoegdheden heeft en leg dit vast. Dit alles in het belang van cliënt. De ‘Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling bij samenwerking in de zorg’ beschrijft hoe je dit moet doen.

Verzamelen van reviews

Als zzp'er in de zorg heb je de verantwoordelijkheid om op structurele wijze gegevens te verzamelen over de kwaliteit van zorg. Doe dit op zo’n manier dat deze kunnen worden vergeleken met de gegevens van andere zzp'ers. Leidt jouw werkwijze tot goede zorg? Pas de zorgverlening op basis van de uitkomst aan als dat nodig is.

Registreren van incidenten en calamiteiten

De Wkkgz onderscheidt drie verschillende soorten registraties rondom incidenten.

1. Alle incidenten dienen in een intern systeem te worden geregistreerd, zodat jij hier als zzp’er van kan leren;
2. Incidenten met een merkbaar gevolg voor de cliënt moeten worden eveneens worden geregistreerd. Daarnaast dient er een aantekening te worden gemaakt in het dossier van cliënt en dit dient met de cliënt te worden besproken;
3. Incidenten die leiden tot ernstige gevolgen of de dood van een cliënt dienen te worden gemeld aan de IGJ. Je spreekt dan een calamiteit. Melden van een calamiteit moet volgens de wet zo snel mogelijk. Volgens de IGJ houdt dit in dat je de calamiteit binnen 3 werkdagen moet melden. Als je er niet zeker van bent of het gaat om een calamiteit, krijg je 6 weken voor een ‘onderzoek’ hiernaar. Bekijk voor meer informatie hierover de pagina over calamiteiten van de IGJ.

Hoe zit het met de Wkkgz en de Wtza?

De Wkkgz is een kwaliteitswet die in 2016 in werking ging. De jaren erna bleek dat veel nieuwe zorgaanbieders, waaronder zzp'ers, niet goed aan de slag waren gegaan met de kwaliteit in hun onderneming. Veel zzp'ers dachten dat een klachtenregeling (klachtenportaal) voldoende was om te voldoen aan de wet Wkkgz. Dit was voor 2016 wel zo, maar na 2016 niet langer het geval. Tijdens controles kwam de Inspectie erachter dat maar liefst 95% van de nieuwe zorgaanbieders niet aan de Wkkgz voldeed. Er moest iets veranderen. Zorgaanbieders moesten gewezen worden op het voldoen aan de Wkkgz eisen.

De Wtza is een nieuwe wet die op 1 januari 2022 ingegaan is. Deze wet introduceerde de 'meldplicht' voor zorgaanbieders. Alle zorgaanbieders, dus ook alle zzp'ers in de zorg moesten zich vanaf dat moment verplicht melden bij de Inspectie. Zorgaanbieders die voor 2022 gestart waren, hadden tot 1 juli 2022 de tijd om zich te melden. Tijdens het proces van melden, krijgen zzp'ers een vragenlijst te zien. Deze lijst stelt vragen over hoe jij als zzp'er zorgaanbieder met de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg omgaat. De Wtza bracht met de meldplicht via de vragenlijst een soort van verplichte confrontatie met de Wkkgz.

Wil je voldoen aan de Wtza en Wkkgz? We hebben daar het Wtza abonnement voor ontwikkeld.

Is een klachtenregeling dan niet voldoende?

Veel zzp'ers in de zorg zijn onder de indruk van deze eisen als ze deze lezen. Dat is niet vreemd, omdat de voorlichting over de Wkkgz voor zzp'ers in de zorg heel beperkt is geweest sinds 2016. Veel zzp'ers in de zorg komen gaandeweg er pas achter wat er eigenlijk precies speelt met de Wtza en de Wkkgz. Het komt voor dat zzp'ers in de zorg al vele jaren zorgaanbieder zijn zonder dat zij zich hiervan bewust zijn. De nieuwe Wet Toetreding Zorgaanbieders (Wtza) gaat dat bij nieuwe zzp'ers in de zorg voorkomen door de vragenlijst bij inschrijving. Vooral bij bestaande zzp'ers in de zorg wekt de Wtza en Wkkgz vaak weerstand op. Zij hebben de vragenlijst van de Wtza meldplicht niet gelezen, of denken dat het alleen geldt voor nieuwe zzp'ers. Hieronder gaan we in op de meest voorkomende opmerkingen.

"Ja maar de Wtza is alleen voor nieuwe zzp'ers"

Dit is niet het geval. De Wtza brengt de Wkkgz onder de aandacht via de meldplicht en vragenlijst. De Wkkgz is in 2016 ingegaan. Sinds 2016 hebben solistisch werkende zorgverleners te voldoen aan de eisen die gelden uit de Wkkgz. De Wtza is dus niet alleen voor nieuwe zzp'ers, omdat de Wkkgz niet alleen voor nieuwe zzp'ers is. De Wtza zorgt ervoor dat álle zzp'ers in de zorg met eigen cliënten of als onderaannemer aan de slag moeten met de Wkkgz. Die wet is er sinds 2016.

"Ja maar ik ben onderaannemer"

Een zzp'er in de zorg die onderaannemer is, biedt 'bedrijfsmatig' zorg aan zijn opdrachtgever, vaak een zorgorganisatie. De zorgorganisatie is 'eindverantwoordelijk' en de zzp'er 'verantwoordelijk' voor de zorg die wordt geleverd. Vóór 1 januari 2022 was je als onderaannemer nog op orde met een klachtenregeling. Sinds de Wtza per 1 januari 2022 van kracht is, geldt dit niet langer. Ook zzp'ers die onderaannemer zijn vallen onder de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (Wkkgz). Wat je vervolgens op orde moet krijgen bespreken we verderop in het artikel.

Lees ook: Wat verandert er vanaf 1-1-2022 voor alle zzpers in de zorg?

"Ja maar ik heb een aansluiting klachtenportaal"

Hoe komt het dat het abonnement voor een klachtenregeling (klachtenportaal) veel zzp'ers het idee geeft dat ze op orde zijn voor de Wkkgz? Dat komt door commerciële dienstverleners die vertellen dat 'Wkkgz = aansluiting klachtenregeling'. Trap hier niet in. Zoals je hierboven hebt kunnen lezen is het goed afhandelen van klachten één van de vele eisen binnen de Wkkgz van toepassing is. Je kunt de wet Wkkgz niet van je afhouden via een abonnement, een lidmaatschap of aansluiting. Je moet ermee aan de gang.

Lees ook: Waarom vertelt jouw dienstverlener dat de Wtza wel meevalt?

"Ja maar ik heb een keurmerk"

Een keurmerk zoals HKZ of KIWA is een 'foto' van hoe jij ervoor staat op een specifiek moment. Het KIWA keurmerk is een check op een aantal documenten, met de geldigheid van een jaar. Het HKZ keurmerk is een check op documenten + een audit met een geldigheid van drie jaar. In beide gevallen is zo'n foto slechts een momentopname. De Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (Wkkgz) verwacht dat je in je houding en gedrag, dagelijks aan de slag bent met goede en veilige zorg. Een keurmerk is dus niet geschikt om te voldoen aan de wet Wkkgz en Wtza. Bij een controle vanuit de Inspectie zal er ook niet gekeken worden naar de aanwezigheid van een keurmerk. De zoektocht zal zijn of jij een lerende professional bent.

Lees ook: Is een keurmerk geschikt om te voldoen aan de Wtza?

"Ja maar de organisatie waar ik aangesloten ben zegt dat het niet hoeft"

Nogal wat organisaties bieden dienstverlening voor zzp'ers in de zorg. Met zo'n 165.000 zzp'ers in de zorg is de markt van dienstverlening zeer interessant. Als dienstverleners één ding willen, dan is het jou geruststellen. Met de komst van de Wtza in 2022 werd weer eens helder hoe dienstverleners zzp'ers informeren. Het weglaten van informatie, geruststellen en kleineren van wet- en regelgeving is aan de orde van de dag. Dit is de top 5 opmerkingen die commerciële dienstverleners, koepelorganisaties, brancheorganisaties en beroepsorganisaties gebruiken om jou gerust te stellen.

• "Sta je in het Zorgaanbiedersportaal? Dan ben je klaar.";
• "Maak je geen zorgen! Je hebt alleen een plicht om je te melden!";
• "Er wordt angst gecreëerd over de Wtza wet! Luister er niet naar";
• "Het is gewoon weer een nieuw verdienmodel!";
• "Je kunt de Wtza en Wkkgz op allerlei manieren interpreteren.";
• "Het is maar net hoe je ernaar kijkt, er is niet veel veranderd."

Bij ZZP-erindezorg.nl zijn we eerlijk en transparant over hoe het zit. Die boodschap is niet altijd leuk, maar helpt jou wel verder. Daar zijn we uniek in.

Waar komt het hardnekkige beeld over de klachtenregeling vandaan?

Nog even terug naar die aansluiting, het abonnement op een klachtenregeling en klachtenportaal. Hoe komt het dat zoveel zzp'ers in de zorg overtuigd zijn van het feit dat een abonnement op de klachtenreling écht voldoende is? Dat zit zo.

• Voor 2016 was alleen (!) een aansluiting op een klachtencommissie voor zzp'ers in de zorg verplicht;
• Sinds 2016 is via de Wkkgz een aansluiting op een klachtenfunctionaris + Geschilleninstantie verplicht + veel meer regels;
• Dezelfde commerciele aanbieders van voor 2016, bieden ook na 2016 de klachtenregeling aan.

De dienstverleners die voor 2016 en na 2016 een abonnement aanboden, zijn dat blijven doen met dezelfde boodschap. 'Een aansluiting klachtenregeling' is verplicht. Die boodschap klopt op zichzelf, maar is niet volledig. Wat ze er sinds 2016 niet bij vertelden is er dat er veel meer eisen bij zijn gekomen met de Wkkgz. De informatie aan zzp'ers is dus onvolledig geweest, er is informatie weggelaten. De aanbieders van een klachtenregeling wilden zzp'ers niet ongerust maken en dus hebben zzp'ers in de zorg sinds 2016 weinig meegekregen van de Wkkgz.

Nu met de komst van de Wtza wordt iedere zzp'er in de zorg op de Wkkgz gewezen. Voor veel bestaande zzp'ers is dit nieuw.

Hoe komt het dat er onvolledige informatie is voor zzp'ers in de zorg?

Hoe komt het dat zzp'ers afhankelijk zijn geworden van de 'commerciële markt' van dienstverleners om voorgelicht te worden? Dat komt omdat het normale mechanisme dat voor de zorg gebruikelijk is, niet aanwezig is bij zzp'ers in de zorg. Wat is het normale mechanisme?

• Een onafhankelijke en democratische brancheorganisatie in de zorg doet aan voorlichting en kwaliteitsontwikkeling;
• Zo'n onafhankelijke organisatie stelt met haar leden een veldnorm op, een eisenlijst waar de leden achter staan;
• De leden houden zich aan deze norm en zeggen met elkaar 'hier mag je op rekenen' bij ons als aangesloten zorgprofessionals (de leden);
• Deze veldnorm wordt door de Inspectie gebruikt als zij zorgaanbieders controleren.

Hoe zit de branche van zzp'ers in de zorg in elkaar?

• Er is geen onafhankelijke brancheorganisatie die een formele achterban aan zzp'ers in de zorg als leden heeft;
• ZZP'ers in de zorg kunnen dus niet democratisch met elkaar vaststellen aan welke standaarden ze willen voldoen;
• Er zijn commerciele dienstverleners die een onvolledige boodschap vertellen, waardoor zzp'ers onbewust niet op orde zijn;
• De zorgsector, zoals cliënten, verzekeraars, bemiddelaars en opdrachtgevers weten niet precies waar ze op mogen rekenen bij zzp'ers;
• De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd kan zich niet verhouden tot een veldnorm om zzp'ers te controleren.

ZZP-erindezorg.nl heeft zelf een duidelijk standpunt over wat belangenbehartiging voor zzp'ers in de zorg nodig heeft. Dit lees je hier >>

De overheid en voorlichting over de Wkkgz

Om in het gat te springen van onvolledige informatievoorziening, heeft het ministerie van VWS een handreiking opgesteld voor zzp'ers in de zorg. Dit deden zij in 2017, een jaar na het intreden van de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (Wkkgz). Dit is normaal gesproken haar taak niet, omdat de 'branche' van zzp'ers in de zorg dit zelf zou moeten doen. Je begrijpt inmiddels dat dit mechanisme niet op gang gekomen is. De handreiking Wkkgz voor zzp'ers in de zorg is het enige formele document waar je je toe kunt verhouden als je meer wil lezen over de eisen voor zzp'ers. Inmiddels is het op sommige punten wel wat verouderd.

De Handreiking Wkkgz voor zzp'ers vind je hier >>

Heeft de branche zelf geen pogingen ondernomen voor een Wkkgz veldnorm?

Is er dan helemaal geen poging ondernomen om te komen tot een gedragen, democratisch vastgestelde veldnorm voor zzp'ers in de zorg? Ja, er zijn twee pogingen gedaan door het veld.

• Het HKZ keurmerk is een poging geweest om te komen tot een breed gedragen veldnorm, in dit geval via een keurmerk. Een combinatie van bemiddelingsbureaus en organisaties die werken met zzp'ers hebben met elkaar en hun achterban aan zzp'ers in de zorg het HKZ-certificaat ‘ZZP’ers in de zorg en welzijn’ ontwikkeld. Dit keurmerk heeft de eisen van de Wkkgz als uitgangspunt genomen, maar dit levert een behoorlijk drempel op om te behalen voor zzp'ers. Dit komt door de prijsstelling en de audit die er aan vast zit. Het keurmerk is door minder dan 200 zzp'ers in de zorg behaald;
• De oprichter van ZZP-erindezorg.nl, Lex Tabak, heeft tijdens de jaren 2017 - 2021 een poging gedaan om te komen tot een veldnorm voor zzp'ers in de zorg. Hij deed dit toen hij werkzaam was voor een brancheorganisatie voor zzp'ers. Ook hierbij was de Wkkgz het uitgangspunt. Uiteindelijk heeft de brancheorganisatie besloten om deze veldnorm niet door te ontwikkelen. Daarmee is de veldnorm niet verder gekomen dan een voorbereidende fase. De samenwerking tussen Lex Tabak en de brancheorganisatie is inmiddels door de brancheorganisatie verbroken.

Tot op heden is er dus nog geen veldnorm voor zzp'ers in de zorg en worden zzp'ers alleen via de meldplicht van de Wtza geconfronteerd met de eisen. Of bijvoorbeeld omdat zij zich melden bij een bemiddelaar en tijdens het inschrijfproces met eisen worden geconfronteerd.

Hoe reageer jij op de lijst aan eisen?

Partijen die in de praktijk werken met zzp'ers in de zorg krijgen nogal eens te maken met weerstand als zij vragen om kwaliteitseisen van zzp'ers. Vooral bemiddelaars geven ons terug dat zij het soms lastig vinden hoe er gereageerd wordt op de eisen. Het komt zelfs voor dat als bemiddelingsbureaus zich houden aan de eisen uit de Wkkgz en Wtza, de zzp'er zich uitschrijft en met een bureau gaat werken die deze eisen niet stelt. Je kunt je voorstellen wat voor gevolgen dat heeft voor de manier waarop er naar zzp'ers gekeken wordt en de kwaliteit van zorg. ZZP-erindezorg.nl werkt samen met bemiddelingsbureaus die zzp'ers wel durven te wijzen op de eisen die gelden. De vraag aan jou is hoe jij op de eisen reageert. Onderzoek laat zien dat we grofweg twee reacties zien, namelijk omarmen of ontwijken.

Lees ook: Niet jouw bemiddelaar, maar jij bent verantwoordelijk voor de eisen

Tussenstand

Dank voor het lezen tot dusver. Even de tussenstand van dit moment.

• Alle zzp'ers in de zorg krijgen te maken met de kwaliteitswet Wkkgz, of je nu eigen cliënten hebt of onderaannemer bent;
• In de praktijk worden zzp'ers geattendeerd op de Wkkgz tijdens de Wtza inschrijving of bijvoorbeeld via een bemiddelaar;
• ZZP'ers zien graag dat zij wet- en regelgeving af kunnen kopen via een abonnement. Dienstverleners springen in op die wens;
• Je kunt echter niet voldoen aan de Wkkgz met een abonnement. Van jou wordt dagelijks een lerende houding en gedrag verwacht;
• Ook een keurmerk biedt vanuit dat perspectief geen pasklare oplossing, want is slechts een fotomoment. Een eenvoudige oplossing is er simpelweg niet;
• Waar je precies aan moet voldoen is niet duidelijk, omdat er geen formele veldnorm is.

In het vervolg van dit artikel gaan we in op de eisen vanuit de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (Wkkgz).

Aan de slag met de eisen

We gaan aan de slag met de eisen. Voordat we dat doen herhalen we dat er tot nu toe geen formeel vastgestelde veldnorm is. Dat je aan de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (Wkkgz) moet voldoen is een feit, maar hoe je dat precies doet op een manier waar de steekproeven van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) tegen bestand zijn is nog niet officieel bekend.

In het vervolg van dit artikel lees je achtereenvolgens:

• Waar zijn de Wkkgz eisen op gebaseerd?
• Welke eisen moet je uitwerken?
• Hoe ga je hier praktisch mee aan de slag?

Waar komen de Wkkgz eisen vandaan?

De eisen vanuit de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (Wkkgz) voor zzp'ers in de zorg komen uit de wettekst. Zoals hierboven beschreven is de Wkkgz een kaderwet, wat betekent dat niet alles precies uitgewerkt is voor jou als zorgaanbieder. De artikelen binnen de wettekst van de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen Zorg (Wkkgz) leiden tot een aantal eisen waar je als zorgaanbieder aan moet voldoen. Voordat we ingaan op welke eisen je uit moet werken, is het goed om even kort door te nemen welke relevante artikelen de Wkkgz in zich heeft voor jou als zzp'er in de zorg.

Wkkgz eisen voor zzp'ers: goede en veilige zorg

In de eerste artikelen van de Wkkgz gaat het over goede zorg door deskundige zorgverleners en de manier waarop zorg georganiseerd is.

• Artikel 2 Wkkgz: je bent verantwoordelijk voor 'goede zorgverlening'. Goede is zorg die veilig, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht. Zorg moet tijdig worden verleend en moet zijn afgestemd op behoefte van de cliënt. Tijdens het verlenen van zorg moet jij je houden aan je beroepsstandaard of beroepsnorm;
• Artikel 3 Wkkgz: je bent verantwoordelijk voor goede organisatie van de zorg, zodat het tot goede zorg leidt. Het organiseren van de juiste materialen en middelen voor zorgverlening en het borgen dat er voldoende collega's zijn met passende diploma's en vaardigheden is jouw verantwoordelijkheid;
• Artikel 4 Wkkgz: de vergewisplicht. Een zorgaanbieder moet zorg dragen voor een check op de achtergrond van de zorgverlener. Na de check moet de zorgaanbieder de zorgverlener aan zich (ver)binden via een schriftelijke overeenkomst. In die overeenkomst staat waar je voor ingezet wordt en dat je hiervoor opgeleid bent;

Kwaliteitseis voor zzp'ers: leren en verbeteren

In artikelen 5,7, 8 en 9 van de Wkkgz gaat het over de registratie en bewaking van veilige zorg.

• Artikel 5 Wkkgz: zorg ervoor dat je van tijd tot tijd kwaliteits- en veiligheidscontroles doet of laat doen voor de apparatuur die je gebruikt.
• Artikel 7 Wkkgz: bewaak de kwaliteit via een kwaliteitssysteem. Het bewaken, beheersen en verbeteren van de kwaliteit van zorg is hierbij het doel. Dit doe je door gegevens te verzamelen en te registreren. Vervolgens kun je toetsen of de zorg beter kan. Daarna kan de zorg verbeterd worden. Oftewel; als zorgaanbieder hoor je te leren en verbeteren;
• Artikel 8 Wkkgz: houd je aan de meldcode huiselijk geweld of kindermishandeling;
• Artikel 9 Wkkgz: zorg voor een eigen registratie van incidenten en een procedure waarmee je dat doet. Dit moet op een AVG veilige wijze gebeuren. De incidenten geven aanleiding om te leren en verbeteren;

Wkkgz eisen voor zzp'ers in de zorg: transparant werken

De volgende Wkkgz eisen gaan over communicatie met anderen om jou heen. Wie informeer je waarover?

• Artikel 10 Wkkgz: informeer cliënten over andere mogelijkheden van zorg. Keuzevrijheid en transparante informatie zijn hierbij de uitgangspunten. Als er incidenten ontstaan (artikel 9), hebben cliënten en naasten recht op informatie over wat er gebeurd is;
• Artikel 11 Wkkgz: je bent verplicht ernstige incidenten, calamiteiten, geweld of een niet functionerende (collega) zorgmedewerker te melden bij de Inspectie. De mogelijkheden voor melden vind je hier;
• Artikel 13 Wkkgz: je beschikt als zorgaanbieder over een klachtenregeling. Dit is niet hetzelfde als een abonnement op een klachtenfunctionaris of een Geschilleninstantie. Het gaat hier om de spelregels die jij hanteert bij het aannemen van een klacht. Zie hieronder;

Goede afhandeling van klachten, een verplichting vanuit de Wkkgz

Het gaat niet om een abonnement op een klachtenfunctionaris en Geschilleninstantie, maar om de wijze waarop jij als zorgaanbieder de klacht in ontvangst neemt en oplost. In de volgende artikelen wordt duidelijk welke onderdelen een goede klachtenafhandeling hoort te hebben.

• Artikel 14 Wkkgz: de client of naaste moet een laagdrempelige mogelijkheid hebben om te klagen. Hierover hoor jij de client te informeren en actief op te wijzen. Laagdrempelig kunnen klagen is een belangrijk recht vanuit de Wkkgz;
• Artikel 15 Wkkgz: het aanreiken van een klachtenfunctionaris. Gratis advies en bemiddeling voor de client is een verplichting vanuit de Wkkgz, voor als je er samen niet uitkomt. Dit kan via een klachtenfunctionaris;
• Artikel 16 Wkkgz: zorgvuldige afhandeling van de klacht en goede communicatie met de client over de afhandeling ervan. Hier blijf jij zelf verantwoordelijk voor, ook al zal de leverancier van de klachtenregeling hier ook bij helpen;
• Artikel 17 Wkkgz: antwoord op de klacht binnen zes weken na het indienen door de client, met een maximale verlening van vier weken. De klacht hoort dus met uiterlijk tien weken afgehandeld te zijn;
• Artikel 18 tot en met 22 Wkkgz: als zorgaanbieder ben je aangesloten bij een erkende Geschilleninstantie. De spelregels voor de afhandeling van een klacht via een Geschilleninstantie en de eventuele schadevergoeding van € 25.000 staat in deze artikelen beschreven;

Lees ook: Je voldoet niet aan de Wtza en Wkkgz met alleen een klachtenregeling

De Wkkgz eisen voor zzp'ers op een rij

Nu we artikelen vanuit de Wkkgz doorgenomen hebben, zetten we ze nog een keer overzichtelijk op een rij. Het is belangrijk dat je je realiseert dat van jou wordt verlangd dat je aantoont dat je de eisen op orde hebt. Zeggen dat je er in de praktijk aan voldoet is niet voldoende.

• Jouw zorgverlening moet aantoonbaar veilig, doelmatig en cliëntgericht zijn. Een goede registratie hoort hierbij;
• De juiste materialen en middelen moeten aanwezig zijn voor jouw zorgverlening;
• Je hoort samen te werken met kundige collega's die het vak verstaan, hiervan hoort een zorgaanbieder zich te 'vergewissen';
• Kwaliteits- en veiligheidscontroles moeten op orde zijn bij de apparatuur die je gebruikt;
• Leren en verbeteren vraagt een houding als 'lerende' professional en een kwaliteitssysteem;
• Volg de meldcode huiselijk geweld of kindermishandeling;
• Registreer incidenten en handel deze af, waarbij je rekening houdt met de privacy van de client;
• Wees open in jouw informatie voorziening over andere zorgaanbieders, zodat er keuzevrijheid is;
• Meld grote incidenten, geweld en calamiteiten bij de Inspectie. Dit geldt ook voor disfunctionerende zorgverleners;
• Zorg dat je over een klachtenregeling beschikt;
• Een goede en zorgvuldige afhandeling van klachten is jouw verantwoordelijkheid als zorgaanbieder;
• Een klachtenfunctionaris en aansluiting op een Geschilleninstantie horen hierbij.

Met het Wtza abonnement van ZZP-erindezorg.nl bieden we je het gereedschap om aan de Wtza en Wkkgz eisen te voldoen. Je moet daar echter wel zelf mee aan de slag. Een aansluiting op een klachtenfunctionaris en Geschilleninstantie (aansluiting bij een klachtenportaal) zit ook in het abonnement verwerkt.

Je kunt je niet abonneren op de Wkkgz eisen

Zoals je je inmiddels kunt begrijpen kun je je niet abonneren of verzekeren tegen de Wkkgz eisen. Je kunt je namelijk ook niet abonneren op een wond verbinden. Het is iets dat je moet doen in de praktijk. Ondanks dat dienstverleners zoals ZZP-erindezorg.nl je graag zouden willen gerust stellen met een abonnement op de Wkkgz, is dit niet mogelijk. Je zal zelf met jouw zorgondernemerschap en de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (Wkkgz) aan de slag moeten. Het zal terug moeten komen in jouw houding en gedrag. Hoe je dat doet daar ondersteunen we bij, maar we kunnen het niet overnemen. Niemand kan dat. Je kunt de Wkkgz dus niet afkopen met een abonnement, een keurmerk of een combinatie ervan.

Lees ook: Kun je jezelf verzekeren voor de Wkkgz en Wtza? Hoe zit het?

Pas toe of leg uit

Moet je nou in de praktijk altijd alles op orde hebben bij iedere opdracht die je doet als zzp'er in de zorg? Nee, dat hoeft niet per se. Als je als onderaannemer werkt voor een zorgorganisatie, dan kun je ervoor kiezen om bepaalde zaken bij de opdrachtgever neer te leggen. Mits je dat vastlegt in een overeenkomst. Hoe zit dat?

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) is verantwoordelijk voor het toezicht op zorgaanbieders en dus zzp'ers in de zorg. Zij hanteren hierbij het zogenaamde 'risico gestuurd toezicht'. Dit toezicht hangt af van de risico's die jouw werk met zich meebrengt. De IGJ kijkt vanuit het belang van de client naar jouw handelen. Heb je eigen cliënten? Dan heb je meer risico's en heb je meer op orde te brengen. Werk je als onderaannemer en ben je niet eindverantwoordelijk maar verantwoordelijk, dan breng je wat minder risico's met je mee omdat je bepaalde zaken aan je opdrachtgever over kunt laten. Mits je dat vastlegt in een overeenkomst.

Oftewel: pas de Wkkgz toe, of leg uit hoe je de eisen op een andere manier hebt geregeld. Pas toe, of leg uit. Hoe dan ook moet je ervoor zorgen dat je kunt laten zien dat je aan de Wkkgz eisen hebt stilgestaan. Er zijn dus twee opties.

1. Je hebt zelf zorg gedragen voor alle eisen vanuit de Wkkgz. Jouw zaken zijn op orde en je hebt het een en ander vastgelegd.
2. Je hebt zelf een aantal eisen vanuit de Wkkgz op orde, maar hebt de overige zaken overgedragen aan de opdachtgever. Binnen een overeenkomst.

Is het verstandig om veel Wkkgz eisen over te dragen?

Dit artikel ging tot nu toe over zorgwetgeving, namelijk de Wkkgz. Vanuit die wetgeving bekeken, mag je onderdelen van jouw Wkkgz verplichtingen neerleggen bij een opdrachtgever. Zolang de zorgaanbieders tezamen (opdrachtgever of zzp'er) de Wkkgz eisen maar invullen, is de client veilig. Het vervelende hierbij is dat het delegeren van Wkkgz eisen niet zo goed is voor twee andere wetten: de arbeidswet en de fiscale wetgeving. Deze wetten houden geen rekening met de gezondheidszorg. Zij stellen: als je teveel zaken overdraagt aan jouw opdrachtgever, dan loop je de kans op verkapt dienstverband én je loopt de kans dat jij niet als ondernemer wordt gezien.

Wat is ondernemerschap in de zorg?

Om niet in de problemen te komen, is het belangrijk om je af te vragen wat ondernemerschap in de zorg is. Vanuit de zorgwet bekeken mag je een aantal Wkkgz eisen overdragen, maar dit is wel ondermijnend voor jouw ondernemerschap en vergroot de kans op een verkapt dienstverband. Om die reden gaan we verder met het uitwerken van de eisen vanuit de Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (Wkkgz). Ons advies is om zoveel mogelijk eisen zélf op orde te brengen. Dit onderstreept jouw ondernemerschap, het vergroot de kans om buiten dienstverband te werken én je biedt daarmee aantoonbare goede en veilige zorg.

Lees ook: De Wtza (en Wkkgz) biedt 3 concrete kansen voor zzpers in de zorg

De Wkkgz eisen en de zzp'er in de zorg

We hebben de artikelen vanuit de Wkkgz besproken. De eisen hebben we daarna op een rij gezet. Maar hoe maak je het nu praktisch? Wat moet je op orde brengen als zzp'er in de zorg als je wil voldoen aan de Wkkgz en Wtza?

"Om te weten of u goede zorg levert, is het belangrijk dat u regelmatig toetst of de kwaliteit van de zorg die geleverd wordt, goed is. Dit toetsen gebeurt met behulp van een kwaliteitssysteem en meetinstrumenten. Goede zorg leveren is wat u voor ogen heeft als zorg- en jeugdhulpaanbieder: dat is immers de reden dat u hieraan bent begonnen. Om dit te (blijven) leveren is het essentieel dat u een lerende zorgprofessional bent en dat u een kwaliteitssysteem opstelt en inricht." - Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

Dit is de checklist van ZZP-erindezorg.nl voor de Wkkgz eisen. We hebben hierbij gekeken naar (1) de Wkkgz wettekst, (2) beide keurmerken voor zzp'ers, (3) de handreiking voor ZZP'ers in de zorg vanuit het ministerie van VWS, (4) de kwaliteitscheck van de IGJ en (5) de vragenlijst van de Wtza van de IGJ.

Checklist Wkkgz en Wtza ZZP'er in de zorg

1. Zorg voor houding en gedrag dat hoort bij een 'lerende professional'. Hier hoort een open en nieuwsgierige opstelling bij.
2. Beschrijf hoe jouw zorgonderneming eruit ziet. Wat is het doel van jouw onderneming en hoe kijk je naar kwaliteit?*
3. Beschik over een kwaliteitssysteem (KMS) en geef jouw documenten een vaststellingsdatum, evaluatiedatum en eigenaar*
4. Beschrijf welke soort zorg je wel (inclusie) en niet (exclusie) levert via 'uitsluitingscriteria'*
5. Zorg ervoor dat je aantoonbaar bevoegd en bekwaam bent. Je bent deskundig voor het werk dat je aanneemt
6. Registreer incidenten en zorg voor een procedure Veilig Incidenten Melden*
7. Inventariseer de risico's rondom jouw zorgverlening en jouw bedrijf via een format voor Risico Inventarisatie en Evaluatie*
8. Reflecteer jaarlijks op jouw eigen functioneren, de leermomenten die je hebt opgedaan en wat beter zou kunnen via intervisie
9. Werk volgens de meldcode huiselijk geweld/kindermishandeling en zorg ervoor dat je hierover beschikt*
10. Zorg voor een goede klachtenafhandeling, voorzien van klachtenreglement*, klachtenfunctionaris* en aansluiting Geschilleninstantie*
11. Beschik over alle materialen voor een zorgdossier en zorgplan, zodat je de werking kunt laten zien*
12. Met behulp van een neutrale VOG kun je aantonen dat je geen strafbaar verleden hebt*
13. Werk met een (zorg)overeenkomst tussen opdrachtgever en zzp'er in de zorg, zodat je laat zien hoe de verantwoordelijkheden verdeeld zijn*
14. Beschrijf via een opleidingsplan jouw doelen voor aankomend jaar*
15. Zorg voor een aanpak op onvrijwillige zorg (Wzd) en zorg dat je beschrijft hoe jij hiermee omgaat*
16. Heb je te maken met medicatie verstrekking? Borg dan dat je de principes in de medicatieketen begrijpt via een medicatiebeleid*

* = aanwezig binnen het Wtza abonnement.

Ministerie van VWS - handreiking ZZP'ers in de zorg - "Het is belangrijk dat u als ZZP’er aan cliënten, verzekeraars en/of Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) kunt aantonen dat u goede zorg verleent en op verbetering van uw zorgverlening gericht bent. Hiervoor dient u een kwaliteitssysteem in te richten."

Ons Wtza abonnement helpt je met de Wkkgz

Het Wtza abonnement van ZZP-erindezorg.nl heeft een logische opzet. Het gaat namelijk in op de eisen die gelden vanuit de Wkkgz. Hoe pakken we dit aan?

• Voldoe aan harde eisen zoals de beschikking over een klachtenfunctionaris en aansluiting Geschilleninstantie;
• Krijg een gereedschapskist aangereikt via ons kwaliteitshandboek. Daarmee heb je een basis voor een kwaliteitssysteem;
• We doen aan educatie via de online training, die uiteraard ook ingaat op de eisen vanuit de Wtza en Wkkgz;
• We houden je up-to-date via onze artikelen, nieuwsbrief en de online maandupdate;
• Tenslotte kun je jouw neutrale VOG aanvragen via ZZP-erindezorg.nl.

Direct afsluiten van het abonnement doe je hier >>

Je ontvangt direct een certificaat van aansluiting, die je kunt gebruik om aan te tonen dat je aantal zaken op orde hebt.

De Wkkgz en de zzp'er in de zorg. Hoe zit het?

Je hebt een lang artikel gelezen over de wet Wkkgz. We hopen je hiermee uitgelegd te hebben over hoe het zit met de Wkkgz eisen en waar ze vandaan komen.

Wat is ons doel met dit artikel geweest?

• Je begrijpt dat de Wkkgz eisen ook op jou van toepassing zijn;
• Het is je duidelijk waarom je met allerlei verschillende eisenlijstjes wordt geconfronteerd in de praktijk;
• De informatievoorziening aan zzp'ers in de zorg schiet vaak tekort. We hopen dat je begrijpt hoe dat komt;
• Aan de slag gaan met de eisen en werken met een overeenkomst is belangrijk om te voldoen aan de wet Wkkgz;
• Met één abonnement op orde voor de Wkkgz en Wtza is niet mogelijk. Het gaat om jouw houding en gedrag in de praktijk.