Onderzoek: inzetbaarheid ZZP'er in de zorg hoger dan bij werknemers

De zzp'er in de zorg blijft een veelbesproken onderwerp. Dat geldt ook voor de inzetbaarheid en productiviteit van zzp'ers. Uit een enquête onder 1500 zzp'ers blijkt dat zzp’ers in de zorg hard werken en minder vaak ziek zijn. Een vergelijking met zorgverleners in een dienstverband laat zien dat zzp’ers in de zorg meer werken, deels onbetaald werken en in eigen tijd hun scholing en administratie doen. Ik deel hieronder enkele inzichten die voortkwamen uit de enquête. 

Uit vergelijkend onderzoek blijkt dat de arbeidsproductiviteit van zelfstandigen achter blijft bij die van het midden- en kleinbedrijf, zelfs als deze aangeven samen te werken. – Eindrapport Commissie Borstlap, pagina 39.

Tevredenheid en ervaring bij de zzp'er in de zorg

Zzp’ers in de zorg zijn met gemiddeld 19 jaar ervaring zeer ervaren te noemen. Toch is één op de tien zorgverleners direct na de opleiding gestart als zzp’er. Dit percentage stijgt. 80% van de ondervraagden geeft aan bewust voor het zzp-schap gekozen te hebben, omdat zij niet langer in een dienstverband wilden werken. 4% is zzp’er uit noodzaak en 16% is nog steeds (deels) in een dienstverband werkzaam. Het laatste dienstverband krijgt het cijfer 5,5. De kwaliteit van het zzp-schap wordt met een 8,5 beoordeeld. 65% van 1498 respondenten geeft aan de zorg te verlaten als zzp-schap niet meer mogelijk is. Op dit moment zijn zelfstandige zorgprofessionals gemiddeld 5,5 jaar actief als zzp’er.

Omzet, tarief en bemiddeling

De gemiddelde omzet van een zzp’er in de zorg bedraagt € 51.000 op jaarbasis en het uurtarief is afgelopen jaar gestegen van € 39 naar € 42 per uur – een stijging van 7%. Zzp’ers hebben gemiddeld 17 andere zzp’ers in hun directe netwerk zitten (geven 1302 respondenten aan) en staan gemiddeld bij 2 bemiddelingsbureaus ingeschreven. 70% van de zzp’ers in de zorg maakt slechts gedeeltelijk of helemaal geen gebruik van bemiddeling om aan opdrachtgevers te komen. De veelgehoorde stelling dat zzp’ers in de zorg ‘afhankelijk zouden zijn van bemiddelaars’ gaat dus niet op.

Lees ook: Vergelijking van kosten zzp'er en loondienst in de zorg.

Hoe hard wordt er gewerkt?

Gemiddeld wordt er 4,5 dag in de week gewerkt door zzp’ers in de zorg. In een dienstverband is dat aanzienlijk minder, zoals bijvoorbeeld 21 uur in de kraamzorg. Zzp’ers besteden nog geen 50% van hun werkzame tijd als onderaannemer van zorgorganisaties. Zzp’ers in de zorg zijn dus zeer ‘hybride’ aan het werk en schommelen tussen het hebben van eigen cliënten en het werken als onderaannemer van zorgorganisaties. 22% van 1037 respondenten geeft aan afgelopen jaar zorg verleend te hebben die niet betaald werd. Zzp’ers in de zorg die onbetaald uren zorg verlenen, doen dit gemiddeld zo’n 8 uur per maand, oftewel 5% van hun werkzame tijd. Verzuim is met 2,4% veel lager dan de gemiddelde 5,9% die landelijk voor medewerkers in de zorg geldt. 70% van 1405 respondenten investeert minstens enkele dagen per jaar in scholing. Deze uren worden niet vergoed.

De zzp’er in de zorg: een zorgverlener die duurzaam inzetbaar is

De arbeidsproductiviteit van de zzp’er in de zorg is hoger dan die van medewerkers in loondienst. Zij werken gemiddeld meer uren per week, doen scholing en administratie in eigen tijd, zijn minder vaak ziek, zijn bereid om onbetaald uren te werken en ervaren meer werkplezier dan zij in een dienstverband deden. De stelling dat de arbeidsproductiviteit van zelfstandigen achter zou blijven, gaat wat mij betreft niet op voor de zorg. Zelfstandige zorgverleners hebben bewust gekozen voor hun bestaan als zzp’er en werken hard. Dat verdient respect en waardering.