Thuiszorg loopt vast, maar inzet zzp-ers afgebouwd door zorgverzekeraars

Steeds meer zorgorganisaties worstelen met de beschikbaarheid van hun zorg aan cliënten thuis. Organisaties ervaren steeds minder ruimte om de zorg te organiseren op een manier die de cliënt nodig heeft. De thuiszorg loopt vast, maar zzp-ers mogen er niet vrijuit werken. Ondanks dat ze er hard nodig zijn. 

Waarom is dit belangrijk?

Aan de ene kant hebben we een groot arbeidsmarkttekort in de zorg en baren het verzuim en verloop grote zorgen. Anderzijds werkt wet- en regelgeving soms juist beperkend voor zorgmedewerkers. Hierdoor ontstaan tegenstellingen in de zorg. In de thuiszorg is dit het geval. Enerzijds zijn de tekorten in de 'wijkverpleging' groot. Anderzijds mogen zzp-ers niet werken binnen de thuiszorg, ook al willen zij dit wel. 

Tekorten in de wijkverpleging

De tekorten in de wijkverpleging zijn groot. Een recent rapport van Panteia laat duidelijk zien hoe schraal de bezetting wordt. Vele duizenden medewerkers zijn nodig om de wijkverpleging overeind te houden. Op dit moment is er al uitval van zorg als je thuiszorgorganisaties spreekt en deze krapte zal alleen maar toenemen. Je zou dus zeggen dat we blij zijn als zorgmedewerkers graag werken in de thuiszorg. De zzp-er in de zorg speelt een prominente rol binnen de wijkverpleging. Het zzp-schap werkt goed voor de professional én de cliënt. Aanvankelijk ontstaan binnen het PersoonsGebonden Budget (PGB), werken zzp-ers in de zorg inmiddels overal in de wijkverpleging. Onder meer als onderaannemer voor zorgorganisaties.

Lees ook: Onderzoek: wijkverpleging ZZP'ers waarderen zzp-schap

Inkoopbeleid zorgverzekeraars legt inzet zzp-ers aan banden

Zorgverzekeraars begrenzen de inzet van zzp-ers in de zorg. Zij maximaliseren het percentage zorgmedewerkers dat zzp-er mag zijn. Dit percentage neemt jaarlijks toe. Daarmee begrenzen zij de inzet van zorgmedewerkers in een zeer krappe arbeidsmarkt.

Uit het CZ Zorginkoopbeleid 2022: 'Verantwoord en Dichtbij': CZ vindt het belangrijk dat de zorg zo veel mogelijk geleverd wordt door de zorgaanbieder zelf en zo min mogelijk wordt doorgecontracteerd naar een onderaannemer, zoals een zzp’er.

CZ: Zorgorganisaties moeten vacatures opvullen

Zorgorganisaties zouden hun vacatures voor vaste medewerkers moeten opvullen, aldus CZ. Het maakt kwaliteit van zorg mogelijk en geeft goed werkgeverschap de ruimte. "Daarom is het van belang dat zorgaanbieders investeren om een goede en aantrekkelijke werkgever te zijn, zodat zij mensen aan zich kunnen binden. Dit vertaalt zich onder andere in de mate waarin medewerkers zeggenschap hebben over de arbeidsomstandigheden, de mate waarin verzuim voorkomen wordt en de mate waarin specifiek beleid is ontwikkeld voor instroom, doorstroom en uitstroom." - inkoopbeleid wijkverpleging CZ.

Vacatures zijn al jaren onvervulbaar

De zorgverzekeraar lijkt met de inkoopeisen de situatie uit de werkelijkheid om te willen draaien. De zorgorganisatie zou eerst werk moeten maken van goed werkgeverschap en zou daarmee zorgmedewerkers in loondienst kunnen nemen. De praktijk is dat zorgmedewerkers het dienstverband al jaren negeren, waardoor vacatures niet opgevuld worden.

Samengevat

• CZ: word goed werkgever en dan komen zorgmedewerkers in loondienst;
• De zorgmedewerker: het werkgeverschap is slecht, daarom ben ik zzp-er.

Het moment waarop de zorgverzekeraar zich interesseert voor goed werkgeverschap is dus rijkelijk laat. Toch grijpt de zorgverzekeraar ook gelijk in op de arbeidsrelatie van zorgmedewerkers.

Thuiszorg loopt vast, maar inzet zzp-ers afgebouwd

In het hier en nu is er sprake van een arbeidsmarkttekort en een instroom naar het zzp-schap. Dit maakt het voor zorgorganisaties al vele jaren heel gebruikelijk om zzp-ers in te zetten. Het is in deze krappe arbeidsmarkt ook met zzp-ers niet makkelijk om te voldoen aan de zorgvraag van cliënten.

Het faciliteren in de zorgvraag van cliënten ligt bij de zorgverzekeraar, benoemd in hun zorgplicht. Ondanks dat er op dit moment een cliënt is met een hulpvraag die ingevuld moet worden, is de zorgverzekeraar van mening dat het begrenzen van personele inzet mogelijk is.