Dit zijn de resultaten van de eerste CBS enquête onder zzp'ers in de zorg

Voor het eerst heeft Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW) resultaten gepubliceerd over zzp'ers in de zorg. Naast werknemers- en werkgeversenquêtes, heeft het programma - uitgevoerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) - een enquête onder zzp'ers in de zorg gehouden. Dit zijn de resultaten.

Onderzoeksprogramma AZW maakt stap naar zzp

De zelfstandigenenquête voor zorg en welzijn werd gehouden in mei en juni dit jaar. Zelfstandigen vormen binnen het programma AZW voor het eerst een eigen panel en de resultaten van het eerste onderzoek vind je hier. Het onderzoek wordt eens in de twee jaar herhaald. 91.000 zzp'ers in de zorg werden uitgenodigd voor dit onderzoek en 2700 zzp'ers hebben deelgenomen. Daarmee is het onderzoek ruimschoots representatief te noemen. Het ministerie van VWS heeft het verzoek gedaan aan AZW om te verdiepen op de zzp'er in de zorg. Een maand geleden presenteerde AZW nog een 'longread' over zzp'ers in de zorg en welzijn met cijfers over instroom en uitstroom. Met de uitkomsten van de enquête en de longread heeft het programma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW) de stap naar de zzp'er in de zorg definitief gemaakt.  Aansluiting bij landelijk onderzoek is belangrijk, omdat feiten over wat de zzp'er beweegt noodzakelijk zijn om het imagoprobleem van de zzp'er in de zorg te keren.

Het profiel van de zzp'er in de zorg

De onderzoekspopulatie bestond voornamelijk uit artsen, verzorgenden en verpleegkundigen (> 50%). Een derde van de onderzoekspopulatie was minder dan 5 jaar actief als zzp'er in de zorg. Een derde van de groep werkte 5 tot 10 jaar als zzp'er en de overige 40% was langer dan 10 jaar actief. Daarmee valt op dat het meerendeel van de huidige groep zzp'ers in de laatste tien jaar ontstaan is. Zelf kunnen bepalen hoeveel en wanneer je werkt, staat op plek 1 van motivatie voor zzp-schap. Het kunnen combineren van werk en privé staat op plek 2. Het kunnen bieden van betere zorg dan je in een dienstverband kunt doen staat op plek 3. 'Meer verdienen' staat met 19% van de respondenten op plek 5. In het geval van ziekenhuizen neemt deze reden een prominentere plek in; daar staat meer verdienen op plek 2. Zelf bepalen wanneer je werkt (83%) en kunnen variëren met het aantal uren dat je werkt (66%) zijn zwaarwegende factoren bij de keuze voor zzp. 71% van de respondenten geeft aan een voorkeur te hebben voor het werk als zzp'er, boven dienstverband. De financiële zekerheid en sociale voorzieningen staan als grootste voordelen benoemd. Het werken in een vast team staat op de 4e plek van voordelen van een dienstverband.

Hoe ziet de werkweek eruit?

Bijna een kwart van de respondenten was naast zzp'er, ook werknemer in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek. In de GGZ sector is dit zelfs voor 42% van de ondervraagden het geval. Dit zou erop kunnen duiden dat een grote groep zorgmedewerkers een combinatie maakt van zzp en loondienst. Bijna 70% van de ondervraagden werkt rechtstreeks voor opdrachtgevers, zonder tussenkomst van bemiddeling. Bij huisartsen en gezondheidscentra werkt 85% zonder tussenkomst van een intermediair. 15% van de ondervraagden werkt zuiver via bemiddeling en 15% van de groep maakt soms gebruikt van een bemiddelaar en soms niet. 43% van de ondervraagden werkt 35 uur of meer per week. Meer dan 80% van de ondervraagden werkt meer dan 20 uur per week. Zzp'ers in zorg en welzijn zijn gemiddeld 32 uur per week aan het werk, waarvan zij 24 uur in rekening kunnen brengen.

Bij- en nascholing

Maar liefst 85% van de respondenten investeert in scholing of training. De keuze voor scholing moet voor 95% van de respondenten minimaal overeenkomen met het huidige opleidingsniveau. Van alle respondenten geeft bijna 95% aan niet tegen grenzen van kennis en kunde aan te lopen. De wijze waarop scholing en training wordt opgepakt, sluit in bijna 90% van de gevallen aan bij de praktijk van de zzp'er. Het onderzoek laat daarmee zien dat zzp'ers in de zorg hun verantwoordelijkheid nemen voor zover het bevoegd- en bekwaam zijn betreft voor het eigen vak.

Hoge tevredenheid van zzp'ers in de zorg

Voor het eerst zijn er uitgebreide landelijke cijfers beschikbaar over de toegevoegde waarde van de werkvorm zzp. De tevredenheid is torenhoog. Van de 2700 respondenten, geeft ruim 90% aan 'tevreden' of 'zeer tevreden' te zijn over het werk. Zo'n 70% van de respondenten ervaart de werkdruk als 'goed'. Voor 40% van de ondervraagden geldt wel dat zij de werkdruk het afgelopen jaar op hebben zien lopen, waarbij gemiddeld een kwart van de respondenten de huidige werkdruk als 'te hoog' ervaart. Maar liefst 90% van de respondenten voelt zich betrokken en loyaal aan hun opdrachtgever. Ruim 80% loopt een stap harder voor de opdrachtgever als dat nodig is. 75% van de respondenten geeft aan 'te bruisen' van energie op het werk en ruim 90% geeft aan enthousiast te zijn over het werk zelf. Over invloed op het werk is er ook geen klagen. Ruim 85% geeft aan voldoende invloed te ervaren. Het combineren van werk en prive werkt goed voor 85% van de respondenten en ruim 90% van de respondenten ervaart het werk als zinvol en waarderend. 70% van de respondenten ervaart het werk niet of in mindere mate als emotioneel zwaar. Slechts 7% van de respondenten ervaart frustratie over het werk.