Krapte arbeidsmarkt zorg gaat extreme tijden tegemoet

Nieuwe voorspellingen over tekorten in de zorg laten zien dat de vraag naar zorgprofessionals nog groter wordt dan eerst werd gedacht. De krapte op de arbeidsmarkt in de zorg gaat extreme tijden tegemoet. 

Toename uitstroom zorgt voor nog grotere tekorten

In een kamerbrief zet demissionair minister Helder de verwachtingen over de arbeidsmarkt zorg en welzijn op een rij. Over tien jaar is het tekort geen 155.000 zorgmedewerkers, maar 195.000. Als de maatregelen in het Integraal Zorgakkoord (IZA), het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) en het Regeerakkoord werkelijkheid zouden worden, dan blijft het tekort nog steeds steken op 190.000. De cijfers zijn negatiever dan voorheen, omdat de uitstroom groeit en de instroom door onderwijs achterblijft, aldus de minister. Op dit moment zit het tekort op zo'n 40.000 zorgmedewerkers. De aankomende tien jaar zal er sprake zijn van een verviervoudiging van het personeelstekort. 

Hoe ontstaan deze extreme tekorten?

Een kwart van de 1,4 miljoen medewerkers in zorg en welzijn is ouder dan 55 jaar. Deze 350.000 mensen stromen de aankomende tien jaar geleidelijk uit. Aan de andere kant zal de vraag naar zorg toenemen en is er over 10 jaar behoefte aan 1,8 miljoen medewerkers in de zorg. De spanning tussen wat er straks is aan mensen en wat er nodig is, loopt op tot een tekort van 190.000 medewerkers. Met name beroepsgroepen als helpenden, verzorgenden en verpleegkundigen kampen met oplopende tekorten. 

FNV: code zwart; werkgevers aan zet

Minister Helder vertrouwt nog steeds op "verdere intensivering" van [Ont]regel de Zorg om de administratieve lasten te doen dalen. "Hiermee wil ik de professionele ruimte van zorgverleners zoveel mogelijk versterken, bijdragen aan meer werkplezier en daarmee aan het behoud van professionals voor de zorg." Het woord 'werkgeverschap' komt niet in de kamerbrief voor. De FNV zoekt het wel bij werkgevers en noemt de prognoses "misselijkmakend... Dat werkgevers ondertussen een steeds groter beroep doen op de al overbelaste zorgmedewerkers en focussen op productie, vindt de FNV onbegrijpelijk. Zonder personeel geen productie. Met de huidige bejegening van medewerkers spelen werkgevers Russisch roulette.” De FNV stelt dat werkgevers medewerkers serieus moeten gaan nemen, de cao naleven en middels een passende beloning en werk-privé balans concurreren met andere sectoren. "Aantrekkelijk instromen, begeleiding, perspectief en zeggenschap voor jonge mensen. En er moet geïnvesteerd worden in arbeidsbesparende innovaties en extra capaciteit in de bezetting."

FNV: strengere regels voor zzp gaat niets oplossen

Een interessante passage in het interview met de FNV bestuurder heeft betrekking op zzp'ers in de zorg. De FNV wil af van de focus op zzp als oplossing voor problemen met vaste medewerkers. De vakbond erkent dat het water bij veel zorgprofessionals aan de lippen staat door de hoge werkdruk en dat dit de keuze maakt voor een flexibel contract bij een detacheerder, of de keuze voor het zzp-schap. “Met strengere regels voor zzp’ers gaan we het tij niet keren. Hoe kan de inhuur van zzp’ers ingekaderd worden als de zorg haar eigen huis niet op orde heeft? Detacheringsbureaus geven in gesprekken aan dat zzp-schap het voorportaal is van een vertrek uit de sector. De angst dat zzp’ers uit de zorg vertrekken, is dan ook groot.” Samengevat stelt de FNV dat zorgorganisaties eerst hun eigen organisatie en werkgeverschap op orde moet krijgen, voordat zij wijzen naar groepen zzp'ers. Ook bij de FNV dringt het inzicht door dat zzp vooral een gevolg is van de beperkingen binnen een dienstverband.

Informele zorg, zzp regels en jouw diploma's

We schreven eerder een artikel over hoe je je goed voorbereid op het jaar 2024 en verder. Extreme krapte op de arbeidsmarkt wil niet direct zeggen dat er altijd veel vraag zal blijven naar jouw specifieke beroep. Ga op onderzoek uit of er vraag blijft naar wat jij doet. Zorgorganisaties hebben zorgplicht en gaan meer en meer op zoek naar alternatieve oplossingen om tekorten aan personeel aan te vullen. Formele zorg verwisselen voor informele zorg, door een beroep te doen op naasten en netwerk is hierbij een mogelijkheid. Daarnaast gaan de spelregels om te werken als zzp'er in de zorg scherper worden, zo is de verwachting. De krapte op de arbeidsmarkt in de zorg zorg gaat extreme tijden tegemoet en hierdoor ontstaan er voor jou mogelijkheden. Mits je bereid bent te investeren in jouw toekomst.