ZZP belangenbehartiger onvoldoende onafhankelijk en representatief

Juist nu er kritische wetgeving op komst is voor zzp'ers, zijn zzp brancheorganisaties en belangenclubs van cruciaal belang. Journalistiek platform Follow The Money (FTM) onthulde deze week dat een landelijke zzp belangenbehartiger onvoldoende onafhankelijk en representatief blijkt te zijn. Dit was niet de eerste keer dat belangenorganisaties aangesproken worden op hun onafhankelijkheid en representativiteit. 

FTM: 'ZZP NL is een dekmantel van verzekeraar ASR'

De grootste belangenbehartiger voor zzp'ers in Nederland, ZZP NL, is volgens Follow The Money allerminst onafhankelijk. Verzekeraar ASR trekt aan de touwtjes bij de ‘onafhankelijke’ belangenbehartiger voor zzp’ers. Stichting ZZP NL gaat gepaard aan een ZZP NL BV, die de contributie opstrijkt van zzp'ers. ZZP NL BV blijkt op haar beurt eigendom te zijn van beursgenoteerde verzekeraar ASR. "Zelfstandigen zijn notoir slecht vertegenwoordigd in Den Haag", aldus FTM, maar "wie dacht zich aan te sluiten bij een onafhankelijke belangenbehartiger, vergiste zich." Verzekeraar ASR bepaalt wie het bestuur vormt van stichting ZZP NL. Het doel voor ASR zou met name het verkopen van verzekeringen zijn, aldus FTM. Collega belangenorganisaties en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid reageren verrast. ZZP NL zelf kwam tot op heden nog niet met een reactie.

SER: onvoldoende onafhankelijk en representatief

Het is niet nieuw dat zzp belangenorganisaties worden aangesproken op hun onafhankelijkheid en representativiteit. De Sociaal Economische Raad (SER) werd een jaar of twee geleden via een Kamermotie gedwongen om zzp belangenbehartigers toe te laten tot de SER. De invloed van werkgevers en werknemersorganisaties was te groot in vergelijking met de zzp belangen. Een aantal zzp belangenorganisaties solliciteerden vervolgens op een positie binnen de SER. Geen van de organisaties kreeg de positie. In een advies dat de SER gaf aan de SER, legt zij uit waarom niet. De SER heeft onder meer bepaald dat formeel lidmaatschap van de zzp'er bij de belangenbehartiger en onafhankelijk zijn van andere (commerciële) belangen noodzakelijk is. Aangezien een aantal zzp belangenbehartigers een stichting of BV als identiteit hanteert, worden zij niet als representatief gezien. Mede hierdoor ging een directe zzp stoel in de SER aan zelfstandigen voorbij.

Minister maakt dankbaar gebruik van gebrek aan vereniging

Samengevat zijn de 1,3 miljoen zzp'ers in Nederland niet op een representatieve wijze onafhankelijk verenigd. Daarnaast blijken zzp belangenorganisaties ook dikwijls een tegengestelde mening erop na te houden. Minister van SZW Karien van Gennip maakt slim gebruik van dit gebrek binnen zzp belangenbehartigers. Zij ontwikkelde een eigen plan van aanpak om zzp'ers als schijnzelfstandige te zien en deze vervolgens richting een verplicht dienstverband te manoeuvreren. De afgelopen weken viel op dat zzp belangenorganisaties machteloos zijn bij de formulering van de nieuwe zzp-wet.

ZZP specialist: deze situatie bestaat al jaren

Voor zzp specialist Martijn Pennekamp, oprichter van ikwordzzper.nl en Het Ondernemerscollectief komt de ontdekking van FTM niet als een verrassing. "Zo'n 12 jaar geleden schreef ik op Nu Zakelijk een opinie artikel met "Wil de echte 'Stichting' ZZP NL opstaan..". Toen pretendeerde de oprichter van ZZP Nederland al een stichting te zijn maar in werkelijkheid ging al het geld zijn BV in. Sterker nog, die stichting bestond toen helemaal niet. Zoals in het stuk van FTM te lezen valt was de BV er eerder dan de stichting." De afgelopen 12 jaar is de structuur van ZZP NL niet veranderd, zo is zijn conclusie.

Voorzitter VZOZ: onafhankelijk verenigen is de enige optie

Voor zzp'ers in de zorg ging op 1 oktober de onafhankelijke ledenvereniging Vereniging Zelfstandig Ondernemers in de Zorg (VZOZ) van start. Zelfstandig ondernemer in de zorg en voorzitter René Dongelmans ziet het onafhankelijk verenigen van zzp'ers als enige optie. Via een vereniging, welteverstaan. "Het mag niet zo zijn dat onze belangen als zzp'ers door aandeelhouders worden beïnvloed. Bij ons kiezen de leden via de Algemene Leden Vergadering (ALV) hun bestuur. Een aangesloten lid is ook echt lid en geen klant, zoals bij een BV of stichting. We hopen dat ons voorbeeld van het onafhankelijke verenigen van zzp'ers landelijke opvolging krijgt. Bij Zelfstandigen Bouw en VZOZ is dit voor de bouw en de zorg nu georganiseerd. Het verlenen van een commerciële dienst is aan een ieder die dat wil, maar combineer dat niet met belangenbehartiging. Als belangenbehartigers heb je maar één doel. Dat moet zuiver blijven. Daar past geen ander (commercieel) belang bij. Daar verliezen we alleen maar invloed mee."