Eerste indruk van het hoofdlijnenakkoord op onderwerpen zorg en zzp

Na zes maanden onderhandelen zijn ze eruit; er komt een kabinet van PVV, VVD, NSC en de BBB. In een hoofdlijnenakkoord van 26 pagina's gaat de coalitie in op de onderwerpen die zij van belang achten voor de toekomst van Nederland. Dit is onze eerste indruk van het hoofdlijnenakkoord op de onderwerpen zorg en zzp.

Algemeen beeld hoofdlijnenakkoord

Laten we starten met wat in algemene zin opvalt aan het Hoofdlijnenakkoord tussen PVV VVD NSC en BBB. Het document kent 26 pagina's, 11.000 woorden. Voor 'asiel en migratie', hét dossier van de PVV worden 1550 woorden uitgetrokken. Voor 'land-, tuinbouw en visserij' - oftewel BBB - 1390 woorden. Het hoofdstuk 'goed bestuur', de missie van NSC, krijgt 1262 woorden. 'Nationale veiligheid', het onderwerp van (demissionair) minister Dilan Yeşilgöz krijgt 1500 woorden. Opgeteld gaat daarmee bijna de helft van het complete hoofdlijnenakkoord over vier persoonlijke of partij punten. Daarmee is onze eerste indruk van het hoofdlijnenakkoord dat het vooral een stapeling van losse prioriteiten is, in plaats van een samenhangend geheel dat Nederland een "nieuwe weg in moet laten slaan". De kritiek op het hoofdlijnenakkoord is dan ook stevig, wat logisch is omdat er vooral heel veel níet in staat.

Geen visie op zorg of zzp

Aan de arbeidsmarkt worden 51 woorden gewijd binnen het hoofdstuk 'bestaanszekerheid en koopkracht' en het zzp dossier wordt daar zijdelings in benoemd. Het standpunt is dat de "zekerheid op de arbeidsmarkt wordt gestimuleerd, bijvoorbeeld voor echte zelfstandigen (zzp’ers) in het zelfstandigenbeleid en door regulering van de uitzendsector. Daarnaast streven we naar meer vaste contracten voor werknemers. Daartoe wordt de wetsbehandeling van de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR) ... voortgezet." 

De zorgsector, goed voor € 113 mld aan jaarlijkse uitgaven, krijgt 593 woorden toebedeeld. Het hoofdlijnenakkoord belooft 'toegankelijke publieke voorzieningen'. De toegang tot zorg "moet worden verbeterd", maar wordt niet gegarandeerd. Onderlinge samenwerking tussen zorgprofessionals in de eerste lijn moet eveneens worden verbeterd. "Het aanpakken van de personeelskrapte in de zorg heeft grote prioriteit" en moet opgelost worden door middel van "meer autonomie, loopbaanperspectief, goede arbeidsvoorwaarden en beperking van regeldruk en van administratieve lasten.Gestimuleerd wordt dat personeel in loondienst eerste keuze krijgt bij roosterindeling."

Voor de grote problematische dossiers arbeidsmarkt, de zorgsector en de arbeidsmarkt in de zorg lijkt een visie te ontbreken van waaruit geredeneerd wordt. Het beeld is dat er vooral op bestaande lijnen wordt door geïnvesteerd. Deze lijnen hebben de toegankelijkheid van zorg echter ondermijnd, niet bevorderd.

Eerste indruk van het hoofdlijnenakkoord

Het valt op dat het hoofdlijnenakkoord óf helemaal niet concreet wordt, of zeer gedetailleerde maatregelen aankondigt. Zoals gezegd wordt vooral duidelijk dat het akkoord een stapeling van een aantal prioriteiten is, in plaats van een alomvattend plan voor Nederland. Daarmee vallen bepaalde onderwerpen buiten de boot en dat geldt wat ons betreft voor de arbeidsmarkt, de zorg en de arbeidsmarkt in de zorg.

Wat betekent dit voor jou als zzp'er in de zorg? Het onderwerp arbeidsmarkt en zzp waren sowieso al weinig genuanceerd uitgewerkt als je de verkiezingsprogramma's erop nasloeg. Politieke partijen praten plat over zzp'ers die werkzaam zijn in de publieke sectoren zorg en onderwijs. Het ziet er niet naar uit dat dat zomaar gaat veranderen. De vraag blijft of de zzp'er in de zorg beoordeeld zal worden via een fiscaal kader of de arbeidswet.

Daarnaast blijft de vraag open staan wie de urgente problemen in de zorg gaat oplossen. De worsteling van de mensen die het werk willen doen in de zorg (en onderwijs) blijft grotendeels onbenoemd. Opvallend toch wel is dat de enorme betrokkenheid van PVV kamerlid Agema voor medewerkers in de zorg niet terug te lezen is in het hoofdlijnenakkoord. Het verkiezingsthema zorg is cruciaal voor de kiezer, maar wordt nog steeds gemeden door politici. Ook aan die kant valt geen stevige koerswijziging te verwachten.