Maatregelen arbeidsmarkt houden geen stand als je het de praktijk vraagt

Een interview op NPO Radio 1 tussen een SER-kroonlid, een belangenbehartiger voor werkenden en een zzp'er in de zorg laat zien hoe weinig effectief het huidige kabinetsbeleid is. De aankondigde maatregelen arbeidsmarkt houden geen stand als je naar de praktijk kijkt.

Gaat de arbeidsmarkt wel 'op de schop'?

Minister van Gennip heeft begin april een pakket 'samenhangende maatregelen voor de arbeidsmarkt' aan de Tweede Kamer gestuurd. De maatregelen moeten leiden tot een 'toekomstbestendige arbeidsmarkt' en worden door de minister verkocht als een flinke koerswijziging. De arbeidsmarkt gaat 'op de schop' zo valt in veel media uitingen te lezen. Maar gaat de arbeidsmarkt wel op de schop? Of is het oude wijn in nieuwe zakken? In een interview op NPO Radio 1 wordt duidelijk dat als je de behoeften van werkenden vergelijkt met de maatregelen arbeidsmarkt, beleidsmakers en praktijk ver uit elkaar staan.

Het SER-kroonlid; vast dienstverband (+ bijverdienen)

Voor SER-kroonlid Ruben Houweling is zzp iets van de laatste tijd. Corona zou aan de groei bijgedragen hebben. De stap naar zzp zegt vooral iets over hoe het vaste werk nu georganiseerd is. Dat zou anders kunnen. Het SER-kroonlid noemt flexwerkers en zzp'ers in één adem. De hoogleraar arbeidsrecht blijkt nog niet bekend met het feit dat een zelfstandig ondernemer geen flexwerker is volgens het CBS. Of wordt dit feit simpelweg genegeerd? De zzp'er op één hoop gooien met de flexkracht dient het standpunt dat alle flexibel werkenden beschermd moeten worden. Het SER-kroonlid staat uiteraard achter het kabinetsbeleid. Zijn verwachting is dat werkgevers op een gegeven moment wel over de brug moéten komen met het werk anders organiseren. Saillant detail is dat Houweling aangeeft een 'hybride werkende' te zijn en zelf ook een KvK nummer heeft voor nevenactiviteiten. Op een flexibele wijze werken bevalt hem goed.

De belangenbehartiger; organisaties willen lang niet altijd werkgever zijn

Roos Wouters is oprichter van de Werkvereniging en behartigt de belangen van werkenden. Zij deelt haar eigen ervaringen en die liegen er niet om. De mogelijkheid op een (vast) dienstverband wordt lang niet altijd geboden en deed haar de stap naar zzp maken. Organisaties zoeken dikwijls naar manieren om het vaste dienstverband te voorkomen en de flexibilisering van de arbeidsmarkt is dan ook niet meer dan logisch, aldus Wouters. Ze wijst op het feit dat het klaarblijkelijk logisch is voor werkgevers om geen werkgever te willen zijn. Aanpassingen doen in bestaande wetgeving, zal leiden tot nieuwe geitenpaadjes en het probleem niet oplossen. Tenslotte onderstreept Wouters dat veel werkenden vanuit een duidelijke overtuiging en behoefte kiezen voor het vermijden van een vast contract bij één werkgever. 

De zzp'er in de zorg; werk in loondienst is niet goed georganiseerd

Zzp'er in de zorg Harry Buter heeft bewust voor een zelfstandig bestaan gekozen. De redenen waarom de groei van zzp'ers in de zorg aanhoudt zijn bekend en die hoor je ook terug in het verhaal van Buter. De bemoeienis van de leiding op het professioneel handelen telden op tot 'teveel regels en teveel rotklusjes'. Buter heeft nog nooit zoveel gewerkt als nu, omdat hij zijn eigen beschikbaarheid onder controle heeft. Hij verdient weliswaar meer dan in loondienst, maar dat komt omdat hij meer werkt. Hij bewaakt zijn professionele autonomie en heeft het uitstekend naar zijn zin. Hij werkt nu weer op een manier die hem weer in contact doet staan met zijn vak. Jezelf verzekeren voor sociale zekerheden en jezelf beschermen zijn belangrijke waarden voor het ondernemerschap van Buter.

Maatregelen arbeidsmarkt houden geen stand

Het streven naar 'meer vaste contracten' heeft geen nut, zo stelt Roos Wouters. De arbeidsmarkt gaat over het voorkomen van uitbuiting, sociale zekerheden voor alle werkenden en voldoende financiële belastinginkomsten zodat we de basis op orde houden. De contractvorm staat hier los van. Houweling is van mening dat het 'dak van de arbeidsmarkt' nu aangepakt wordt. Lekkage van werkenden uit het vaste dienstverband moet dus voorkomen worden in deze beeldspraak. Om die reden komt de aanpak van de arbeidsmarkt neer op het onderstrepen van het dienstverband en het negeren van zzp. Dit is paternalistisch gedrag vanuit de overheid naar zzp'ers, vindt Buter en zal zeker voor de zorg geen oplossingen bieden. Het wordt eerder meer uitstroom, dan toekomstbestendig.