Liefde voor het vak bepalend in stap naar zzp-schap in de zorg

Vaak wordt over zzp'ers in de zorg gesproken alsof geld de primaire drijfveer is. Zo bleek ook uit het eindrapport van  Commissie Borstlap. Op pagina 9 wordt hier beschreven dat financiële prikkels vaak de keuze zijn voor het zzp-schap. Deze uitspraak beweert dat de  de zzp’er vooral vanwege de financiële voordelen zzp’er wordt. Uit onderzoek onder zzp'ers in de zorg blijkt dat dit niet het geval is. 

Zorgprofessionals kiezen vrijwillig voor het ZZP-schap in de zorg

In het onderzoek werden verschillende vragen gesteld over de keuzes voor het ZZP-schap. Op de vraag “Ben jij zzp’er uit noodzaak, omdat je geen alternatieven hebt, of zou je wel in dienstverband kunnen werken maar kies je daar bewust niet voor?” kwamen 1523 antwoorden binnen. 80% geeft aan dat zij zzp’er zijn ‘omdat ik dat wil zijn; ik wil niet meer in loondienst.’ 17% werkt in een dienstverband naast het zzp-schap en een kleine 4% is ‘zzp’er uit noodzaak; er zijn voor mij geen banen in loondienst‘.

Het zzp-schap bevalt goed. Dat zorgprofessionals niet meer terug willen in loondienst is ook al eerder door ons beschreven. Dit kwam ook terug in dit onderzoek. 65% van 1513 ondervraagden geeft aan dat zij niet in de zorg blijven werken als het zzp-schap geen mogelijkheid meer zou zijn. Als we dit samenvatten: het zzp-schap in de zorg is voor het meerendeel van de zorgprofessionals een bewuste en vrijwillige keuze geweest. Wat was de motivatie achter deze beweging?

Lees ook: Positie van zorg zzp-er besproken tijdens de kabinetsformatie

Wat was de motivatie voor het ZZP-schap?

De commissie Borstlap ziet vooral financiële prikkels bij de keuze voor het zzp-schap. Geldt dit ook voor zzp’ers in de zorg? Dat blijkt niet uit de cijfers. Op de vraag ‘Waarom ben jij gestart als zzp’er in de zorg?’ kwamen er 1526 reacties binnen. De top 5 antwoorden waren op de volgende manier verdeeld. Meer dan 1000 personen, ofwel 65% koos voor het antwoord ‘Ik wilde het vak uitoefenen op mijn manier‘. Op plaats 2 eindigt met 38% ‘Ik had teveel last van werkdruk‘. Het niet langer kunnen combineren van werk en privé staat op plek 3 met 26%. Meer verdienen staat op plek 4 met 23%. Dit wordt gevolgd door de wens om te kunnen innoveren in de zorg op plek 5 (22%).

Ruim 21% was de administratieve lasten zat. Dit vinden we terug op plek 6. De uitdrukkelijke wens om ondernemer te worden speelde bij 20% van de ondervraagden – dit kwam op plek 7. Geen toestemming krijgen voor een vakantiewens eindigde op plek 8 met ruim 16%. Meer uren willen werken maar geen toestemming krijgen bij de werkgever wordt door 13% van de ondervraagden herkend. Als laatste in het rijtje kwam  een gebrek aan collegialiteit. Dit kreeg 7% van de stemmen.

Wat zijn de persoonlijke verhalen achter het ZZP-schap?

Cijfers en staafdiagrammen zijn minder aansprekend dan de persoonlijke verhalen van onze leden en niet leden. We hebben binnen de enquête de ruimte geboden om zelf redenen aan te voeren voor de stap naar zzp-schap. Voor de vaste lezers van onze artikelen geen verrassing, maar met een zorg-minister die ook na dat artikel nog steeds denkt dat professionals terug in dienst kunnen, hierbij een selectie uit de ruim 1000 reacties binnen de enquête en op onze social media.

Mukaddes – “Als ik terug in loondienst moet stop ik per direct en stap ik uit de zorg. Ik wil niet terug denken aan de tijd toen ik in loondienst was. Telkens kreeg ik een burn-out. Ik werd letterlijk ziek door de werk drukte en de stress die ik had.“

Wouter – “Wat voor mij misschien nog wel het zwaarste weegt is het feit dat als ik constateer dat managers cliënten als nummers en pionnen van groep naar groep schuiven….Je krijgt totaal geen inspraak in besluit vormen, en word uiteindelijk ook zelf overgeplaatst.“

Tom – “Als we het hebben over de zorg, in brede zin, dan zijn juist zzp’ers de reddingsboei waar we inmiddels niet meer zonder kunnen. Zij zijn goed geschoold, breed inzetbaar, flexibel, altijd goed gemotiveerd en scherp, weinig tot nooit ziek. Voor onze ambulance branche geldt des te meer dat zij absoluut voorzien in de krapte die er is.“

Ellen – “Na jaren van ervaringen in gesloten systemen, waar men niet of nauwelijks openstaat voor nieuwe input, zijn wij degenen die juist de cliënten helpen hun leven in eigen handen te nemen“.

Lees meer: Coronacrisis voorbij? Toekomst zzp'er in de zorg biedt kansen. 

Voor ZZP'ers in de zorg staat de inhoud van het werk voorop

De keuze voor het zzp-schap in de zorg wordt gedreven door de behoefte om het beroep uit te kunnen oefenen op een wijze die past. De zzp’er in de zorg is een zorgprofessional die zijn weg probeert te vinden naar het vak. We lezen vooral dat. De verhalen gaan niet over veel geld verdienen. Ze gaan over de rekeningen kunnen betalen. Ik lees niet terug dat ‘alleen de leuke diensten willen draaien’. Ik lees over het vol kunnen houden. Een confronterende boodschap voor de zorg minister en een commissie die stellen dat dit soort zaken ook prima in dienstverband moeten kunnen. Hieruit blijkt dat zij al jaren onvoldoende luisteren naar de zorgprofessionals.