Praktijkvoorbeeld: waarom de salarissen in ziekenhuizen achter blijven

Op dit moment is goed te zien waarom salarissen voor zorgmedewerkers alleen maar aan koopkracht verloren hebben de afgelopen decennia. Als je het spel tussen zorgverzekeraars, ziekenhuizen en de vakbonden bekijkt dan is er één logische verliezer. De zorgmedewerker in vaste dienst. Een praktijkvoorbeeld waarom het salaris achter blijft.

Waarom is dit belangrijk? 

De arbeidsmarkt in de zorg raakt steeds verder ontwricht. Dit is een logisch gevolg van het huidige systeem. De toename van flexibilisering, verzuim, verloop en uitstroom hebben namelijk allemaal dezelfde oorzaak. Zorgmedewerkers worden structureel ondergewaardeerd en de werkomstandigheden zijn onder de maat. De problemen op de arbeidsmarkt worden echter niet aan het systeem geweten, maar aan de groei van zzp'ers in de zorg. Deze negatieve framing van zzp'ers dient een doel, namelijk het wijzen op een andere factor dan het systeem zelf. Praktijkvoorbeelden waarbij je de wereld van de financier, de werkgever en de vakbond bij elkaar ziet komen zijn schaars. Om die reden schrijven we erover.

De vakbond: 10% salarisstijging, want hoge inflatie

De vakbond vindt een salarisstijging van 10% een redelijke eis. Daarbij laten ze de loonkloof van 10% sinds 1999 nog buiten beschouwing. De gemiddelde inflatie over 2022 klopt ongeveer met de eis van de vakbond, alhoewel er ook uitschieters waren naar ruim 14%. Bij de universitaire ziekenhuizen was 11,3% salarisverhoging de inzet en uiteindelijk kregen zij daar 10% salarisverhoging. Er moest door de vakbonden wel wat gedreigd worden met juridische stappen, maar uiteindelijk gingen de universitaire ziekenhuizen toch overstag. De algemene ziekenhuizen hebben een andere CAO en komen er met de bonden nog niet uit. Er was onlangs 'geen enkele vooruitgang' te bespeuren bij het overleg. Zien de ziekenhuizen dan het belang niet in van voldoende materiële waardering? In deze tijden van schaarste en dure PNIL kosten, wil je dan niet liever je eigen medewerkers vasthouden? De vakbond stelt dat "de druk op ziekenhuiswerknemers enorm is. Juist in deze tijd moet je als werkgever oplossingen aanreiken en zorgen voor aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden en werkomstandigheden”.

Ziekenhuizen: zorgmedewerkers willen teveel loon

Voorzitter Ad Melkert van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) bevestigt in eerste instantie dat investeren in medewerkers van belang is. "Uiteindelijk gaat het erom dat je in je personeel investeert, zodat uiteindelijk een vast dienstverband aantrekkelijker is dan van de ene naar de andere job gaan." Het aantrekken en behouden van personeel is een grote uitdaging volgens Melkert. Maar waarom dan die blokkade op een passende salarisstijging? Het interview met Melkert neemt een andere wending als hij het heeft over het grote financiële gat van de 'loonverwachtingen' van medewerkers. Hier gaat de stap van 'goed werkgeverschap' naar 'te hoge eisen' van zorgmedewerkers. Anders gezegd; 10% salarisstijging is een te hoge eis. Daar zijn zorgmedewerkers in de ziekenhuizen het niet mee eens.

@fitnurseleon NVZ luister nou! #werkenindezorg #ziekenhuis #zorg #verpleegkunde #verpleegkundige #patient #nursehumor #nursesoftiktok #icunurselife #NVZ #protest ♬ origineel geluid - Leon in de zorg

Waarom zou je dat als werkgever een te hoge eis vinden? Welk belang heb je erbij om zorgmedewerkers niet passend te compenseren? Dit heeft alles te maken met de rol van zorgverzekeraars.

De zorgverzekeraar: we willen niet teleurstellen

Zorgverzekeraars hebben hun zorgpremies voor de burger (nog) niet mee laten stijgen met de inflatie, zo blijkt uit dit artikel van het NRC. Ondertussen lopen de onderhandelingen tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars bikkelhard en het moet allemaal tegen bodemprijzen. Het teleurstellen van verzekerden hebben zorgverzekeraars voor zich uitgeschoven en ze beschikken dus niet over het geld om de hele inflatie te corrigeren, zo is de boodschap. Ondanks dat het hele jaar 2022 al bekend was dat de inflatie hoog zou blijven, zijn de premies niet enorm gestegen. Om die reden komen zorgverzekeraars bij werkgevers in de zorg met een voorstel van inflatie correctie van.. 1 tot 4%. Het ministerie van VWS moet dan maar corrigeren voor die aanvullende kosten zo is de gedachte, maar dit gaat in de praktijk niet op. Hierdoor durven zorgorganisaties de wurgcontracten vanuit zorgverzekeraars niet te tekenen en weten zij dus niet waar zij financieel aan toe zijn. Waardoor de werkgevers aan de CAO tafel de vakbonden geen handreiking durven te doen.

Praktijkvoorbeeld: waarom het salaris laag blijft

Werkgevers en vakbonden hebben het hele jaar de mond vol over goede arbeidsvoorwaarden en een 'eerlijk loon'. Maar als het erop aan komt dan is de zorgverzekeraar uiteindelijk de partij die bepaalt hoeveel geld de zorgmedewerker aan inkomen krijgt. En precies die partij zit niet aan de CAO tafels. Zorgverzekeraars doen bij 10% inflatie een voorstel van 1% compensatie. Aan de andere kant blijft hun boodschap wel dat goed werkgeverschap vooral de ruimte moet krijgen. Dat is kansloos als alle ziekenhuizen in de rode cijfers eindigen bij een akkoord op een nieuwe CAO.

Het systeem maakt de arbeidsmarkt ziek. Niet de zzp'er in de zorg. Zolang de partij die financiële besluiten neemt, de pijn niet voelt die ontstaat door die besluiten, zal de uitstroom uit het vast dienstverband blijven toenemen.