Wet DBA en zorg zzp'ers. Wat is de impact voor de zorgsector?

Een groeiend aantal zzp’ers in de zorg werken als onderaannemer voor zorgorganisaties. Zij fungeren hierbij als flexible schil. Hierbij moet gelet worden op wanneer zij ‘buiten dienstverband’ blijven. Sinds mei 2016 is de wet DBA de opvolger van de VAR. De wet DBA is bedoeld om duidelijkheid te geven over het 'buiten dienstverband' blijven. Het systeem met modelovereenkomsten bleek te ingewikkeld en handhaving van die wet DBA werd alsmaar uitgesteld. Nu komt de opvolger van de wet DBA er aan: de webmodule. Eén ding is zeker; het wordt spannend voor de zorgsector. Een overzicht.

Wat vooraf ging met de Wet DBA?

Voor de start van de Wet dBA waren zo’n beetje alle partijen in het veld het met elkaar eens: de opvolger van de VAR zou geen oplossing gaan bieden voor de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Ook bij de nieuwe webmodule worden er, net als bij de oude wet DBA, geen garanties gegeven aan opdrachtgever en opdrachtnemer. Of de zzp’er in dienst is bij de opdrachtgever wordt nooit helemaal duidelijk, en met die onduidelijkheid komt ook de onzekerheid. Het komt erop neer dat de webmodule er ondanks alle kritiek toch komt en dat er voorlopig niets gedaan wordt met kritiek van zzp'ers. Voorlopig dus geen eigen status voor jou als ondernemer, maar vooral veel onzekerheid voor opdrachtgevers en opdrachtnemers.

Lees ook: Onduidelijkheid wet DBA groeit. Hoe zit het met tarieven? 

Onderzoek naar betekenis van gezag

Er is onderzoek gedaan naar wat ‘gezag’ nu precies inhoudt. Het doel van dat onderzoek was dat als we scherp konden beschrijven wanneer een professional wel of niet aangestuurd werd, we ook scherp konden beschrijven wanneer hij wel of niet in een dienstverband terecht kwam. Dat klinkt goed zo zou je denken. Wat ontstond was een lijst van zaken (met dank aan ZiPconomy) waar een zzp’er zich verre van moest houden om buiten een dienstbetrekking te blijven. In hoeverre mag je leiding ontvangen? In hoeverre mag je dezelfde werkzaamheden doen als een (collega) medewerker? Mag je de materialen van jouw opdrachtgever gebruiken? Mag je een concurrentiebeding in je overeenkomst hebben staan? Deze heel concrete uitspraken hebben nogal wat gevolgen voor de praktijk. In december afgelopen jaar werden deze elementen gepresenteerd en sinds januari van 2019 zijn zij al opgenomen in het Handboek Loonheffingen. Oftewel, de Belastingdienst kan dus nú al wijzen op de zaken die geconcretiseerd zijn.

Steekproef naar schijnconstructies

Een Kamerbrief van begin maart vertelt dat bij een steekproef van de Belastingdienst bij 104 bedrijven, minder dan de helft van die bedrijven de zaken op orde heeft bij de inzet van zzp’ers in de zorg. Dit leidde tot veel kritiek vanuit de Tweede Kamer die aangaf dat het nu maar eens afgelopen moest zijn met al die vreemde schijnconstructies. De druk op het kabinet om iets te doen met het dossier DBA / webmodule nam daardoor verder toe.

Wat gaat er gebeuren met de wet DBA?

Er zit dus samengevat veel urgentie op het dossier én er is veel meer duidelijkheid over wanneer je als onderaannemer het risico loopt op een dienstverband. Zeker binnen de zorgsector is de verkapt dienstverband discussie al vele jaren oud. Ik heb onder de wet DBA maar enkele modelovereenkomsten voorbij zien komen.. De overeenkomsten die langs kwamen, waren alleen voor extramurale zorg, niet voor intramuraal. De Belastingdienst was er niet happig op om een overeenkomst vrij te geven die duidelijkheid gaf aan opdrachtgever en opdrachtnemer. Dit omdat simpelweg het voor de Belastingdienst een grote zoektocht is of de zzp’er in de zorg wel buiten dienstverband werkt. Tijdens de wet DBA echter, zaten er nog daadwerkelijke Inspecteurs aan hun bureaus die overeenkomsten te beoordelen. Met de webmodule bepaalt een digitaal ‘algoritme’ via een punten systeem of de opdrachtgever een verklaring van buiten dienstbetrekking krijgt.

Lees meer: Tussenstand webmodule, modelovereenkomsten en de zzp'er in de zorg

Wat wordt het proces binnen de webmodule?

• De opdrachtgever logt in op een webmodule en beantwoordt vragen over de opdracht die hij wil verstrekken;
• De webmodule beoordeelt onmiddellijk, dus zonder tussenkomst van een persoon, of de opdracht buiten dienst kan;
• Bij een ‘ja’ komt de overeenkomst eruit rollen en dient deze door opdrachtgever en opdrachtnemer getekend te worden;
• Bij een ‘nee’ krijgt de opdrachtgever te horen dat het niet vaststaat dat de opdracht buiten dienst kan worden uitgevoerd.

Nu is de hamvraag: hoe beoordeelt dat systeem nu precies? Dat weten we nog niet, maar de indruk is dat het onderwerp ‘gezag’ uiteraard een belangrijk onderdeel is bij de vragen die gesteld worden. Dat lijstje is dus best belangrijk. In dat lijstje valt namelijk te lezen dat je als zzp’er andere werkzaamheden moet verrichten dan dat de medewerkers in een dienstverband dat doen. Zeker in de zorgsector is dat niet altijd het geval. Een belangrijke vraag wordt dus: komt er binnen de zorgsector straks een verklaring ‘buiten dienst’ uit het systeem rollen, als een zorgorganisatie deze naar waarheid invult? Bij zzp-erindezorg.nl houden we dit in de gaten.

lestabak.nl