Wat is de impact van de nieuwe zzp-wet?

De concept zzp-wet van minister van Gennip stelt grenzen aan welke opdrachten aan zzp'ers kunnen worden gedelegeerd. Hoeveel werkenden door de wet geraakt worden is onbekend. Een analyse over de impact van het wetsvoorstel ontbreekt. Willen werkgevers wel al die werkenden in een dienstverband hebben? En wat als dat niet zo is?

Wetsvoorstel heeft impact op veel werkenden

“Het kabinet vindt dat een vaste baan de norm moet zijn en werkt daarom aan een nieuwe balans tussen vaste en flexibele contracten.”, zo stelde de koning tijdens de troonrede van vorig jaar. Van de 9,7 miljoen mensen met betaald werk, hebben er op dit moment 5,4 miljoen een vaste baan. 44% van de werkenden heeft daarmee geen vaste baan en voldoet dus niet aan de norm. Van de groep werkenden, hebben zo'n 1,5 miljoen mensen een KvK nummer. In het rapport 'de zzp'er bestaat wel', valt te lezen dat 573.000 zelfstandigen actief zijn voor organisaties.

Dit werk in 'onderaanneming' is waarop de nieuwe zzp-wet vooral betrekking op heeft. Werk dat gebruikelijk is voor organisaties, kan straks onder heel strenge voorwaarden nog aan zzp'ers worden gedelegeerd.

De zzp'er als weinig solidaire werkende

Wat opvalt in zowel de discussie over de nieuwe zzp-wet (voor zzp'ers) en het fiscaal kader zzp zorg (voor zzp'ers in de zorg), is de (doel)redenatie is dat zzp vooral voortkomt uit opportunistische motieven van de werkende. Zzp'ers zijn in feite te weinig solidaire werkenden, die tot solidariteit gedwongen moeten worden. Het maakt hierbij niet uit of zij zich goed voelen bij de werkvorm die zij hanteren. Het vaste dienstverband is de 'norm' en de nieuwe concept zzp-wet laat aan duidelijkheid niet te wensen over in dat opzicht. De vraag die consequent niet beantwoord wordt is waarom werkgevers steeds vaker opdrachtgever zijn geworden de afgelopen decennia. De aanname van het fiscale kader en zzp-wetgeving is dat werkgevers klaar staan om de werkende massaal in hun dienstverband armen te sluiten. En dat de kwaliteit van hun werkgeverschap voldoende op orde is. 

Waarom zijn werkgevers opdrachtgever?

Minister van Gennip verdenkt elke zzp-er van schijnzelfstandigheid. Het maakt hierbij niet uit waar je werkt en wat je verdient. De andere kant van datzelfde standpunt is dat elke werkgever mogelijk gedwongen opdrachtgever is, in alle sectoren en bij alle inkomens. De minister veegt hiermee alle argumenten om als werkgever bewust geen dienstverband aan te bieden, onder het tapijt. Geen arbeidsovereenkomst aanbieden heeft echter voor heel veel bedrijven nut, een functie. Bijvoorbeeld omdat werkgeverslasten te hoog zijn. Omdat het risico op verzuim te groot is. Omdat de eisen die de werkende stelt in een krappe arbeidsmarkt teveel risico met zich meebrengt. Omdat er behoefte is aan een flexibele schil. Omdat de verlangde contractomvang te groot is. Of te klein. Er zijn legio redenen waarom werkgevers opdrachtgever willen zijn. 

Wat is de impact van de nieuwe zzp-wet?

Hoeveel risico nemen bedrijven nog als zij verplicht zijn werkenden in dienst te moeten nemen? Hoe blij ben je met de zwangerschap van een medewerker, als dit betekent dat je een nieuwe medewerker tijdelijk op de loonlijst moet plaatsen? Hoeveel uren aan menskracht gaan er verloren omdat werkenden niet op wekelijkse basis hun inzet kunnen beïnvloeden? Hoeveel werkplezier en sociaal kapitaal gaat er verloren als mensen die nu werken op een wijze die bij hen past, straks gedwongen worden om dit in een dienstverband te doen? Wat betekent dit voor verzuim? Dat een nieuwe zzp-wet ter consultatie wordt aangeboden, zonder dat bekend is op hoeveel werkenden dit betrekking heeft en welke impact dit heeft, is een maatschappelijk risico.