Welke alternatieven zijn er voor zzp'ers bij 'verplicht dienstverband'?

Steeds vaker komt de suggestie naar voren dat een dienstverband in de zorg verplicht te stellen is. Verplicht dienstverband komt vooral bij ziekenhuizen omhoog als methode om grip te krijgen op kwaliteit en kosten. De stap van 'doorstrepen ondernemerschap' DUS 'vast dienstverband' wordt daarbij als logisch veronderstelt door beleidsmakers en werkgevers. Maar is dit ook zo? Welke alternatieven zijn er voor zzp'ers bij 'verplicht dienstverband'?

Lees ook: Gedwongen loondienst voor medisch specialisten verder uitgewerkt

Waarom werken zorgprofessionals zelfstandig?

Zorgprofessionals zijn de afgelopen decennia steeds vaker als zelfstandige gaan werken omdat zij vinden dat ze door regelgeving zijn weggedreven van hun vak, werk en privé niet goed kunnen combineren en onvoldoende verdienen. Het voertuig waar nu op de oplossing in wordt gezocht om dit op te lossen is het zelfstandig ondernemerschap. Dit lukt. De tevredenheid van zorgverleners die zelfstandig werkzaam zijn is hoog. Ze zijn gemiddeld genomen minder vaak ziek dan in loondienst en werken meer uren dan in loondienst. De kans is aanzienlijk dat met het blokkeren van het zelfstandig ondernemen in de zorg, zorgprofessionals op zoek gaan naar een alternatief. Bijvoorbeeld omdat ze in een vast dienstverband onvoldoende kunnen staan voor hun vak. Omdat het werk niet meer te combineren is met thuis. Of omdat zij hun rekeningen niet kunnen betalen. Bloed kruipt in zo'n geval waar het niet gaan kan en de zorgverlener zal op zoek gaan naar alternatieven. Wat zijn die alternatieven?

Lees ook: Het regeerakkoord en zzp'ers in de zorg: welke kant gaat het op?

Welke alternatieven zijn er naast een vast dienstverband?

ZZP'ers in de zorg zijn in wezen niet meer of minder dan eenmanszaken die buiten dienstverband willen werken voor opdrachtgevers. Voor deze opzet zijn een aantal alternatieven beschikbaar die bij dwang naar dienstverband benut kunnen worden.

Werken als uitzendkracht of gedetacheerde

Als uitzendkracht of gedetacheerde word je wel verloond, maar behoud je je flexibiliteit en eigen regie. Je bent in loondienst van een bureau dat jou op eenzelfde wijze aan opdrachten kan helpen zoals je nu als zzp'er hebt. Het verschil is dat je netto minder verdiensten over zal houden omdat je meer belasting betaalt, maar daar staat tegenover dat je ook meer sociale zekerheden hebt dan als zzp'er.

Ons gratis webinar flexwerken in de zorg legt de verschillende opties uit >>

In loondienst van je eigen coöperatie

Veel zzp'ers zijn bekend met de mogelijkheid van samenwerken binnen een coöperatie. De optie om jezelf te laten verlonen in plaats van te werken als zzp'er voor de coöperatie is hierbij ook een prima mogelijkheid. Wat je met het gezamenlijke bedrijf de coöperatie doet is aan jezelf. Jij bent immers de eigenaar. Dit betekent ook dat je kunt kiezen voor de vorm van een werknemerscoöperatie. Je kunt via de coöperatie opdrachten aannemen bij opdrachtgevers.

In loondienst van je eigen BV

In je eentje werken, maar wel volledig aan de verplichtingen van loondienst voldoen? Dat kan. Je kunt ook een Zelfstandige Zonder Personeel zijn met een zogenaamde 'Declarabele Uren BV' (DUBV). Deze BV is zo opgezet dat jij de enige medewerker bent in je eigen BV. Je ontvangt gezag van jezelf, dus nooit meer van anderen. Daardoor kun je het hele jaar door werken voor 1 opdrachtgever bijvoorbeeld. Je bent volledig verzekerd voor arbeidsongeschiktheid en werkeloosheid. Uiteraard word je hierbij wel volwaardig verloond, dus betaal je ook hier meer belasting en sociale premies.

Werken voor eigen cliënten

Een eventueel verbod op werken buiten dienstverband is van toepassing op jouw werkzaamheden voor werkgevers - zorgorganisaties. Het verbod zal niet gelden bij werkzaamheden voor eigen cliënten, omdat je daar namelijk niet voor een werkgever actief bent maar voor een particulier. Als er gesproken wordt over een 'verplicht dienstverband' voor zzp'ers zal dit niet opgaan voor zzp'ers in de zorg die eigen cliënten in zorg hebben.

Hoe zit het met andere ondernemingsvormen?

Mis je nog wat ondernemingsvormen? Dat klopt. Bij een stichting kun je ook verloond worden, maar mag je geen winst uitkeren. Een maatschap is in wezen niets meer dan een aantal opgetelde eenmanszaken bij elkaar en hierdoor voldoe je niet aan een eventueel verbod om buiten dienstverband te werken. Ditzelfde geldt voor de VOF, waarbij je twee eenmanszaken bij elkaar optelt. Samengevat zijn er dus alternatieven voor zzp'ers, maar zijn niet alle ondernemingsvormen levensvatbaar.

Voorlopig is het nog niet zover

Het staat helemaal niet vast dat dienstverband wettelijk verplicht te stellen is. Je ontneemt een individu daar namelijk voor een belangrijk deel het recht op ondernemerschap mee. Daarnaast zijn ook de effecten van zo'n besluit niet onderzocht. Zo heb je bijvoorbeeld het punt van de BTW. ZZP'ers in de zorg werken nu veelal BTW vrijgesteld. Dat is niet mogelijk als je uitzendkracht bent of je jezelf aanbiedt via een coöperatie of BV. Zo'n stap heeft dan mogelijk kosten opdrijvende effecten. Daarnaast is de vraag wat al die professionals gaan doen als je hen dwingt tot een dienstverband. Zij kunnen de zorg ook simpelweg verlaten omdat zij dwang niet accepteren en de arbeidsmarkt in Nederland heel krap is.

Het ligt helemaal niet vast dat bij het verplicht stellen van een dienstverband, dit ook wil zeggen dat zorgmedewerkers in een vast dienstverband bij een zorgorganisatie gaan zitten. Er is voorlopig geen reden voor een stap een andere kant op. Wel is het prettig om te weten dat er alternatieven zijn op een vast dienstverband.