Een kwaliteitskader: wat is het en wat heb je er aan?

De zorg staat onder druk en toch willen we in Nederland goede zorg blijven bieden. De overheid stroomlijnt dat met wetten, kwaliteitskaders en toezicht van de Inspectie. Wat is de rode draad daarin en hoe helpen kwaliteitskaders jou daarbij? Bijvoorbeeld in het geval van het kwaliteitskader wijkverpleging. In dit artikel gaan we in op de waarde van een kwaliteitskader voor zorgprofessionals. Een kwaliteitskader: wat is het en wat heb je er aan?

Wat is een kwaliteitskader en waar vind je ze?

Een kwaliteitskader is een raamwerk waarin staat wat de normen zijn voor goede zorg. Ook beschrijft het hoe een zorgaanbieder aan kwaliteit van zorg kan werken. Normen over goede zorg veranderen in de loop van de tijd. Daarom worden kwaliteitskaders van tijd tot tijd bijgewerkt. Anno 2022 ligt de nadruk op de eigen regie van de zorgvrager en samen leren en verbeteren. Het uitgangspunt daarbij is dat kwaliteit van leven voor iedere zorgvrager iets anders is. Maatwerk dus. De kwaliteitskaders voor alle sectoren vind je bij Zorginzicht, een website van het Zorginstituut. Als je in de zoekbalk het woord 'kwaliteitskader' invoert, vind je het kader voor jouw beroepsgroep.

Het kwaliteitskader wijkverpleging

Een voorbeeld van een kwaliteitskader is het kwaliteitskader wijkverpleging. Wat is het kwaliteitskader wijkverpleging? Het is een kwaliteitskader thuiszorg, dat beschrijft wat goede verzorging en verpleging van mensen thuis is. In het nieuwe programma voor de ouderenzorg heeft zorg thuis een hoge prioriteit. Het kwaliteitskader beschrijft hoe zorgaanbieders, zoals zzp'ers in de zorg, goed kunnen samenwerken. In het geval van kwaliteitskader wijkverpleging is er ook aandacht voor preventie van klachten en het bevorderen van zelfredzaamheid van de cliënt. Het kwaliteitskader is in 2018 opgenomen in het register van het Zorginstituut. Het kwaliteitskader wijkverpleging werd in 2023 voor het laatst herzien. 

Wat hebben wetten, kwaliteitskaders en toezicht met elkaar te maken?

De overheid ondersteunt de zorg met wetten én houdt toezicht. Gaat dat wel samen, vraag je je misschien af. Maar misschien kan dat ook wel. In deze documenten zien we een accent op persoonsgerichte zorg én leren en verbeteren. Daarmee komt toezicht ook in een ander daglicht te staan. Wat is de rode draad in de wet Wkkgz, diverse kwaliteitskaders en het toezichtkader van de inspectie (IGJ)?

• De Wkkgz  is gericht op het geven van persoonsgerichte en veilige zorg. Daarvoor is het nodig, lezen we, om open te zijn over incidenten en de bereidheid om te leren;
• In de kwaliteitskaders voor verschillende sectoren is de Wkkgz omgezet naar voorstellen voor een aanpak van persoonsgerichte zorg.  Daarbij is het nodig dat de zorgvrager de eigen regie houdt. In  alle kwaliteitskaders lezen we ook over de ruimte die zorgprofessionals nodig hebben voor leren en verbeteren;
• In het werkplan 2022 van de inspectie staat dat zij in alle sectoren aandacht hebben voor persoonsgerichte zorg. Daarom vindt ook de inspectie het belangrijk dat zorgprofessionals en zorgaanbieders leren en verbeteren. Vanuit hun toezicht stimuleren zij dus ruimte om te leren in alle zorg- en jeugdhulpsectoren.

Wat heb je als zorgprofessional aan een kwaliteitskader?

Dat ook de komende jaren de zorg onder druk staat, weten we allemaal al heel lang. De schaarste in de zorg is groot en zorgt voor veel spanning op de werkvloer. Van zorgprofessionals wordt verwacht dat ze met die spanning om kunnen gaan. En met die spanning toch de beste kwaliteit van zorg geven. Dat is een pittige opdracht. Een kwaliteitskader biedt je de uitgangspunten vanuit de wet. Die uitgangspunten komen voort uit nieuw onderzoek over wat goed werkt in de zorg. Dat kan jij ook meenemen in je werk. Zie het niet als een keurslijf, maar als een kader waarbinnen je aan goede zorg kan werken. Jij moet er dan nog wel je eigen invulling aan geven in je dagelijks werk. Bespreek dat eens met collega's.

We bekeken de kwaliteitskaders voor de wijkverpleging, de verpleeghuiszorg, de gehandicaptenzorg en spoedzorgketen. In alle kwaliteitskaders komen we het volgende tegen.

• Een beschrijving van wat cliënten en hun naasten mogen verwachten van de zorg;
• Je vindt er voorstellen voor de aanpak van ondersteuning en begeleiding van zorgvragers;
• Er zitten aanknopingspunten in voor de professional voor het leren en verbeteren;
• Het beschrijft het kader voor extern toezicht door de inspectie: waar letten ze op?

Ruimte voor leren en verbeteren. Wat kan je er mee als zzper? 

Als zzp'er leer je op eigen initiatief. Daarmee ben je zelf verantwoordelijk voor het organiseren van leren en verbeteren. Dat is positief want je hebt zelf de regie, maar hoe geef je dat vorm? We doen enkele suggesties.

• Steek tijd in het bespreken van het kwaliteitskader met andere zorgprofessionals. Is het een keurslijf of biedt het kader ruimte voor je eigen aanpak? Hoe kijken jullie naar het verbeteren van kwaliteit in verband met wat zorgvragers willen? Zoek uit wat je herkent en aanspreekt in het kwaliteitskader. En wat voegt iets toe?  Dat kun je gebruiken in je werk.
• Volg jouw aanpak van zorg en ontwikkel die verder in de praktijk. Werk daarin vooral samen met de zorgvrager en naasten. Kijk met hen terug op de zorg. Als je daar beter in wil worden, volg dan een bijscholing of ga naar een congres. Neem je voornemens op in je opleidingsplan.
• Neem je voor om regelmatig met anderen te reflecteren op je werkervaringen. Vorm een groepje  met anderen die ook graag willen leren. Bedenk samen hoe je dat aan wil pakken of laat je daarbij adviseren. Wij kunnen je ook op weg helpen. Bekijk dit aanbod van ZZP-erindezorg.nl maar eens.