Overbelasting zorgmedewerkers genegeerd; uitstroom stijgt door

Zorgverzekeraar IZZ deed onderzoek onder ruim 125.000 zorgmedewerkers. De conclusies laten zien dat lichamelijke en emotionele uitputting de uitstroom stuwen. Tegelijkertijd stelt de beroepsorganisatie voor verzorgenden en verpleegkundigen dat het beroep aantrekkelijker is geworden en de instroom is toegenomen. Zolang overbelasting van zorgmedewerkers wordt genegeerd, gaat de uitstroom door.

IZZ: zorgmedewerkers uitgeput

De Monitor Gezond werken in de zorg 2023 laat zien dat werken in de zorg allerminst gezond is. Zorgmedewerkers hebben zelf zorg nodig, zo kopt de Telegraaf. Eén op de zes zorgmedewerkers is emotioneel uitgeput. Eén op de vijf is lichamelijk uitgeput. 37% van de ondervraagden denkt erover om de zorg te verlaten. Van de medewerkers jonger dan 36 jaar denkt meer dan 50% erover om de zorgsector te verlaten. In de GGZ en de Verzorging Verpleging Thuiszorg (VVT) zijn zorgmedewerkers er het slechtst aan toe, aldus IZZ.

V&VN: werken in de zorg is weer aantrekkelijk

De beroepsorganisatie voor verpleegkundigen en verzorgenden (V&VN) gaf vorige week haar beeld over het werkplezier van de beroepsgroep. Voorzitter Bianca Buurman van beroepsorganisatie V&VN: "Sinds de ondertekening van het Integraal Zorg Akkoord (IZA) in 2022 is de waardering voor de verzorgenden in de wijk en verpleeghuizen toegenomen. Deze professionals hebben niet langer onzichtbare beroepen, maar zijn het fundament geworden van de nieuwe samenleving waarbij veel meer zorg zich thuis afspeelt. Ze denken mee over de invulling en de ontwikkeling van het beroep. Ze bedenken zelf hoe de zorg beter kan en laten met deze invloed als trotse beroepsgroep zien waar we in Nederland toe in staat zijn. Door deze zeggenschap is het beroep aantrekkelijker geworden en de instroom toegenomen."

Belofte IZA: goed werkgeverschap

Het Integraal Zorg Akkoord (IZA) belooft goed werkgeverschap, vermindering van regeldruk en het bevorderen van de aantrekkelijkheid van werken in loondienst. Beroepsorganisatie V&VN tekende mee aan het IZA en vond het "belangrijk om aan de onderhandelingstafel voor het IZA te gaan zitten". Ze belooft haar leden dat er "wordt geïnvesteerd in opleiden, loopbaanperspectief, professionele zeggenschap en het verlagen van administratieve lasten, zodat verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten met plezier hun werk kunnen blijven doen." Het concept IZA werd destijds kritisch onthaald en bleek niet integraal. Diverse partijen haakten af omdat zij geen vertrouwen hadden dat de afspraken tot oplossingen zouden leiden. Onderzoek naar uitstroom en overbelasting laat zien dat de zorgen van deze organisaties terecht waren.

Overbelasting zorgmedewerkers genegeerd

Overbelasting en uitstroom hebben een relatie met elkaar. In augustus dit jaar publiceerde het CBS cijfers over uitstroom. Iedere maand verlaten 45.000 zorgmedewerkers definitief het dienstverband, waarvan 22.000 zorgmedewerkers iedere maand (!) de zorg vroegtijdig verruilen voor een andere sector. Dat is ruim 700 mensen per dag. De uitstroom naar een andere sector is geëxplodeerd sinds 2021. Deze cijfers kregen geen landelijke media aandacht en ook V&VN besteedde er geen nieuwsbericht aan.

Onderzoek naar overbelasting is niet nieuw. De opbrengsten van IZZ passen bij een onderzoek van pensioenfondsen in juli vorig jaar waarbij werkgevers de uitstroom zelf blijken te veroorzaken. Een maand daarvoor kwam een ander pensioenfonds met de boodschap dat werkdruk een steeds grotere reden vormt om het dienstverband te verlaten. Ook dit soort onderzoeken krijgen weinig tot geen aandacht. Zolang de overbelasting van zorgmedewerkers genegeerd wordt, neemt de uitstroom toe. De vicieuze cirkel van flexibilisering in de zorg zal voorlopig niet onderbroken worden zo is onze verwachting. ZZP-erindezorg.nl is een campagne gestart om zorgprofessionals in vaste dienst te wijzen op de mogelijkheden om anders te werken in de zorg.