Iedere maand verlaten 45.000 zorgmedewerkers definitief het dienstverband

De afgelopen twee jaar is het aantal zorgmedewerkers dat het vaste dienstverband heeft verlaten zeer sterk toegenomen. Deze medewerkers kozen voor een bestaan als zzp'er of verlieten de sector. Samengevat is het beeld van de nieuwe CBS cijfers: Iedere maand verlaten 45.000 zorgmedewerkers definitief het dienstverband.

Maandelijks 45.000 definitieve stoppers

Nieuwe cijfers van het onderzoeksprogramma 'Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn' bevestigen hoe sterk de uitstroom van zorgmedewerkers de afgelopen jaren is toegenomen. Ieder kwartaal raakt de zorg 134.000 zorgmedewerkers definitief uit het dienstverband kwijt; zo'n 45.000 zorgmedewerkers per maand. 

Sinds medio 2021 is het aantal zorgmedewerkers dat de zorg voor een andere sector verruilde geëxplodeerd. In het tweede kwartaal van 2021 verlieten een kleine 45.000 zorgmedewerkers vroegtijdig de zorg en kozen zij voor werk in een andere sector. Inmiddels is dit aantal opgelopen tot zo'n 66.000 zorgmedewerkers per kwartaal; een stijging van van bijna 50%. Het aantal zorgmedewerkers dat van een vast dienstverband uitstroomt naar zzp, werkeloosheid of een uitkering nam van 55.000 (2021) toe naar 68.000 (2023) per kwartaal, een stijging van 24%. Het aantal zorgmedewerkers dat uitstroomt voor pensioen nam iets toe, maar dit verklaart de stijging van de uitstroom niet, aldus het CBS. Samengevat is het beeld dat steeds meer zorgmedewerkers het dienstverband verlaten en daar niet meer in terugkeren.

Redenen voor uitstroom zijn al jaren bekend

Ondanks dat de redenen voor uitstroom al jaren bekend zijn, escaleert de problematiek op de arbeidsmarkt in de zorg steeds verder. Wat zeggen diverse onderzoeken onder zorgmedewerkers?

• Aanhoudende werkdruk is de primaire reden voor uitstroom, maar deze blijft (te) hoog;
• Zorgmedewerkers kondigen tijdens hun dienstverband al aan dat zij het huidige werk zo niet volhouden;
• De toename van flexibilisering, verzuim, verloop en uitstroom hebben allemaal dezelfde oorzaak;
• De stap naar zorg zzp kent heel duidelijke redenen en heeft alles te maken met het dienstverband;
• Eenmaal uitgestroomd naar een andere sector, moeten zorgmedewerkers er niet aan denken om terug te keren.

Slechts 6% van de uitstroom kiest voor zzp

Onlangs haalden we op dat er iedere maand ruim 2500 zorgmedewerkers als zzp'er starten, zo'n 7500 per kwartaal. Dit is een relatief klein aantal als je beseft dat er ieder kwartaal 134.000 zorgmedewerkers uit het dienstverband stromen - exclusief pensioen. Van deze voortijdige uitstromers kiest 6% (7500/134.000) voor zzp. Dit past bij de constatering van Pensioenfonds Zorg & Welzijn (PFZW) van een jaar geleden. Zij gaven ook aan dat van de vrijwillige vertrekkers uit loondienst, er slechts 6% kiest voor zzp. De zorg raakt veel meer zorgmedewerkers kwijt aan andere sectoren dan aan de stap naar zzp. Toch vertrekt deze eerste groep vooral met de stille trom richting andere sectoren en valt het op dat dit onderwerp bijzonder weinig aandacht krijgt. De zzp'er in de zorg krijgt daarentegen al jaren de volle - veelal negatieve -aandacht, terwijl dit juist de zorgmedewerkers zijn die het volhouden. Negatieve aandacht voor de stap naar zzp is onnodig en onterecht. Sterker nog, inmiddels is de vraag of zelfstandig ondernemerschap juist niet meer ruimte moet krijgen, als we mensen willen behouden voor de zorg.

 ZZP-erindezorg.nl is een campagne gestart om zorgprofessionals in vaste dienst te wijzen op de mogelijkheden om anders te werken in de zorg.