Wet BIG, voorbehouden handelingen: hoe zit het voor zorg zzp?

De Wet BIG, voorbehouden handelingen: hoe zit het voor zorg zzp? In dit artikel leggen we uit wat de bedoeling is van de wet BIG, op welke beroepen de wet van toepassing is en wat jij er mee moet in de praktijk als zzp'er in de zorg.

Wat is de Wet BIG?

De Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) is een wet waarin vastgelegd is wanneer je bevoegd bent om om een bepaalde handeling te doen. De wet is ontstaan om zorgprofessionals een formele, eigen verantwoordelijkheid te geven bij het uitoefenen van hun vak. Daarmee wil de wetgever de kwaliteit van zorg bewaken en cliënten tegen onzorgvuldig handelen beschermen. De wet BIG is daarmee één van de wetten die van toepassing is op zzp'ers in de zorg. Andere voorbeelden van relevante wetten zijn de Wkkgz en de Wtza. Ook deze wetten hebben kwaliteitsborging tot doel. De wet BIG bestaat sinds 1993. In 2019 was er sprake van het vervangen van de Wet BIG voor de Wet BIG II (wet BIG 2). Bij deze wet zou de beroepsgroep verpleegkundigen opgesplitst worden in een HBO opgeleid deel en een MBO opgeleid deel. De onrust die dit opriep heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat de Wet BIG II niet doorgegaan is.

Welke beroepen vallen onder de BIG-registratie?

Heb jij een BIG geregistreerd beroep? Dan ben je verplicht jezelf te registreren in het BIG-register. Dit geldt voor artsen, apothekers, fysiotherapeuten, gezondheidszorgpsychologen, psychotherapeuten, tandartsen, orthopedagoog-generalisten, physician assistants, verloskundigen en verpleegkundigen. Deze beroepen hebben een beschermde titel én vallen onder het tuchtrecht. Van jou als BIG-geregistreerde professional wordt verlangd dat je voldoet aan de opleidingseisen, werkervaringseis en ook bevoegd, bekwaam blijft voor de risicovolle en voorbehouden handelingen die je uit wil voeren. Je bent verplicht jouw BIG-nummer kenbaar te maken als hier om wordt gevraagd. Voor zzp'ers in de zorg geldt dat het standaard vermelden van jouw BIG nummer op website en e-mail niet meer nodig is.

Artikel 3, artikel 34 en artikel 36 wet BIG

De wet BIG kent diverse eisen voor bepaalde groepen zorgverleners. Daarmee gaan deze eisen verder dan de algemene kwaliteitswet Wet Kwaliteit Klachten en Geschillen in de Zorg (Wkkgz). Artikel 3 van de Wet BIG benoemt de lijst van beroepen die beschermd zijn. Deze beroepen zijn verplicht zichzelf te registeren in het BIG register. Artikel 34 van de Wet BIG bevat een lijst een beroepen die zichzelf níet hoeft te registreren, maar wel een beschermde opleidingstitel hebben. Voorbeelden zijn diëtisten, logopedisten, apothekersassistenten, huidtherapeuten en tandprothetici. Deze beroepsgroepen mogen zich alleen zo noemen, als zij aan bepaalde opleidingseisen voldoen. De opleidingseisen zijn nader vastgelegd in een beroepsnorm of beroepscode. Tenslotte zijn er ook een aantal handelingen die alleen door bevoegd en bekwame zorgverleners mogen worden uitgevoerd. Deze 14 handelingen zijn vastgelegd in artikel 36 van de Wet BIG. Voorbeelden zijn het verrichten van heelkundige handelingen, het geven van injecties en het verrichten van verloskundige handelingen. In artikel 36 Wet BIG is bepaald wie bevoegd is de handelingen te verrichten, daarnaast dient een zorgverlener bekwaam te zijn.

Wet BIG en voorbehouden handelingen

Zoals gezegd zijn er binnen de Wet BIG een aantal voorbehouden handelingen, die uitsluitend door zorgverleners die daartoe bevoegd en bekwaam worden geacht, kunnen worden verricht. Deze handelingen vind je in artikel 36 mag je alleen uitvoeren als je over de vereiste titel beschikt, of in opdracht van een behandelaar werkt. Je hebt dan wel een uitvoeringsverzoek nodig. Als je voorbehouden handelingen doet dien je daar wel bevoegd en bekwaam voor te zijn. Een BIG-geregistreerde professional kan ook een andere zorgverlener opdracht geven tot het uitvoeren van een voorbehouden handeling. Hier worden wel voorwaarden aan gesteld.

• de BIG geregistreerde professional moet mondeling of via protocollen;
• de behandelaar moet tussenbeide kunnen komen als iets niet goed loopt;
• de BIG geregistreerde professional moet er vanuit kunnen gaan de opdrachtnemer bekwaam is voor de handeling.

Praktijkvoorbeeld: een BIG-geregistreerde tandarts geeft een getrainde tandartsassistente de opdracht tot het geven van een injectie.

Wet BIG: check voor zzp'ers in de zorg

Ben jij werkzaam als zzp'er in de zorg en wil je weten waar je aan moet voldoen voor de wet BIG?

• Check of je een BIG geregistreerd beroep (artikel 3) hebt en zorg dat jouw BIG (her)registratie actueel blijft;
• Check of je een niet BIG geregistreerd, maar wel beschermd beroep (artikel 34) hebt. Zorg voor bevoegd en bekwaam zijn;
• Is jouw beroep niet BIG-geregistreerd en niet beschermd? Dan ben je een 'niet-geregistreerde zorgverlener' volgens de Wkkgz;
• BIG geregistreerde beroepen, beschermde beroepen en niet-geregistreerde zorgverleners vallen onder de Wkkgz;
• BIG geregistreerde beroepen, beschermde beroepen en niet-geregistreerde zorgverleners moeten vermeld staan in het Zorgaanbiedersportaal.