Zorgbestuurders hebben last van marktwerking op de arbeidsmarkt

Afgelopen week was er media aandacht voor de rol van durfinvesteerders bij grote zzp bemiddelingsbureaus. Bureaus zouden 'slapend rijk' worden en slim gebruik maken van een krappe arbeidsmarkt. Vooral zorgbestuurders hebben last van marktwerking op de arbeidsmarkt.

Een 'vervelend onderdeel' van marktwerking

"Hoe heeft het zover kunnen komen", vraagt zorgbestuurder Mark van Houdenhoven zich af in een opiniestuk van het FD. De markt van externe inhuur in de zorg is inmiddels zo groot dat dit buitenlandse durfinvesteerders aantrekt. Afgelopen week is de aandacht gevestigd op marktleider TMI, een intermediair met een omzet van 100 miljoen euro. Dit bureau zou recent overgenomen zijn door zo'n "sprinkhaan van de financiële wereld", aldus van Houdenhoven. Dit zou allerlei dramatische gevolgen met zich meebrengen. In deze uitzending van Nieuwsuur (vanaf minuut 23.57) wordt duidelijk dat vooral zorgbestuurders last hebben van 'dit deel' van marktwerking. De geïnterviewde zzp'er heeft geen last van de mogelijkheden van marktwerking in de zorg. 

Hoe zit het met private equity in de zorg?

Als jij een eigen onderneming winstgevend maakt, kun je hem op termijn besluiten te verkopen. Dit principe geldt ook voor de zorg. Hier zijn sommige zorgorganisaties, maar ook bemiddelingsbureaus in 'private handen'. Oftewel; een particulier blijkt een succesvol ondernemer te zijn en kan besluiten het bedrijf (deels) te verkopen. Als je alle grote intermediairs in de zorg tegen het licht houdt, dan zijn er nog maar heel weinig over die géén private equity partij achter zich hebben staan. Ook Nederlandse private equity partijen nemen deel in Nederlandse bemiddelingsbureaus. TMI is dus geen uitzondering. Sterker nog, TMI is relatief laat tot verkoop overgegaan als je kijkt naar haar omvang. Dat bemiddelingsbureaus in de zorg niet heel open zijn over wie hun nieuwe aandeelhouders zijn en voor hoeveel een bedrijf verkocht wordt, is voor te stellen. Het geld wordt immers in de zorg verdiend. Private equity zit inmiddels op veel plaatsen in de zorg en is voor bemiddelingsbureaus helemaal geen nieuw verschijnsel.

Wat zijn de standpunten van de zorgbestuurders?

We laten de invloed van private equity even voor wat het is. Als je het artikel op de NOS, de uitzending van Nieuwsuur en het opinie artikel van het FD optelt, dan ontstaat er een beeld van wat bestuurders elkaar nog steeds voorhouden.

• Bemiddelaars lokken zorgmedewerkers weg;
• Zorgmedewerkers zijn vooral op zoek naar 'salarissen, leaseauto’s en hogere schalen';
• Zorgmedewerkers willen met name 'zelf hun rooster kiezen';
• Het is onmogelijk voor zorgorganisaties om een passend rooster te bieden aan eigen medewerkers;
• Zorgorganisaties moeten een regionaal kartel kunnen vormen om hier iets tegen te doen.

Wat zijn de feiten over zorgmedewerkers?

Het valt op dat landelijke onderzoeken over de beweging van zorgmedewerkers niet terecht lijken te komen in de mailbox van zorgbestuurders. Want wat zijn de feiten op de aantijgingen?

• Onderzoek door ziekenhuizen zelf toonde aan dat zorgmedewerkers niet worden weggelokt door bureaus;
• De zorgmedewerker kiest niet voor het 'hoogste loon', maar voor passende werkdruk en gezonde omstandigheden;
• Niet 'zelf je rooster kiezen', maar 'werk en privé' kunnen combineren staat centraal. Zzp'ers werken alle diensten alle dagen;
• Vaste medewerkers werken ondanks flex nog steeds de vervelende diensten. Dit wordt door organisaties zelf veroorzaakt;
• Kartelvorming is verboden in ons land, want het kan zorgmedewerkers belemmeren. De samenwerking van werkgevers in de zorg is aan regels gebonden. 

De bal ligt bij individuele werkgevers

TMI vierde vorig jaar haar 20 jarig jubileum. Een organisatie die stamt uit de tijd dat er nog genoeg zorgmedewerkers in vaste dienst wilden werken bij een zorgorganisatie. Die tijd is voorbij en vooral zorgbestuurders hebben daar logischerwijs last van. De krapte op de arbeidsmarkt ontnam werkgevers de regie en gaf deze aan werkenden. Al die tijd bleef marktwerking voor schaarse zorgmedewerkers met een vast dienstverband uit. Marktwerking voor zorgmedewerkers die bereid zijn een flexibel bestaan te leiden is er volop.

Intermediairs blijken een manier van werken te bieden die werkgevers niet bieden. En nee, dat gaat niet over 'het hoogste loon'. Dat grote ondernemingen grote investeerders aantrekken mag geen verrassing zijn. Of marktwerking voor de zorg passend is, is een apart onderwerp. Op dit moment zitten we 'erin'. Zorgbestuurders zijn geen goed ondernemer gebleken de afgelopen twintig jaar. En misschien zijn goede ondernemers wel geen bestuurders. Als wij zorgmedewerkers spreken dan balen zij nog steeds van de manier waarop het werk bij hun werkgever georganiseerd is. En dan is er het punt van een leefbaar loon. In loondienst ben je steeds vaker een 'werkende arme'. Kijk niet naar buiten, maar kijk naar binnen. Leun niet op een kartel, maar doe het zelf. De bal ligt bij de individuele werkgever.