Discussie over de regionale zzp pool wordt volwassen

"Een zzp pool in de regio gaat het arbeidsmarktprobleem niet oplossen." De discussie over de regionale zzp pool wordt volwassen met een nieuwe handreiking door Regiokracht, een landelijk programma om transities in de zorg te stimuleren.

Regionale flexpool als universele oplossing?

Het aantal zzp'ers in de zorg groeit onverminderd verder. Hoe ga je daar als zorgorganisatie mee om? De afgelopen jaren heeft de zzp'er vooral onterechte verwijten over zich heen gehad. Variërend van te duur en weinig solidair tot aan opportunistisch en ongewenst. Werkgevers vermijden tot nu de werkelijkheid dat slecht bestuur tot uitstroom leidt en dat uitgaven aan externe inhuur veroorzaakt. In de tussentijd wordt er gezocht naar 'innovaties' op regionaal niveau om de flexibilisering in de zorg te beïnvloeden. Regionaal werkgeverschap moet het alternatief op zzp worden, waarbij de ministeries van VWS en SZW Personeel Niet In Loondienst (PNIL) het liefst in een vast dienstverband zien eindigen. Is dat onbegrensde vertrouwen in een regionale oplossing terecht? Nee, zo stelt kennisorganisatie Vilans. "Een flexpool gaat zorgorganisaties niet helpen bij het arbeidsmarktprobleem, omdat er door een zzp-pool niet meer zorgprofessionals bijkomen. Ook zal een pool het aantal zzp’ers in de zorg niet terugdringen." Vanuit het kennisprogramma RegioKracht in de Zorg bracht Vilans een handreiking uit.

Wat is RegioKracht in de Zorg?

Het kennisprogramma RegioKracht is de opvolger van het programma Waardigheid en trots in de regio. RegioKracht stimuleert op vier thema's de regionale samenwerking tussen zorgorganisaties. Eén van die thema's is modern werkgeverschap. Binnen dat thema is er nu een handreiking 'Het organiseren van een regionale zzp-poule' uitgebracht, onderaan deze pagina. Samenwerkende zorgorganisaties wordt aangeraden om eerst na te denken over welk probleem een zzp-pool oplost. Is samenwerking op dit onderwerp noodzakelijk? Welk doel heb je als regio met de zzp-pool? Draagt een pool daadwerkelijk iets bij aan het reduceren van kosten en aan de kwaliteit of beschikbaarheid van zorg? Met het advies van RegioKracht om eerst gedegen onderzoek te doen naar het nut, wordt de discussie over de regionale zzp poule meer volwassen.

'Focus je niet op de zzp'er, maar op goed werkgeverschap'

In de handreiking voor werkgevers stelt Vilans dat de zzp-pool "het arbeidsmarktprobleem in jouw regio niet gaat oplossen. Er komen door een regionale zzp-poule namelijk niet meer zorgprofessionals bij. Wel kan je de regie pakken over de groeiende groep zzp’ers. Daarmee behoud je hen voor de zorgsector." Ook kun je het groeiend aantal zzp'ers niet terugdringen, zo stelt het document. "Met de huidige wet- en regelgeving is het alleen mogelijk om flexibel te werken door zzp-schap of een innovatief dienstverband aan te gaan. Het behoud van medewerkers in loondienst kan je beter bekijken vanuit goed werkgeverschap, bijvoorbeeld door medewerkers een flexibel dienstverband aan te bieden." Volgens Vilans leidt een zzp-pool niet tot meer zzp'ers. Zo'n pool is slechts één van de schakels richting goed werkgeverschap, want "voor de lange termijn moet je aan de slag met een bredere visie op goed werkgeverschap."

ZZP-pool blijkt geen universele oplossing

In de praktijk blijkt het voor organisaties lastig om de problemen die er spelen rondom zzp'ers en goed werkgeverschap goed te benoemen. ‘Tijdens een rondgang bij ongeveer twintig bestuurders kregen we van iedereen een ander probleem te horen... Elke organisatie verwacht dat haar specifieke probleem opgelost wordt. Het kan ook zijn dat een regionale poule van zzp’ers helemaal niet de oplossing is voor dat probleem." Ook vanuit het perspectief van de zzp'er zelf bleek een regionale flexpool geen goed alternatief op zzp. De geboden voordelen van de regionale flexpool, bleken nadelen te zijn voor de betrokken zzp'ers.

Slecht werkgeverschap wordt geen goed werkgeverschap door het oprichten van een zzp-pool. De discussie over de regionale zzp pool wordt volwassen door aan te reiken dat het geen ei van Columbus is. Het blijft wachten op een aanpak op de massale uitstroom. Maar wie pakt dat op? In een podcast aflevering van de Rotterdamse Zorg geven zorgorganisaties aan dat je niet naar bestuurders moet kijken voor het aandragen van oplossingen. "Die tijd hebben we wel gehad".