Gebrek aan zeggenschap veroorzaakt uitstroom, ruim 1 op 5 overweegt vertrek

Hoe staat het met invloed en zeggenschap van zorgprofessionals bij hun werkgever? Een recent gepubliceerde nulmeting levert kritische conclusies op. Een gebrek aan zeggenschap veroorzaakt uitstroom. Meer dan de helft van van de zorgprofessionals ervaart te weinig zeggenschap. Ruim 1 op de 5 zorgprofessionals overweegt de werkgever het aankomende jaar te verlaten.

Ondanks wetgeving, onvoldoende inspraak

Ondanks dat inspraak van verpleegkundigen op de werkvloer nu wettelijk geregeld is, slagen werkgevers er niet in om dit in de praktijk vorm te geven. De belofte van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) begin vorig jaar dat verpleegkundigen meer inspraak krijgen, staat ver af van hun ervaringen. Dit blijkt uit de eerste monitor zeggenschap; een nulmeting over de huidige stand van zaken. Ruim 20.000 zorgprofessionals gaven hun mening; 75% van de ondervraagden is werkzaam als verpleegkundige. 52% van de ondervraagden ervaart onvoldoende zeggenschap. 22% van de ondervraagden geeft aan de intentie te hebben ontslag te nemen. Het onderzoek legt een relatie tussen een gebrek aan inspraak en uitstroom uit het dienstverband.

Oproep tot zeggenschap viert 10 jarig jubileum

Beroepsorganisatie V&VN riep 5 jaar geleden al op tot meer inspraak voor zorgmedewerkers. Dit was de opmaat voor een wetswijziging van de Wkkgz, waarin medezeggenschap van zorgverleners wettelijk geregeld is. De aanloop naar de nieuwe wet en -inmiddels- het bestaan ervan blijkt geen verandering te hebben veroorzaakt. Werkgevers positioneren hun zorgmedewerkers onvoldoende met uitstroom tot gevolg. Overigens, tien jaar geleden leefde het onderwerp over inspraak ook al, maar toen via de Verpleegkundige Advies Raad (VAR) binnen een zorgorganisatie. Eveneens zonder resultaat. Dat inspraak en zeggenschap leidt tot het behoud van medewerkers is sinds de jaren '90 bekend. Toen ontstonden de Magnet Hospitals in de VS met duidelijke werkende principes, waaronder zeggenschap voor professionals. Werkgevers in de zorg onttrekken zich inmiddels 30 jaar aan het belang van échte professionele inspraak.

Werkgevers veroorzaken uitstroom en stap naar zzp

Dat de relatie tussen een gebrek aan zeggenschap en uitstroom nu bewezen is, tellen we op bij andere conclusies van onderzoekers de afgelopen jaren.

• Onderzoek door FTM laat zien dat slecht bestuur tot uitstroom leidt;
• De ABN-AMRO stelde vast dat veiligheid op de werkvloer ontbreekt;
• Een pensioenfonds liet zien dat zorgmedewerkers klein worden gehouden en uitstromen;
• Een ander pensioenfonds toonde aan dat een gebrek aan leiderschap tot uitstroom leidt;
• De optelsom van deze al deze omstandigheden leidt tot flexibilisering en het definitieve verlaten van zorg.

Ondanks deze feiten zitten er nog steeds geen consequenties aan slecht werkgeverschap. Sterker nog, in de laatste kamerbrief over de arbeidsmarkt heeft het ministerie van VWS vooral tot doel om externe flex (PNIL) weer in een vast dienstverband te krijgen. Een heilloze weg als de omstandigheden in datzelfde vaste dienstverband tot uitstroom leiden.