Minister negeert loonkloof, schuift door naar volgend kabinet

Ondanks de krappe arbeidsmarkt en de druk op het vaste dienstverband in de zorg, zal het inkomen van zorgmedewerkers voorlopig niet verder stijgen. De minister negeert de loonkloof en schuift deze door naar volgend kabinet. Daarmee komt de leeftijd van de loonkloof op 25 jaar.

Minister negeert oplopen loonkloof

Demissionair minister Helder laat met antwoorden op Kamervragen zien dat zij de loonkloof in de zorg negeert. Dat het salaris van zorgmedewerkers achterloopt staat volgens haar helemaal niet vast. De minister reageert daarmee op onderzoek van werkgeversvereniging AWVN. Dit onderzoek stelt dat de loonkloof begin dit jaar weer op zal lopen tot 6%. De minister: "Verschillende onderzoeken laten niet eenduidig zien dat er sprake is van een loonkloof tussen de zorg en de marktsector." Een verschil in rekenmethodiek zou tot de conclusie leiden dat "op basis van het AWVN-onderzoek niet kan worden geconcludeerd dat de loonkloof in 2024 groter wordt."

Wat is de loonkloof in de zorg?

De loonkloof in de zorg staat voor het verschil aan inkomen tussen zorgmedewerkers in loondienst en medewerkers in de marktsector. Op het moment dat dit verschil aan inkomen te groot is, ontstaat er oneigenlijke druk op het vaste dienstverband in de zorg. De arbeidsovereenkomst is door een te laag inkomen niet interessant. De uitstroom in de zorg is mede als gevolg van een tekort aan inkomen torenhoog. Daarnaast is de groei van het aantal zzp'ers in de zorg deels gerelateerd aan een gebrek aan inkomen in loondienst. Vooral de middeninkomens in de zorg worden op dit moment geraakt door een loonkloof, aldus werkgevers. De loonkloof in de zorg bestaat sinds 1999 en is daarmee nu 25 jaar oud.

Werkgevers: pak de loonkloof aan

De samenwerkende werkgeverskoepels van ziekenhuizen, gehandicaptenzorg, GGZ en VVT hebben vastgesteld dat zij te weinig middelen beschikbaar hebben om "de loonachterstanden van de middengroepen weg te werken". De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) concentreert zich alvast op het volgende kabinet met 10 aanbevelingen, waaronder meer geld voor salarissen. Het verzoek is om extra financiële ruimte, bovenop de Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling (OVA), om op die manier de salarisachterstand van de middengroepen te dichten. Meer inkomen past ook bij een advies vanuit de Sociaal Economisch Raad (SER) over wat goed werkgeverschap is. De minister gaf vorig jaar aan dat zij meer salaris iets anders vindt dan goed werkgeverschap.

Praktisch opgeleiden zijn schaarser, maar verdienen minder

In een column in het FD stelt bijzonder hoogleraar arbeidsmarkt Bastiaan Starink deze week dat het tijd wordt voor een realistisch systeem van salariëring. "Mede door vergrijzing zien we een toenemende mismatch op de arbeidsmarkt. Zo worden veel mensen nog theoretisch opgeleid, terwijl we juist praktisch geschoolden nodig hebben", zoals in de zorg. Hoe groter de vraag naar praktische kennis, hoe hoger het salaris zou moeten liggen. "Daar ligt immers de grote vraag." Het systeem van cao's is "decennia geleden ontwikkeld en onze wereld ziet er inmiddels heel anders uit", aldus Starink. "Posities waar een theoretische opleiding voor is vereist worden onevenredig veel hoger gewaardeerd dan de functies van de ‘doeners’." Zelf schreven we al eerder dat marktwerking voor schaarse zorgmedewerkers met een dienstverband ontbreekt. Logisch gevolg: toename van flexibilisering, omdat meer zorgmedewerkers via flex en zzp wel gebruik kunnen maken van marktwerking. Met een lastig formatieproces en een voorgeschiedenis van 25 jaar, ziet het er niet naar uit dat de loonkloof zomaar opgelost zal worden.