Onderzoek: armoede drijft zorgmedewerkers richting zzp-schap

Een deel van de zorgmedewerkers die starten als zzp'er, doen dit als noodgedwongen stap om armoede te voorkomen. Onderzoek van het Amsterdam UMC stelt: armoede drijft zorgmedewerkers richting zzp-schap. Zorgmedewerkers worden aantoonbaar uit het dienstverband geduwd door een tekort aan loon.

Ook armoede blijkt een drijfveer

Het onderzoek dat door het Amsterdam UMC is uitgevoerd door de afdeling Ethiek, Recht en Humaniora, heeft een aantal jaar gelopen. Armoede, racisme en de cultuur binnen organisaties drijft een groep zorgmedewerkers in het zzp-schap, zo stelden zij onder meer vast. Al eerder deden de onderzoekers de oproep dat je de slachtoffers van de arbeidsmarkt niet de schuld moet geven van de stijgende kosten. Vorige week kwam daar een bericht op Zorg en Welzijn bovenop: armoede drijft zorgmedewerkers met lagere inkomens richting zzp-schap en uit het dienstverband. Daarmee komt er nog een aanvullende drijfveer bovenop de redenen die we al kennen. Een te klein contract, veel moeite hebben om rond te komen en de behoefte aan eigen regie en flexibiliteit waren al eerder vastgesteld. Deze factoren maken de arbeidsmarkt in de zorg enorm dynamisch.

Schaamte leidt tot verborgen vertrekredenen

Het artikel van Zorg en Welzijn stelt dat zorgmedewerkers uit schaamte de echte redenen van uitstroom vaak niet vertellen aan hun werkgever. Onderzoeker Saskia Duijs stelt 'Een professional zegt eerder dat er “gedoe” in het team is, of dat ze last heeft van de hoge werkdruk of bureaucratie, dan dat ze eerlijk aangeeft dat armoede of racisme een reden is om als zzp’er verder te gaan. De schaamte is blijkbaar groot.’ Vanuit dat perspectief is het de vraag of het landelijk uitstroomonderzoek vanuit werkgevers wel voldoende representatief is voor de redenen van uitstroom. Daarnaast merkt de onderzoeker op dat werkgevers aan het stijgend aantal medewerkers met schuldenproblematiek kunnen aflezen dat het salaris een steeds groter probleem wordt. Zoals hieronder de bestuursvoorzitter van het OLVG aanhaalt.

Van de starters had de helft lastige werkomstandigheden

Het eigen doorlopende arbeidsmarkt onderzoek van ZZP-erindezorg.nl bevestigt dat een aanzienlijk deel van de zorgmedewerkers uit het dienstverband geduwd wordt. 45% van de ondervraagden geeft aan dat de omstandigheden in loondienst de aanleiding zijn om na te denken over de stap naar flexibilisering en -uiteindelijk- zzp. 

De keuze voor de arbeidsvorm 'zzp' wordt vervolgens door meer dan 95% vrijwillig gemaakt. Eenmaal beland in het zzp-schap in de zorg, wordt vaak onderschat wat er bij het zzp in de zorg komt kijken. Nieuwe plannen laten zien dat de eisen aan het zzp-schap omhoog gaan, maar daarmee lossen we niet het vraagstuk op van te weinig loon voor zorgmedewerkers in een dienstverband. Het zou ervoor kunnen zorgen dat een kwetsbare groep zorgmedewerkers nog verder onder druk komt te staan.