Update concept wet van Gennip

Terwijl zzp'ers in de zorg en hun opdrachtgevers in afwachting zijn van het fiscaal kader zzp zorg, is er wat te melden over de concept zzp wet van minister van Gennip. Een update.

Stand van zaken concept zzp wet

De aanpak van schijnzelfstandigen is voor demissionair minister van Gennip een belangrijke prioriteit. Of een nieuw kabinet haar route overneemt is nu de vraag. De minister gaf enkele jaren geleden aan dat iedere zzp-er mogelijk schijnzelfstandig zou kunnen zijn. Via een stappenplan wilde zij schijnzelfstandigen naar een gedwongen dienstverband leiden. Op het moment dat je als zzp'er werk doet dat onderdeel uitmaakt van de vaste bedrijfsvoering, dan zou dat in loondienst moeten. Het maakt daarbij niet uit in welke sector je werkt of wat jouw uurtarief is. Ondanks dat de minister veel kritiek kreeg, hield zij vast aan haar koers inbedding = dienstverband. Het concept wetsvoorstel kwam er en werd via internetconsultatie openbaar gemaakt. De wet liet zien dat bij zowel ingebed werk, als 'piek' en 'ziek' zzp inzet zeer problematisch zou gaan worden. Vervolgens kwam er een stortvloed aan reacties op gang via het internet; vooral zzp'ers in de zorg reageerden massaal. Toen werd het stil. Wat gaat de demissionaire minister nu doen?

Eén van de opties: splitsing wetsvoorstel

De concept wet van minister van Gennip valt voor zzp'ers in twee delen uiteen.

1. Een zzp'er moet minimaal € 32,24 verdienen om buiten dienstverband te kunnen werken. Onder dat uurtarief moet loondienst logisch zijn en zou de zzp'er zelfs een dienstverband af kunnen dwingen. Dit is vooral voor de 'onderkant van de arbeidsmarkt' een relevante maatregel, want het geeft werkenden meer onderhandelingsmacht;
2. Het voorstel waar zoveel kritiek op is: bij inbedding en aansturing moet een dienstverband de norm worden. Dit zou mogelijk 400.000 zzp'ers treffen en dit onderdeel leidde tot een grote hoeveelheid reacties.

In een column vraagt journalist Hugo-Jan Ruts van ZiPconomy zich af of het niet verstandig is om onderdeel 1 te redden en onderdeel 2 voor nu te laten voor wat het is. Deze column is onder meer gelezen door SGP en VVD politici, die minister van Gennip tijdens het debat vorige week vroegen of zo'n knip niet verstandig was.

Minister over haar concept wet

Vorige week donderdag was er een debat van de vaste kamercommissie SZW over de arbeidsmarkt. Minister van Gennip ging daar in op een aantal onderwerpen, waaronder de voortgang van haar nieuwe conceptwet. De minister erkende dat er een grote hoeveelheid reacties binnen gekomen is en dat dit aanleiding is om nader onderzoek te doen naar de begrippen “inbedding” en “ondernemerschap”. Juist het beperkt wegen van het zelfstandig ondernemerschap kwam haar op veel kritiek te staan. De minister gaf tijdens het debat aan om aanpassingen aan haar concept wet te willen doen. Een knip maken om het kritische - controversiële - deel van haar wet los te laten leek de minister niet te zien zitten. “Ik werk gewoon het wetsvoorstel verder uit, er komt een volgende versie en daar kunnen we dan over verder praten”, zei Van Gennip tijdens het commissiedebat. Wel gaf de minister aan dat haar nieuwe wet de ingangsdatum van 1 januari 2025 niet meer kan halen.

Welke maatregelen houden stand in een nieuw kabinet?

Het is duidelijk dat demissionair minister van Gennip voorlopig haar gang mag gaan. Tenzij er een kamermotie aangenomen wordt om de wet te stoppen, maar dan geldt dat voor beide onderdelen van de wet. De vraag wordt welke maatregelen voor de arbeidsmarkt wel en niet overgenomen worden door een nieuw kabinet. Tijdens het debat met de kamercommissie lieten nieuwe kamerleden van zich horen. Dit leverde een interessant beeld op over hoe partijen zich tot de arbeidsmarkt willen verhouden. Zo pleiten Nieuw Sociaal Contract, SGP en VVD voor de knip waarin het onderdeel inbedding wordt losgelaten. Vooral NSC wil zich veel zuiverder houden aan het rapport van de commissie Borstlap dan de minister nu doet. PvdA/GroenLinks is tevreden bij 85% vast dienstverband met zijn werkgever, in plaats van de 55% nu. Eén ding is wat ons betreft duidelijk: de arbeidsmarkt zal hervormd worden de aankomende jaren.

Wij blijven bij ons vermoeden dat de nieuwe concept wet van minister van Gennip op alle zzp'ers van toepassing zal zijn, behalve de zorg.